İdeal tercih listesi nasıl hazırlanır? Başarı sırasına göre 4 grup formülü

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçları 18 Temmuz'da açıklandı. Resmi tercih süreci ise 27 Temmuz-05 Ağustos arasında yapılacak.

Adaylara 24 tercih hakkı tanındı. Barajların kaldırılması kararının ardından sınava 3 milyondan fazla adayın katılması ve soruların bu yıl kolay olması tercihte kullanılan başarı sıralamalarını oldukça geriye taşıdı. Peki, adayların açıkta kalmaması için nasıl bir strateji uygulamaları gerekiyor? İdeal tercih listesi nasıl oluşturulmalı? Bahçeşehir Koleji Rehberlik Koordinatörü Sibel Durak ''Tercih listesi, en çok istenen program en üst tercihe, daha sonra istenen program ikinci tercihe şeklinde, istek sırasına göre yapılmalıdır. Başarı sırasına göre tercihler 4 grupta oluşturulabilir'' dedi. Durak, sağlıklı bir tercih listesinin nasıl oluşturulacağını tüm adımlarıyla SABAH'a anlattı. İşte 4 gruplu ideal tercih listesi örneği:

1-FANTASTİK TERCİH GRUBU: Puanınızın çok üzerinde olup, yine de çok istediğiniz bölümleri içerir. İsteğe bağlıdır. İstiyorsanız bu kategoride en fazla 3 tercih yapmanız uygun olabilir.

2-YÜKSEK PUANLI TERCİH GRUBU: Başarı sıranız ile ulaşması zor görünen ancak imkânsız olmayan bölümleri içerir. Başarı sıranızın yüzde 30 ile yüzde 50 daha altından alan bölümleri içerir. Başarı sırası 100 bin olan bir aday için yüzde 50 altı olan 50 bin ila yüzde 30 altı olan 70 bin sıralamasındaki 3 tercihi içerir.

EN ÖNEMLİ ADIM ORTA GRUP

3-YERLEŞME OLASILIĞI EN YÜKSEK TERCİH GRUBU: Bu tercihler, başarı sıranızın yüzde 25 altı ve yüzde 25 üstünden alan bölümleri içermektedir. Bu gruptaki tercihlerin neler olduğu ve ne şekilde sıralandıkları çok önemlidir. Çünkü yerleşme ihtimalinizin en yüksek olduğu tercih grubudur. Bu nedenle sayı olarak da fazladır.

Başarı sırası 100 bin olan bu aday için yüzde 25 altı olan 75 bin ile yüzde 25 üstü olan 125 bin sıralamasındaki 14 tercihi içerir.

4-DÜŞÜK PUANLI TERCİH GRUBU: Yerleşme olasılığınızı arttıracak olan ve kendi puanınızdan oldukça düşük bölümleri içermektedir. Başarı sıranızın yüzde 30 ile yüzde 60 üstünden alan bölümleri kapsar.

Başarı sırası 100 bin olan bir aday için yüzde 30 üstü olan 130 bin ile, yüzde 60 üstü olan 160 bin sıralamasındaki 4 tercihi içerir. Yerleşme ihtimalinin çok yüksek olması isteniyorsa, bu gruptan da mutlaka tercih yapılmalıdır.

LİSTE NASIL KONTROL EDİLMELİ?

-Listenizdeki programların bu kılavuzda "bakınız/koşullar" olarak gösterilen ve giriş için aranan bütün koşullarını karşılıyor musunuz?

-Listenizdeki programların sırası gerçekten istek sıranıza uygun mu? Örneğin, 10. tercihinize giriş hakkı kazanacak olsanız, "Keşke 11'inci tercihimi kazanmış olsaydım" demeyeceğinizden emin misiniz? Bütün tercihleriniz için bu geçerli mi?

-Tüm tercihleriniz, kazandığınız takdirde kayıt olacağınız bölümler mi? Öyle değil ise, gelecek yıl sınava girmeniz durumunda 15 ile 30 puan arasında bir puan kaybınız olacaktır.

