Ekonomik programın uygulanmasındaki kararlılık ve Merkez Bankası'nın hamleleri ile, enflasyonda 2024'ün haziran ayında başlayan düşüş art arda onuncu aya taşındı. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan verilere göre Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) martta yüzde 2.46 ile piyasa beklentisi olan yüzde 2.87'nin altında artarken, yıllık enflasyon yüzde 38.10 ile 39 ayın en düşük seviyesine geriledi.
10 AYDA 38 PUAN DÜŞÜŞ
Yıllık enflasyon piyasa beklentisi olan yüzde 38.66'nın altında kaldı. Yıllık TÜFE Aralık 2021'de yüzde 36.08 olarak gerçekleşmişti. Yılın ilk çeyreğindeki enflasyon yüzde 10.06 oldu. Enflasyonda 2024 Mayıs ayından bu yana yaşanan düşüş 38.35 puana ulaştı.
ÜFE 52 AYIN DİBİNDE
Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise martta yüzde 1.88 artarken, yıllık ÜFE yüzde 23.50 ile 52 ayın en düşük seviyesine indi. Kasım 2020'de yıllık yurtiçi ÜFE yüzde 23.11 olmuştu. Sanayinin 4 sektörünün yıllık değişimleri incelendiğinde, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 30.89, imalatta yüzde 23.14, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 21.15 ve su temininde yüzde 58.02 artış gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimlerine bakıldığında, ara mallarında yüzde 19.78, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 32.91, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 30.89, enerjide yüzde 16.98 ve sermaye mallarında yüzde 23.14 yükseliş kaydedildi.
EN YÜKSEK ARTIŞ EĞİTİMDE
Mart ayında yıllık olarak en yüksek artış yüzde 80.42 ile eğitim grubunda gerçekleşti. Eğitimi yüzde 68.63 ile konut ve yüzde 46.74 ile alkollü içecekler ve tütün grubu izledi. Aylık en yüksek artış da yüzde 9.96 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görüldü. Bu grubu yüzde 4.94 ile gıda ve alkolsüz içecekler izledi. Eğitim grubu da aylık olarak yüzde 4.68 arttı. Mart ayında enflasyona en yüksek katkı 1.23 puanla gıda ve alkolsüz içeceklerden geldi.
GİYİM VE AYAKKABIDA DÜŞÜŞ
Ana harcama grupları itibarıyla martta bir önceki aya göre giyim ve ayakkabı grubunda yüzde 2.48 azalış gerçekleşti. Martta geçen yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yine yüzde 14.81 ile giyim ve ayakkabı olarak kayıtlara geçti. Aylık bazda ulaştırmada yüzde 0.25, konutta yüzde 2.1 artış görüldü. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 25'inin endeksinde düşüş gerçekleşirken 5 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 113 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
ŞAMPİYON PATATES
Martta en yüksek fiyat artışı yüzde 42.1 ile patateste gerçekleşti. Onu yüzde 23.85 ile evcil hayvanlarla ilgili ürünler, yüzde 22.82 ile şans oyunları izledi. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü yüzde 18.13 ile hava yolu ile yolcu taşımacılığında gerçekleşti. Bunu yüzde 5.28 ile kara yolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı, yüzde 4.76 ile çocuk giyim izledi.
KİRA ARTIŞ ORANI % 51.26
Türkiye İstatistik Kurumu'nun mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi verilerini açıklamasıyla nisan ayı kira artış oranı da belli oldu. Kira artış oranını belirleyen 12 aylık enflasyon ortalaması yüzde 51.26 olarak gerçekleşti. Nisan ayı boyunca gerçekleştirilecek kira artış oranları yüzde 51.26'yı aşamayacak. Normal şartlarda TÜFE verilerine göre hesaplanan kira artış oranları, hükümet tarafından getirilen uygulama sonrasında son 2 senedir yüzde 25'le sınırlandırılmıştı. Temmuz 2024 itibarıyla bu sınır kalktı ve nisan ayında sözleşme yenileyecek olan kiracılar, güncel TÜFE verileri üzerinden kira zammı uygulamaya başladı. Buna göre mevcutta 25 bin lira olan bir kira, yüzde 51.26 artışla 37 bin 815 liraya çıkacak.
TEK HANEYE KADAR KARARLI MÜCADELE
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ekonomi programının temel önceliğinin enflasyonu düşürmek olduğunun altını çizerek, "Güçlü siyasi ve sosyal sahiplenme ile, bütüncül bir çerçeveye sahip programımızı başarıyla hayata geçirmeye devam ediyoruz" dedi. Dezenflasyon sürecinin 10 aydır kesintisiz devam ettiğini belirten Yılmaz, "Enflasyonu düşürürken aynı zamanda yatırım ortamını iyileştiren, verimliliği artıran, üretken kapasiteyi genişleten, ihracat odaklı bir makroekonomik çerçeveyle dengeli büyümeyi ve istihdam artışını amaçlıyoruz. Beklentilerin sağlıklı yönetimi ve enflasyonla mücadelede başarılı olmak adına, para ve maliye politikalarımızı etkin şekilde koordine etmeye devam ediyoruz. Dönemsel gelişmeler kısa süreli olumlu veya olumsuz etkiler yapabilir. Aslolan ise programın ana çerçevesi ve istikametidir. Son dönemde görüldüğü üzere, kısa dönemli etkilere yönelik olarak kurumlarımız gerekli tedbirleri hızla alma kapasitesine sahiptir. Güçlü ve istikrarlı bir ekonomi, kapsayıcı sosyal politikalar için koordinasyon içinde ve tüm paydaşlarla iş birliğiyle çalışmaya devam edeceğiz. Enflasyonun çok daha düşük oranlara gerilediği bir ortamda; istikrar içinde büyümeyi ve sosyal refahı artırmayı hedefliyoruz. Tek haneli oranlara ulaşıncaya kadar kararlı mücadelemizi sürdüreceğiz" diye konuştu.
DALGALANMANIN ETKİSİ SINIRLI KALACAK
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Son 10 aydır gerileyen yıllık enflasyon martta yüzde 38.1 gerçekleşti. Piyasalarda son dönemde yaşanan dalgalanmanın enflasyona etkisinin, sıkılaşan finansal koşullarla sınırlı kalmasını bekliyoruz. Fiyat istikrarı hedefimiz doğrultusunda tüm politika araçlarımızı güçlü bir koordinasyonla kullanmaya devam edeceğiz" açıklamasını yaptı.
EKONOMİDE DENGELİ BÜYÜME SÜRÜYOR
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yıllık enflasyonun 3 yılın en düşük seviyesine gerilediğine dikkat çekerek, "Adil ve etkin bir şekilde işleyen ticaret ortamı ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasının en önemli koşuludur. Bu kapsamda, vatandaşlarımızın fahiş fiyat artışları sonucunda mağdur olmasını engellemek amacıyla mücadelemize kararlılıkla devam ediyoruz. Hükümetimizin ve ekonomi yönetiminin uyguladığı politikalar ve aldığımız tedbirlerle dış ticaret açığını ve cari işlemler açığını düşürerek makro-finansal istikrarı güçlendiriyoruz. Enflasyonun düşürülmesine katkı sağlıyoruz. Bu kapsamda küresel ekonomideki zorlu ve belirsiz ortama rağmen Türkiye ekonomisi dengeli bir şekilde büyümeye devam ediyor" dedi.
