Aruz ölçüsü nedir?özellikleri nelerdir?
Arapça bir kelime olan aruzun sözlük anlamı "Çadırın ortasına dikilen direk"tir. Bir edebiyat terimi olarak ise "mısralardaki hecelerin uzunluk ve kısalıkları temeline dayanan nazım şiir ölçüsü" demektir.

İlk olarak Arap edebiyatında kullanılan arzu ölçüsü, daha sonra İran Edebiyatı'na geçmiş, on birinci yüzyıldan itibaren de Türk şairlerince de uygulanmaya başlanmıştır.
1-Aruz ölçüsünde heceler açık (kısa), kapalı (uzun) ve medli hece olmak üzere üçe ayrılır.
2- Başlıca tef'ileler şunlardır: Fa' (-), Fe ul (. -),Fa' lün (- -), Fe i lün (. . -),Fâ i lün (- . -), Fe û lün (. - -), Mef û lü (- - .), Fe i lâ tün (. . - -), Fâ i lâ tün (- . - -), Fâ i lâ tü (- . - .), Me fâ i lün (. - . -), Me fâ î lün (. - - -), Me fâ î lü (. - - .), Müf te i lün (- . . -), Müs tef i lün (- - . -), Mü te fâ i lün (. . - . -)... Burada tef'ilelerle parantez içindeki hecelerinin değerlerinin aynı olduğuna dikkat ediniz
3- Aruz vezninde tef'ileler heceleri bölebilir. Hece ölçüsündeki gibi okuyuşta tef'ilelerde durgu yapılmaz.
4- Aruz vezninde hecelerin kısalığı ve uzunluğu esas olduğu için bazı Türkçe kelimeler kısa olduğu halde vezin gereği uzun okunur; buna imale denir. İmale kısa heceyi uzun yapar. Arapça ve Farsça kelimelerdeki bazı uzun seslerin vezin gereği kısa okunmasına da zihaf denir. Zihaf ise imalenin tersine uzun heceyi kısa yapmayı sağlar. Hece ölçüsünde böyle bir mesele yoktur. Türk edebiyatında imale çok sayıda bulunmakla beraber zihaf kusuru hoş karşılanmadığı için çok az yapılmıştır.
5- Farsça tamlama eki olan "-i" ile "ve" anlamındaki "ü, vü" bağlacı vezin gereği uzun da kısa da olabilir.
6- Medli heceler hafif bir "i, ı" sesi varmış gibi okunur. Bahâr kelimesi bahâr[ı], eşkden kelimesi ise eşk[i]den şeklinde söylenmelidir.
7- Feilâtün / Feilâtün / Feilâtün / Feilün kalıbıyla yazılan şiirlerde ilk tef'ile bazı mısralarda Fâilâtün, son tef'ile ise Fa'lün olabilir. Bu sadece bu kalıba özgü bir durumdur. Bu kalıpla yazılan şiirlerde başta imale yapmaya gerek yoktur. Farklı tef'ile parantez içinde hemen altında gösterilir.
8- Türkçe kelimelerle aruz veznindeki başarı Muallim Naci ile başlamış olup Türk aruzu Tevfik Fikret, Yahya Kemal Beyatlı ve Mehmet Âkif Ersoy tarafından gerçekleştirilmiştir.
EN SON HABERLER
- 1 Köpek Balığı Nasıl Yazılır? TDK'ye Göre Köpekbalığı Doğru Yazılışı Birleşik Mi, Ayrı Mı?
- 2 İkilemeler Nasıl Yazılır? Türkçe İkilemeler Ayrı Mı Bitişik Mi Yazılır?
- 3 Mihriban Şiiri Sözleri - Abdurrahim Karakoç Mihriban Şiiri Açıklaması ve Detaylı İncelemesi
- 4 Odası bir suç dünyası olabilir
- 5 Ders kitaplarındaki haritalara güncelleme
- 6 Türk gençlerinin projeleri Stanford’da
- 7 Ara tatil hafta sonu başlıyor
- 8 Devekuşu Nasıl Yazılır? TDK’ye Göre Deve Kuşu Ayrı Mı Bitişik Mi Yazılır?
- 9 Deve Dikeni Nasıl Yazılır? TDK’ye Göre Devedikeni Ayrı Mı Bitişik Mi Yazılır?
- 10 Dil Bilimi Nasıl Yazılır? TDK’ye Göre Dilbilimi Ayrı Mı Bitişik Mi Yazılır?