Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ve A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner'in açılış konuşmasıyla başlayan zirvede, T.C. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat'ı Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ile A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner özel otu-rumlarında ağırladı.
Zirvenin açılışında "Dünyada yaşanan tüm olumsuz gelişmelere rağmen Türkiye dış ticaretini geliştirmeye devam ediyor. Bugün küresel mal ticaretinden aldığımız pay tarihi yüksek seviye-lere ulaştı. Türk ürünlerinin tanınmadığı, ihracatçıların ayak basmadığı yer neredeyse kalmadı. Bu tabii ki hem ihracatçıların önünü açan Ticaret Bakanlığı'nın politikalarının hem de 61 birlik çatısı altındaki 120 bini aşkın ihracatçının başarısıdır. Türk ekonomisine katkı sağlayan ihracatçı-ları bir kez daha yürekten kutluyorum. Biz de Türkiye'nin en büyük medya grubu olarak 3 yıldır Anadolu'nun birçok ilinde Ticaret Bakanlığının desteği ve koordinasyonunda düzenlediğimiz İhracat Zirveleri ile her zaman ihracatçıların yanında olmayı onların sorunlarını, başarılarını gün-deme taşımayı görev bildik" mesajını veren Güngör ve Doğaner, Bakan Bolat'ı ağırladıkları otu-rumda ihracat sektörünü tüm yönleriyle masaya yatırdı.
MAYIS İHRACATI REKOR KIRACAK
Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, mayıs ayında Cumhuriyet tarihinin en yüksek rakamının yapılacağına dair işaretler olduğunu belirterek, "Geçen yıl yapılan 21.6 milyar dolarlık ihracatın bayağı üzerinde kapatacağız. Nisan ayı bayram tatiline denk geldiği için artış biraz düşük kal-dı. Ama mayıs ayı iyi gelecek" dedi. Bakan Bolat, 2023'te dünyada büyüme oranlarının düştü-ğünü, küresel ticaretin küçüldüğünü hatırlatarak, "Küresel ticaret 2000-2019 arası yıllık ortala-ma yüzde 5.6 büyüdü. Geçen yıl ise yüzde 1.2 küçüldü. Küresel mal ihracatı yüzde 5 küçüldü, hizmet ihracatı yüzde 9 büyüdü. Bu şartlarda, biz geçen sene yüzde 0.65 artışla Cumhuriyet'in en yüksek yıl rekorunu kırdık. İhracatımız 255.4 milyar dolar oldu'' açıklamasını yaptı.
DIŞ AÇIĞI HEDEFİN ALTINA İNDİRECEĞİZ
Bu yılın ilk çeyreğinde ihracat verilerinde olumlu bir yükseliş yaşandığının altını çizen Bakan Bolat, "Bu yıl ilk 4 ayda ihracatımızın artışı yüzde 2.74. Rakam olarak 83 milyar dolara geldik. Hedefimiz Orta Vadeli Program'da, 267 milyar dolar mal, 110 milyar dolar hizmet ihracatı. Yani 377 milyar dolar döviz geliri elde etmek. Bu bizim ekonomimizi rahatlatır. Dış ticaret açığı için 106 milyar dolar hedefi vardı. Bizim kendi hedefimiz bunu 80 ve altına indirebilmek. İlk 4 ayda bunun işaretlerini görüyoruz. İthalatımızda yüzde 9'a yakın bir küçülme var ve dış ticaret açı-ğımızda da yüzde 30'luk bir azalma var. İlk 4 ayda 13.2 milyar dolar azalttık. Son 10 ayda da dış ticaret açığımızda yaklaşık 29, cari işlemler açığımızda da 26 milyar dolar gerileme söz konusu oldu. Cari işlemler açığımız mart itibarıyla son 12 ayda 31.2 milyar dolara geriledi. Dış ticaret açığımız da 92 milyar dolara geriledi " ifadelerini kullandı. 38 milyar TL'lik bakanlık büt-çesinin yüzde 60'ını ihracatçılara destek olarak kullandırdıklarını anlatan Bolat, bu anlamda çalışmalara devam ettiklerini söyledi.
