Nitrifikasyon Nedir? Nitrifikasyon Nasıl Olur, Kim Yapar ve Amacı Nedir?

Nitrifikasyon nedir, sorusuna doğadaki azot döngüsünün temelidir yanıtını verebiliriz. Nitrifikasyon ne demek, dediğimizde kimya da gördüğümüz çeşitli reaksiyonlardan biri olduğunu öğreniriz. Nitrifikasyon nasıl olur, dediğimde ise azot, nitrit ve amonyum kullanılarak meydana geldiğini öğreniriz. Nitrifikasyon olayını kim yapar, sorusuna bazı aerobik bakterilerin yaptığı yanıtını veririz. Nitrifikasyon amacı nedir, sorusunun yanıtını sizler için araştırdık.

Nitrifikasyon Nedir?

Toprakta amonyağın, bakteriler tarafından nitrite ve nitrata dönüştürüldüğü metabolik olaya nitrifikasyon denir. Bu olaylar azot döngüsünün bir parçasıdır. Azot döngüsündeki önemli süreçler fiksasyon, amonifikasyon, nitrifikasyon, denitrifikasyon, mineralizasyon ve asimilasyon olaylarıdır. Nitrfikasyon olayının belirli bir zamanı yoktur. Başka bir deyişle sürekli olur.

Nitrifikasyon olayının tersi olan süreçlerle azotun gaz biçimine dönüştürülmesi süreci ise denitrifikasyon olarak adlandırılır. Çeşitli bakteri ve mantarlar aracılığıyla gerçekleştirilen bu süreç bitiminde azot gaz halinde atmosfere iletilir. Nitrifikasyon süreci, aynı zamanda biyolojik denitrifikasyon adı verilen bir süreçle birleştirilerek, azotun atmosfere serbest bırakılmasını sağlar. Kısaca nitrifikasyon; amonyak ve organik azotun nitrifikasyon bakterileri tarafından nitrata okside edilmesidir. Denitrifikasyon; nitratın, denitrifikasyon bakterileri tarafından azot gazı formuna dönüştürülmesidir.

Nitrifikasyon Nasıl Olur ve Kim Yapar?

Doğada zararlı bir baz olan amonyağın birikmesi canlılara zarar verir. Dış ortama verilen amonyak, kemosentetik canlılar tarafından nitrite ve daha sonra nitrata dönüştürülür. Bu olaya nitrifikasyon denir. Doğada bulunan bakterilerin temel amacı doğal dengeyi korumaktır. Doğada bulunan sayısız bakteriler arasında aerobik bakteriler bulunmaktadır. Bu aerobik bakterilerden bazıları nitrifikasyon bakterileridir. Nitrifikasyon işlemini gerçekleştiren bakterilere nitrifikasyon bakterileri denilmektedir.

Aerobik koşullarda nitrifikasyonun gerçekleşmesi sırasında, atık suda mevcut olan organik madde de büyük ölçüde oksitlenir. Bu durum özellikle organik maddenin kısıtlı olduğu atık sularda, denitrifikasyon için gerekli olan karbon kaynağının yetersiz kalmasına neden olur. Damlatmalı filtre ve dönen biyodisk sistemleri, karbon oksidasyonu ve nitrifikasyonun beraber meydana geldiği biyofilm sistemlerine örnektir.

Nitrifikasyon Olayının Amacı Nedir?

Nitrifikasyon bakterileri ile beraber gerçekleşen nitrifikasyon işlemini başka bakteriler gerçekleştiremez. Nitrifikasyon bakterileri azot döngüsünü gerçekleştirir. Atmosfer içerisinde bulunan azot, tüm canlıların hayatları için oldukça önem taşımaktadır. Atmosferde olması gerektiği kadar azot bulunması için nitrifikasyon bakterileri bir arada çalışır ve doğanın dengesini korur.

Fazla amonyak toprağa salınır ve nitrifikasyon bakterilerince önce nitrite sonrasında da nitrata dönüştürülür. Nitrifikasyon bakterileri oldukça hassas olup çevre şartlarından önemli ölçüde etkilenirler. Nitrifikasyon prosesine etki eden faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Amonyak ve nitrit konsantrasyonu
• Çözünmüş oksijen konsantrasyonu
• Sıcaklık
• pH'dır.