Açı Çeşitleri ve Dereceleri - Kaç Tane Açı Var, Hangisi Kaç Derece?
Matematiğin alt dalı olan geometrinin konularından olan bu konu sadece derste formülden ibaret değildir. Günlük hayatta sıkça duyulan ancak çoğu zaman fark edilmeden kullanılan kavramlardan biri de açıdır. Günlük hayatımızda çizimlerde, görsellerde, mekan düzenlemelerinde yer almaktadır. Gündelik yaşamda da karşımıza çıktığı için açının çeşitleri ve dereceleri merak edilmektedir. Öyleyse açı çeşitleri nelerdir ve dereceleri kaçtır, kaç tane açı vardır?
Mimari ve inşaat çizimlerinden araç manevralarına, yol eğilimi hesaplamalarından marangozlukta parçaların uyumuna, sporda vücut hareketlerine kadar hayatın pek çok alanında ihtiyaç duyulan açı çeşitlerine yazılı ya da görsel olarak sıkça rastlanmaktadır. Bu sebeple açı çeşitlerini ve derecelerini bilmek sadece akademik başarı için değil, mimarlık, mühendislik, grafik tasarım gibi birçok alanda etkilidir. Ayrıca günlük hayatı kolaylaştırmak için de açı bilgisi büyük kolaylık sağlamaktadır. Öyleyse açı çeşitleri ve dereceleri nelerdir, kaç tane açı vardır?
Kaç Tane Açı Var?
Ortak bir noktadan çıkıp sonsuza uzanan iki ışın ya da doğru parçasının arasındaki açıklık, açı olarak tanımlanmaktadır. Bu açıklık, derece cinsinden ölçülür ve ölçüsüne göre isimlendirilir. Yani açılar, bu kurala göre birbirinden ayrılmaktadır. Dar açı, dik açı, geniş açı, doğru açı, tam açı ve refleks açı olmak üzere toplamda 6 adet açı çeşidi vardır.
Açılar Kaç Derecedir?
- Dar Açı: Dar açının ölçüsü 0 ile 90 derece arasında olan açılardır. Her zaman 90 dereceden küçüktür. Bu çeşit açılara dar açı adı verilir. Dar açılı üçgen olarak adlandırılan geometrik şekilde iç açılarının hepsi dar açı olmaktadır. Saatin 11.00'i göstermesi, bir dağın zirvesine yakın sivri tepesi, küçük dilimler halinde kesilmiş bir karpuzun ucu dar açıya örnek olarak gösterilebilir.
- Dik Açı: Dik açının ölçüsü 90 derecedir. 90 derece dışındaki değerlere sahip açılar dik açı olarak adlandırmamaktadır. Üçgenlerde, dik açı sayesinde özel denklemler kurulmuştur. Geometride ve günlük hayatta dik açılarla karşılaşmak mümkündür. Masa ve duvar köşesi, satranç tahtasındaki karelerin kenarları, pencerelerin çerçeve birleşim noktası dik açıya örnek olarak gösterilebilir.
- Geniş Açı: 90 dereceden büyük, 180 dereceden küçük olan açılara geniş açı adı verilir. Açı dereceleri 90 derece veya 180 dereceye eşit açılar geniş açı olarak tanımlanamaz. Tam açılmış bir yelpaze, güneşlenirken hafif açılmış bir şezlong sırtlığı, pencerenin tama yakın açılması geniş açıya örnek olarak gösterilebilir.
- Doğru Açı: Ölçüsü tam olarak 180 derecedir. İki ışın düz bir çizgi oluşturduğunda ortaya çıkmaktadır. Doğru boyunca ölçülebilecek tüm açılar 180 derecelik değere sahiptir. Düz bir yol, saatin 18.00'yi gösterirken akrep ile yelkovanın oluşturduğu şekil doğru açıya örnek gösterilebilir.
- Tam Açı: Ölçü değeri 360 derece olan açılardır. Başladığı noktaya geri dönen ışınlar bu açıyı oluşturmaktadır. Yani tam açı şekli bir çember oluşturur. Tam açıyı oluşturan ışınlar birbiri üstünde yer alır ve düz açı değerinin iki katına eşittir. Pervane bir tam tur döndüğünde, saatin 12.00'den başlayıp tekrar 12.00'ye gelmesi tam açıya örnek gösterilebilir.
- Refleks Açı: 180 dereceden büyük, 360 dereceden küçük açılara refleks açı adı verilir. Açı dereceleri 180 derece veya 360 dereceye eşit açılar refleks açı olarak tanımlanamaz. Dairesel bir pizzada küçük bir dilim kesip çıkarılırsa pizzanın kalan kısmı refleks açıyı oluşturur.