MERKEZİ YERLEŞTİRME NASIL İŞLER?

Doğru bir tercih listesi için adayların öncelikle merkezi yerleştirme sisteminin nasıl işlediğini bilmesi gerekir. Merkezi yerleştirme, adayların yerleştirme puanlarına, tercihlerine ve yükseköğretim programlarının kontenjan ve koşullarına göre yapılmaktadır.

-Maksimum tercih sayısı 24'tür.

-Her yükseköğretim programına, Kılavuzda belirtilen ve bilgisayar ortamında denetlenebilen koşulları taşıyan ve bu programa tercih listesinde yer vermiş olan adaylar arasından kontenjan sayısı kadar öğrenci yerleştirilir.

-Aynı programı seçen adaylar puan üstünlüğüne göre yerleştirilir. Örneğin; X programını, aday A 1'inci tercihinde, aday B ise 4'üncü tercihinde göstermiş olsun. Aday B'nin puanı aday A'dan yüksekse ve aday B ilk üç tercihine yerleştirilmemiş ise X programına, puanı daha yüksek olduğu için aday B yerleşecektir. Kısacası Yerleştirme Puanı yüksek olan aday, bir bölümü son sırada da tercih etse ilk sırada tercih eden adayın önüne geçer.

-Bir bölümü daha üst sırada yazmak kazanma şansını arttırmaz. Çünkü yerleştirme işleminde aynı programı tercih etmiş adaylar arasından, tercihi hangi sırada olursa olsun yerleştirme puanı ve varsa ek puan toplamı daha yüksek olan adaya öncelik tanınmaktadır.

-'Tercih Listesi' demek, bölümlerin puanlarına göre yüksekten düşüğe sıralandığı liste demek değildir. Tercih Listesi demek 'İstek listesi' demektir. Yani adayın girmeyi en çok istediği üniversite ve/veya bölümden, girmeyi daha az istediği bölüme doğru sıralanan listedir. Puana göre yapılan sıralama isteğe göre yapılandan farklı olduğunda adaylar daha az istedikleri bir yerde okumak zorunda kalırlar. Dolayısıyla puanı daha düşük fakat daha çok istenen bir bölüm, puanı daha yüksek ama daha az istenen bir bölümün üstüne yazılabilir.

-Bir aday, puanları ne denli yüksek olursa olsun sadece bir programa kayıt hakkı kazanabilir. Bu program, adayın yerleştirme puanlarıyla girebildiği en üst tercihidir. Bunun altında kalan tercihler işleme konmaz.

-Bir adayın kayıt hakkı kazandığı programı sonradan değiştirmesi, bir başka deyişle, daha düşük puanla öğrenci alan başka bir programa kaydolması mümkün değildir.

-Aday tercihleri arasında kazandığı taktirde kayıt olmak istemediği üniversite ve bölümlere kesinlikle yer vermemelidir. Çünkü bir sonraki yıl sınava girildiği taktirde, diploma notu katkısı yarıya düşecektir. Bu da 15-30 puan arasında bir kayıp anlamına gelir. Puan düşüklüğü, kazanıldığı anda uygulanır, kayıt olunmasa da puan kesintisi uygulanır.

-Tercihlerin ÖSYM'ye ulaştığından emin olmak için ekranda "2022- YKS Tercihleriniz ÖSYM'ye bildirilmiştir" ifadesinin mutlaka görülmesi gerekir.

-Tercih bildirim işlemi tamamlandıktan sonra "Tercih Süresi" içerisinde https://ais.osym.gov.tr internet adresinden tercihlerde değişiklik yapılabilir. Ancak tercihlerin tümüyle iptali yapılamaz.

-Tercihler yapılırken uzman görüşü ve desteği alınması önerilir. Bu konuda sizi tanıyan rehber öğretmenler ve alanında profesyonel kariyer ve tercih danışmanları yardımcı olabilir.