ABD İLE 100 MİLYAR DOLAR GERÇEKÇİ
ABD ile ticaretin 100 milyar dolara çıkarılması hedefinin gerçekçi olduğunu da vurgulayan Ba-kan Bolat, şöyle konuştu: "Son 4 senede ABD'ye ihracatımız yüzde 46 arttı. 33.5 milyar dolara ulaşabildik. İsrail ile ilişkilerin gergin olması ve ticaretin durdurulması kararından sonra bazıları-nı korku sarmıştı. Fakat tam tersine geçtiğimiz hafta ABD'deydik. Çok sıcak karşılandık. İki ülke arasında ticaret ve yatırım komitesi 7 yıl aradan sonra toplantı yaptı. Geçen hafta Ameri-kan Türk Konferansı 5 yıl aradan sonra Washington'da yapıldı. ABD hükümetinin en prestijli ticaret platformu olan Trade Winds-Avrupa Avrasya etkinliği İstanbul'da yapıldı. Türkiye'nin hem hükümetler hem iş alemi düzeyinde ticareti geliştirme konusunda gayreti ve isteği var" dedi. İkinci yarıdan sonra AB pazarından ümitli olduklarını söyleyen Bakan Bolat, Körfez ülke-leri, ABD, İngiltere, Romanya, Irak, Mısır, Cezayir ve Türk Cumhuriyetleri'ne ihracatta artış olduğunu söyledi. Yıl sonu hedefinde revize olmadığını anlatan Bakan Bolat, Kalkınma Yolu Projesi'nin de Körfez ve Uzakdoğu'ya ticareti hızlandıracağını ifade etti.
GEMİ AVCILIĞI YAPANLAR SUSTU
İsrail ile ticaretin 2 Mayıs itibarıyla durdurulduğunu hatırlatan Bolat, şöyle devam etti: "Önce 1.019 üründe ve 54 grupta ihracatı durdurduk. Bu mesele siyaset malzemesi yapıldı. Hüküme-timiz buna siyaset istismarı olarak baksaydı seçimden önce ticareti durdururdu. Oradaki Filis-tinlilerin ticaretini de düşünerek kısmi anlamda ihracatı durdurmuştuk. Buna rağmen, 'gemi kalktı, gemi gidiyor' gibi gemi avcılığı yaparak istismar devam etti. 2 Mayıs'ta hükümet olarak ticareti tamamen durdurduk. Gümrüklere talimat verdik. Türkiye'nin tutumu dünyada vicdan sahibi herkes tarafından takdir edildi. Bu anlamda Türkiye dünyada da tek. Filistin ile AK Parti döneminde ticaret anlaşması, çifte vergilendirmeyi önleme ve yatırımların artmasına dönük anlaşmalar yapıldı. İsrail ile serbest ticaret anlaşması da 1996'da yapıldı. Şimdi İsrail'in STA anlaşmasını feshettiği belirtiliyor. Olabilir, biz kendi kararımızı aldık. Allah'a şükür ihracatımız artmaya devam ediyor, yeni pazarlar buluyoruz. İsrail Türkiye'nin kararından sonra enflasyon artışı ve mal bulamama sıkıntısı çekti. Türkiye'nin ciddiyetini görmüş oldular. Başka yerde kat-liam olsa da bu kararlar alınırdı. İstismar yapanlar bu karardan sonra sustular. Demek ki konu ticaret değilmiş. Biz bunu seçimden önce yapsaydık, istismar diyeceklerdi. Dilleri her tarafa dönüyor. AK Parti ve hükümetimiz başından itibaren vicdanlı ve istikrarlı bir politika izledi. Tica-reti durdurma kararımızın başka birçok yerde Türkiye'ye yönelik sempatiyi yükselteceği açık, mayısta bunun işaretlerini görüyoruz."
KÖRFEZ'İN 6 ÜLKESİYLE STA
İngiltere ile Serbest Ticaret Anlaşması'nın (STA) güncellenmesi görüşmelerinin devam ettiğini anlatan Bakan Bolat, "10 Haziran'da heyet gelecek. Anlaşmayı hizmetler sektörünü ve yatırım-ları içine alacak şekilde genişletmeyi görüşüyoruz. Tarımda da karşılıklı bazı ürünleri kapsa-yacak şekilde müzakerelere başladık" dedi. Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar ile yapılan STA'nın yürürlüğe girdiğini söyleyen Bolat, "Ukrayna ile yapılan anlaşma iki ülke parlamento-sunda onaylanacak. Moldova ile genişletme müzakereleri devam ediyor. 6 ülkeden oluşan Kör-fez İşbirliği Konseyi ile de görüşmelerimiz başladı" diye konuştu.
