Enerji politikalarında yaptığı atılımlarla bölgesel enerji denkleminde kilit bir oyuncu hâline gelen Türkiye, son hamlesiyle Avrupa'nın enerji arz ve güvenliği için vazgeçilmez bir ortağa dönüştü. Rusya, Azerbaycan, İran ve Türkmenistan'dan aldığı doğalgazı Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa'ya ihraç edebilen Türkiye, şimdi ise kurulacak "yeşil hat" ile Bulgaristan üzerinden Avrupa'ya elektrik ihraç etmeye başlayacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Enerjide tam bağımsız Türkiye" idealiyle başlattığı atılım dönemi sayesinde bugün Türkiye enerji satrancında kilit ülke konumuna yükseldi. Karadeniz'de 710 milyar metreküplük doğalgaz keşfi gerçekleştirerek kendisi de artık ciddi bir üreticiye dönüşen Türkiye, doğu-batı ekseninde enerjide güvenli bir köprü görevi görerek Avrupa'nın can simidi oldu.
ŞAH DENİZ'DEN AVRUPA'YA
Azerbaycan'ın Şah Deniz sahasından gelen yıllık 10 milyar metreküplük doğalgazın bir kısmını Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) başta olmak üzere Avrupa'ya ulaştıran Türkiye, Mavi Akım ve Türk Akım hatları üzerinden Rusya'dan, Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı üzerinden ise İran ve Türkmenistan'dan doğalgaz alarak bunu Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) ve Batı Hattı üzerinden Avrupa'ya ihracına aracılık ediyor. Doğalgaz TAP ile Türkiye, Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden Adriyatik Denizi'ne, oradan İtalya'nın güneyine, İtalya'dan da diğer Avrupa ülkelerine ulaştırılıyor. Böylece son dönemde Rusya- Ukrayna savaşı nedeniyle doğalgaza erişimi azalan Avrupa, ısınmasını ve sanayisini Türkiye'den temin edebildiği gaz ile güvence altına alıyor. Ayrıca İstanbul Finans Merkezi'nde BOTAŞ ve Gazprom arasında bu yıl bir işletme şirketi kurulması hedeflenirken Türkiye böylece Rusya, Azerbaycan, İran, Türkmenistan gibi ülkelerden doğalgaz ve ABD'den gelen LNG'yi gazlaştırarak Turkishblend (Türk Harmanı) yöntemiyle Avrupa'ya doğrudan ihraç edebilecek. Türkiye yalnızca Avrupa'ya değil, geçtiğimiz aylarda hizmete açtığı Iğdır-Nahçivan Doğal Gaz Boru Hattı ile de Nahçıvan'a kesintisiz doğal gaz sağlıyor.
AVRUPA'YA ELEKTRİK SAĞLANACAK
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise önceki gün Bakü'de düzenlenen Azerbaycan, Türkiye, Gürcistan ve Bulgaristan Hükümetleri arasında Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Projesi 2. Bakanlar Toplantısı'nda kritik bir işbirliğine daha imza attı. 22 Kasım 2024 tarihinde İstanbul Enerji Forumu'nda mutabık kalınan ve 4 ülkenin yeni enterkonneksiyon hatları ile birbirine bağlanması konusunda ilk somut adım atıldı. 4 bakan, "Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı"nı imza altına aldı. Bu mutabakat zaptı ile birlikte 4 ülke arasında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriğin farklı coğrafyalara iletilerek ticaretinin yapılacağı "Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Projesi" hayata geçmiş oldu. Türkiye, bu yeni hat ile elektrik iletiminde de hem Azerbaycan ile ilişkilerini derinleştirecek hem de Avrupa'nın arz güvenliğine katkı sağlamış olacak. Türkiye, Bulgaristan çıkışlı enterkoneksiyon hatlarının kapasite artırımı yatırımlarını yapacağı gibi bugüne kadar TAP üzerinden Avrupa'ya gaz ihraç eden Türkiye, bu kurulacak yeşil koridor üzerinden de elektrik ihracatına başlayacak.
TÜRKİYE'NİN ENERJİ TİCARET MERKEZİ OLMA VİZYONU İÇİN ÖNEMLİ
Enerji Uzmanı Emin Emrah Danış, imzalanan anlaşma ile Orta Asya ülkelerinde üretilecek yenilenebilir kaynaklı elektriğin doğalgaz ve petrol gibi Türkiye üzerinden dünyaya açılacağını anlattı. Yeşil hat üzerinden üretilecek elektriğin Bulgaristan üzerinden Avrupa'ya ve Balkanlara verileceğini anlatan Danış, "Burada son kullanıcı Bulgaristan, Romanya ya da diğer Avrupa ülkeleri olabilir. Sonuçta bir ticaret imkanı doğacak. Anlaşma Türkiye'nin enerji ticaret merkezi vizyonu açısından son derece önemli. Uzun vadede bölge ülkelerinin, Balkanların ve Kafkasların enterkonnekte hattı üzerinden birbirine bağlanması bütün ülkeler açısından fayda sağlayacak bir gelişme" dedi.
ÖNEMLİ BİR PAZARIZ
Bayraktar, Hazar havzasındaki doğalgazın önce Türkiye'ye, buradan da Avrupa'ya taşınmasını sağlayan Güney Gaz Koridoru'nun dünya çapında bir proje olduğunu vurgulayarak, "Güney Gaz Koridoru bugün Türkiye'nin ve Avrupa'nın arz güvenliğine hizmet eden çok önemli bir proje haline geldi. Hedefimiz, 16 milyar metreküplük kapasiteye sahip olan TANAP'ın 31 milyar metreküpe çıkmasıdır. Türkiye, hem önemli bir pazar hem de önemli bir doğalgaz merkezi olarak üzerine düşeni her zaman olduğu gibi bundan sonra da yapmaya hazırdır" dedi. Bayraktar, yeni kurulması planlanan yeşil elektrik koridoruyla ilgiliyse "Özellikle yenilenebilir enerjiyle üretilen elektriği, Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa piyasalarına aktarmayı hedefliyoruz" dedi.
