Hikaye yapı unsurları, bir hikayeyi oluşturmak için en gerekli unsurlar arasında yer almaktadır. Hikayeler çoğu zaman masallar ile karıştırılmaktadır. İki türü birbirinden ayıran temel özelliklerinden biri hikayelerde yaşanmış ya da yaşanabilecek olayların anlatılması, masallarda yaşanmamış çoğunlukla da hayal ürünü olaylar anlatılmaktadır. Yapı unsurları bakımından benzerlik gösterse de yer yer farklılıklarda olmaktadır. Peki hikâyede yapı unsurları nelerdir? Hikayenin yapı unsurlarının özellikleri nelerdir? Tüm bunların cevabı yazımızın devamında yer almaktadır. Okumaya devam ederek detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Hikaye türü eserler çocukluğumuzdan bu yana en çok okuduğumuz eserler arasında yer almaktadır. Hikayeler genellikle öğretici nitelikte olup, olay örgüsünün sonunda bir şeyi öğütlemekte ya da anlatmaktadır. Bu nedenle Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Hikaye türünde eser vermiş önemli yazarlarımız da bulunmaktadır.
Hikaye yazarken dikkat edilmesi gereken unsurlar yer almaktadır. Belli unsur ögelerine yönelik hikâye bütünlüğü oluşmaktadır. Hikâyenin yapı unsurları dediğimiz hikâye bütünlüğünü oluşturan bu unsurlar şunlardır;
Yukarıda da belirtildiği gibi hikâyenin yapı unsurları 7 tanedir. Her hikâye yapı unsurlarından oluşur ve bir bütünlük sağlanır.
Bir hikayede yapı unsurları 7 tanedir. Bunlar; kişi, zaman, yer, olay örgüsü, anlatıcı, konu ve çatışmadır. Tüm bu unsurların neler olduğuna ve hikaye içindeki görevlerine bakacak olduğumuzda şu şekilde tanımlayabilmemiz mümkündür:
Kişi: Hikâye içinde geçen olayları yaşayan karakterlerdir. Olayları yaşayanlar kişiler olduğundan hikâye onlar üzerinden anlatılır. Fakat bu durum her zaman için geçerli değildir. Kimi zaman canlı, cansız ya da sembol ve nesneler üzerinden de hikâye anlatımları olmaktadır. Hikâye içinde geçen bir tane kişi olabileceği gibi birden fazla da kişi yer alabilmektedir.
Olay Örgüsü: Hikâyeyi oluşturan en önemli unsurlardan biridir. Hikaye içinde geçen cümleler sebep sonuç ilişkisine dayandırılmaktadır. Böylece de bir olay kurgusu oluşturulur. Hikaye oluşturulan bu kurguya göre devam eder. Olay örgüsü giriş, gelişme ve sonuç olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Olay örgüsü eğitici ya da öğretici olarak sonlanır.
Mekân (Yer): Hikâye içinde olay örgüsünün geçtiği yerin tasvir edilmesi bize hikaye içinde mekanı vermektedir. Bu hikâyenin geçtiği köy, şehir, bir orman, yayla ya da bir kümes bile olabilir. Konuya ve hikâye türüne bağlı olarak olayın geçtiği yer değişmektedir.
Zaman: Hikayelerde zaman olay örgüsüne bağlı olarak gelişmekte ve değişmektedir. Bu nedenle de olay örgüsünü doğrudan etkilemektedir. Hikâye içinde zaman belirtilen mevsimden, andan, saate ya da bahsedilen günden anlaşılmaktadır.
Anlatıcı: Hikayede içinde olmak üzere tüm edebi metinlerde anlatıcı bulunmaktadır. Anlatıcı, olay örgüsüne bağlı olarak değişmektedir. Doğrudan ve dolaylı yoldan hikaye kurgusu anlatılmaktadır. Birinci kişi tarafından (doğrudan) ve üçüncü kişili (dolaylı) anlatım olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Birinci kişili anlatım: "Ben geldim, biz geldik." Şeklinde olan kişinin birebir kendi yaşadığı anlatım türüdür. Kişi olayın içine doğrudan müdahil olmuştur. Yazar kendi yaşadığı bir olayı anlatır ya da kendi başından geçmiş gibi anlatmaktadır.
Üçüncü kişi (Gözlemci) anlatım: "O/Onlar" özneleri sıklıkla kullanılmaktadır. "onlar geldi, o yaptı" gibi cümle kalıpları bulunmaktadır. Yazar burada gözlemci konumdadır. Dolaylı bir anlatım bulunmaktadır. Hikâye içinde geçen olaylar aktaran tarafından anlatılmaktadır. Yazar burada üçüncü şahıs konumundadır.
Tema/Konu: Hikaye yazmaya başlamadan önce bir tema ve konu belirlenmesi gerekmektedir. Tema genel bir duygu ya da bir düşünceyi ifade etmektedir. Konu ise bu genel duygu ve düşünceyi somut bir şekilde ifade etme şeklidir. Bir olguyu oluşturmaktadır.
Çatışma: Olay örgüsü içerisinde olayların dayandırıldığı asıl öğe olarak karşımıza çıkmaktadır. Olay örgüsü içinde merak duygusunu tetiklemektedir.