AB'nin ithalatı düşmesine rağmen geçen yıl Türkiye'nin bölgeye ihracatının 2 milyar dolar arttı-ğını belirten Bakan Bolat, ihracatçıların yaşadığı vize konusundaki sıkıntılarla ilgili de şunları söyledi: "İki hafta önce OECD Bakanlar Toplantısı'ndaydık. AB Ticaretten Sorumlu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis ile görüşmemizde, AB ile Türkiye arasında bakanlar düzeyin-de Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu toplantısının yapılması teklifi yaptılar. Haziran bitmeden bu toplantıyı yapacağız. 30 Mayıs'ta Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin Brüksel'de yeni bir ofis açılışı olacak. Orada da ikili görüşmeler yapacağız. Taşımacılıkta kotaların artırılması noktasında ülkelerle müzakereler yapıyoruz. Avrupa Birliği Komiseri Oliver Varhelyi'nin Türkiye ile ilişkileri geliştirme noktasında samimi öneriler vardı. AB Konseyi Gazze'deki olaylardan sonra iki top-lantısında da bunu görüşmedi. Şimdi AB Komisyonu ilişkileri toparlamak noktasında Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu önerdi."
600 BİN ARAÇ STOKTAN ÇIKTI
Türkiye'de otomotiv ve emlak piyasasında yapılan çalışmaların fiyatları aşağı çektiğini anlatan Bakan Bolat, "Otomotivde 600 bin araç stoklanmıştı. İkinci elde, birinci elden daha yüksek fi-yatlar oluşmuştu. Düzenlemeler yapıldıktan sonra ikinci elde fiyatlar yüzde 20 düştü, bu birinci ele de yansıdı. 'Bulunamaz' denilen otolar bulunur hale geldi. Emlak siteleri ve sosyal medya platformlarını da denetledik. Marketler, gıda, hazır beton ve çimento sektörlerinde de fiyatları artırmamaları konusunda görüşmeler yaptık. Bazı sektörler indirim kampanyaları düzenledi bazıları fiyatları sabitledi. Denetimler de yaptık. 81 bin işletme ve 580 bin ürün denetlemeleri yapıldı. Geçen yıl İç Ticaret Genel Müdürlüğü üzerinden karaborsa, stokçuluk, haksız fiyat, fahiş fiyat denetlemelerinde 850 milyon lira; tüketici korunmasında da zararlı ürünler, aldatıcı reklamlar, sağlığa zararlı ürün konularında ise 1.2 milyar lira ceza kesildi. Rekabet Kurulu da geçen yıl 2.6 milyar lira ceza kesti, rekabete aykırı işlem yapan firmalara" açıklamalarında bu-lundu.
TAVUKÇULAR İLE İLGİLİ SORUŞTURMA
TBMM'de stokçuluk ve fahiş fiyat ile ilgili düzenlemeleri içeren yasa teklifinin görüşüldüğünü hatırlatan Bakan Bolat, "Cezalarda ciddi 10 katı artışlar meydana gelecek. Stokçulukta bir tak-vim yılı içinde 3 kez yakalananlara kapatma cezası gelecek. Buradaki amaç caydırıcılık. Tica-retin piyasa şartları içinde yapılmasını, tüketicinin alım gücünün daraltılmamasını, fahiş fiyat ile istismar edici uygulamalara gidilmemesini amaçlıyoruz. Rekabet kurulu da kartel, tekelcilik, hakim durumu kötüye kullanılmasına bakıyor. Onların cezası daha yüksek. Şu anda tavuk sektörüyle alakalı büyük bir soruşturma tamamlanmak üzere'' dedi.
Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat'a konuşmalarının ardından A Haber Genel Müdürü Abdül-halik Çimen tarafından teşekkür plaketi sunuldu.
