Serveti Fünun Dönemi Hikaye Özellikleri - Servet-i Fünun Döneminde Hikaye Özellikleri, Örnekleri Ve Yazarları

Serveti Fünun dönemi hikâye özellikleri dendiğinde on birinci sınıflar için bu konunun çok önemli olduğunun altını çizmek gerekir. Serveti Fünun dönemi başından sonuna kadar Türk Edebiyatında değişiklikler yapmış önemli bir akımın adıdır. Bu nedenle Serveti Fünun dönemi hikâye yazarları da son derece önemli kişilerden oluşmaktadır. Bunların doğru öğrenilmesi ve Serveti Fünun döneminde hikaye özelliklerine hâkim olunabilmesi için konuyu detaylarıyla ele aldık.

Serveti Fünun Dönemi Hikaye Özellikleri

19. Yüzyılın sonlarında başlayan ve 20. Yüzyılın başlarına dek Osmanlı İmparatorluğu'ndaki edebiyat akımları arasında ön plana çıkmış olan Serveti Fünun, bir edebiyat akımının ismidir. Kelime anlamı olarak "bilimlerin zenginliği" anlamına gelen isim, edebiyattaki bilimsel yöntemlerin artmasını ve estetik anlayışının da kullanılmasını teşvik etmek için ortaya çıkmış bir akım olma özelliğini taşımaktaydı.

Serveti Fünun akımının ortaya çıktığı zamanlarda Osmanlı Dönemi'nde çok önemli olan bir modernleşme süreci yaşanmaktaydı. Doğal olarak da Türk Edebiyatı bundan etkilendi ve Serveti Fünun döneminin kapısı aralanmış oldu. Şiir ve hikâye alanında son derece önemli gelişmelerin yaşandığı bu dönemde yazarlar hem gerçekçi hem de halktan hikayeler alınarak seçildiler.

Yazarlar kalemlerini karakterlerin duygu durumlarını doğru bir şekilde aktarabilmek ve iç dünyalarıyla birlikte psikolojilerini de kâğıda dökmeyi amaçladılar ve bunda büyük oranda başarılı oldular. Estetiğe ve sanatsal ifadeye son derece önem veren yazarlar devamlı olarak dilin güzelliğinden faydalandılar ve çeşitli imgeler kullanarak anlatımı detaylandırdılar.

Serveti Fünun Döneminde Hikaye Özellikleri

Serveti Fünun dönemindeki hikâye özelliklerinin incelenmesi yapıldığında belli başlı maddeler kullanmak ve hikâye özelliklerini birbirinden ayrıştırarak anlatmak konunun anlaşılmasına önemli bir katkı sağlayacaktır.

• Serveti Fünun döneminin hikâye yazarları, dilin güzel olmasına ve estetik değerlerin kullanılmasına son derece önem verirlerdi. Yazılan hikayelerde hem sanatsal bir anlatım türü olurdu hem de benzetmeler ve imgelerle dil süslenir, anlatım kuvvetlendirilirdi. Dil hem görsel hem de işitsel imgeler kullanılarak güçlendirilirdi.
• Serveti Fünun hikayeleri pek çok farklı konuyu ele almasıyla bilinirler. Aşk, sanat, doğa, bilim, ahlak ve ölüm gibi pek çok çeşitli konu bu dönemin hikayelerinde ana konuyu oluşturabilmekteydi.
• Serveti Fünun yazarları açısından en önemli şeylerden bir tanesi hikayedeki anlatımın gerçekçiliğiydi. Hem olayların hem de karakterlerin güncel yaşamdan alınmış gibi anlatıldığı hikayelerde toplumsal olaylar da yansıtılırdı. Bu dönemin hikayeleri gündelik hayattan çok gerçekçi detaylar barındırırdı.
• Serveti Fünun hikayelerinde eleştiri çok fazlaydı. Yazarlar hem topluma hem de geleneksel değerlere dair önemli eleştirilerini kendi yazmış oldukları eserlere taşırlardı. Toplumsal alandaki çürümüşlükten cehalete, kadının toplumdaki rolünden mahalle baskısına kadar pek çok güncel sorun Serveti Fünun hikayelerinin içeriğinde yer alırdı.
• Serveti Fünun yazarları karakterlerin kendi iç dünyalarına ve psikolojilerine eğilir, yazdıkları hikayelerin karakterlerini son derece detaylı biçimde aktarma amacı güderlerdi. Hikayelerde sık sık karakterlerin kendi iç çatışmalarına yer verilir ve psikolojik analizler yapılır.
• Sembolizm, Serveti Fünun söz konusu olduğunda öne çıkan kavramlardan bir tanesidir. Yazarlar, ironi yoluna başvurarak düşüncelerini gizler ya da trajikomik durumlara yorum yapar ve bu şekilde bir eleştiri tarzı benimsenir. Semboller ise derin anlamlar taşır ve bazı konuları ya da fikirleri temsil etmek adına hikâyede kullanılırlardı.

Serveti Fünun Dönemi Hikaye Yazarları

Serveti Fünun döneminde öne çıkan bazı hikaye yazarları vardır. Bunlar, hem kendi iç dünyalarında önemli fikir insanları hem de yetenekli birer edebiyatçılardır.

Sırasıyla Recaizede Mahmut Ekrem (1847-1914), Halit Ziya Uşaklıgil (1875-1931), Mehmet Rauf (1875-1931), Ahmet Rasim (1864-1932), ve Şemsettin Sami (1850-1904) olarak sıralanabilir.

Bu isimlerin yazılan önemli hikayeler de aşağıdaki gibidir.

• Araba Sevdası (Recaizade Mahmut Ekrem)
• Kırık Hayatlar (Halit Ziya Uşaklıgil)
• Mai ve Siyah (Halit Ziya Uşaklıgil)
• Aşk-ı Memnu (Halit Ziya Uşaklıgil)
• Eylül (Mehmet Rauf)
• Hikayat-ı Vahide (Mehmet Rauf)
• Zehra (Mehmet Rauf)
• Hikayelerimiz (Ahmet Rasim)
• İbret (Şemsettin Sami)
• Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (Şemsettin Sami)

Bu dönemde farklı yazarlar da vardır fakat bu isimler kadar ön plana çıkmayı başaramamışlardır.