1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe giren yeni düzenlemeye göre, kira hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklar için dava açmadan önce arabulucuya başvuru, zorunlu hale getirildi.
ARABULUCULUK KAPSAMI
Yapılan değişiklikler kapsamında, kiralanan taşınmazlardan kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar ve komşuluk hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklar hakkında, dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunlu hale getirildi. Ancak, taşınmazların ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler, arabuluculuk kapsamı dışında bırakıldı.
UZLAŞMA ŞANSI
Düzenlemenin amacı, artan kira uyuşmazlıklarını daha hızlı ve etkili bir şekilde çözüme kavuşturmak, mahkemelerin iş yükünü hafifletmek ve taraflar arasında anlaşmanın sağlanmasını teşvik etmek. Özellikle bu düzenleme ile kira artış sınırlarını belirleme kararı, taraflara bırakıldı. Taraflar, dilerlerse adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına, dava şartı olarak başvurabilecekler. Dilerlerse NTN Partners gibi Türkiye'de faaliyet gösteren arabuluculuk merkezlerine ve arabuluculara ihtiyari olarak başvurabilecekler.
Taraflar anlaştıkları takdirde, arabuluculuk sürecinden mahkeme kararı niteliğinde bir belge elde edebilecekler. Bu belge aynı zamanda taraflar arasında aynı konuda dava açılamayacağının ve ihtilafın sonlandığının da belgesi olacak.
ANLAŞMA YOKSA, MAHKEME
Konut kiralarına getirilen ve 1 Temmuz 2024 tarihine kadar devam edecek olan %25 artış sınırıyla ilgili olarak önemli bir gelişme oldu. Taraflar, dilerse bu kira artış sınırını uygulamama hakkına sahip.
Arabuluculuk süreci, arabulucunun gözetiminde, 6325 sayılı Kanun kapsamında belirlenen süreler içinde gerçekleşiyor. Arabulucu, tarafları uygun bir ortamda bir araya getirerek taleplerini karşılıklı olarak iletmelerini sağlıyor.
Taraflar, arabulucu gözetiminde yapılan görüşmelerde anlaşmaya varamazlarsa, dava açma hakkına sahipler. Ancak dava açmak isteyen tarafın, arabuluculuk yoluyla uyuşmazlığın çözülemediğine dair anlaşmama tutanağı ile birlikte dava dilekçesini mahkemeye sunması gerekiyor.
Bu yeni uygulama ile kira hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda arabuluculuk süreci, taraflar arasında anlaşma sağlanana kadar devam edebilecek. Hedef, mahkemelerin iş yükünün azaltılması ve daha az ihtilaf görülmesi. Taraflar, kira artış sınırlarını kendileri belirleyerek arabuluculuk yoluyla mahkeme kararı niteliğinde bir anlaşma elde etme özgürlüğüne kavuştu.
MUTABAKAT ORANI %50
1 Eylül'den 6 Ekim'e kadar, kira uyuşmazlıklarında arabulucuya 29.906 başvuru yapıldı. Anlaşma sayısı 2 bin 817'yi buldu. Anlaşamama sayısı 2 bin 157'de kaldı. Sonuçlanan dosya 4 bin 974 oldu. İlk verilere göre anlaşma oranı yarı yarıya. 30 bin dosyanın 15 bini yargıya gitmeden sonuçlanmış olması toplumsal barış açısından önemli kabul ediliyor.
