Zatürre nedir belirtileri nelerdir?

Zatürre tek veya her iki akciğerin birden bakteri veya virüs nedeniyle iltihaplanmasıdır. Grip virüsü (influenza) zatürrenin en sık görülen nedenidir ancak zatürreye yol açan tek virüs değildir. Zatürre gripten farklı olarak sinsityal virüsü, nezle virüsü, herpes simpleks virüsü, ağır akut solunum yolu sendromu (SARS) virüsü ve sayıları 30'u geçen farklı virüs, parazit, mantar ve bakteri nedeniyle oluşabilir. Nezle, grip ve zatürrenin erken dönem belirtileri birbirleriyle benzeşse de zatürre diğerlerine göre çok daha ciddi bir hastalıktır ve hemen doktor müdahalesi gerektirir. Dolu/kuru öksürük ve göğüs bölgesinde baskı hissi zatürrenin en yaygın belirtileridir. İltihap ilerledikçe ateş (hafif veya yüksek olabilir), titreme, nefes darlığı, iştah kaybı ve öksürünce göğüste 'bıçak gibi' ağrılar görülebilir. ZATÜRRE VÜCUDU NASIL ETKİLER VE BELİRTİLERİ NELERDİR? Soluduğumuz hava burun ve solunum yollarında filtrelenerek vücuda alınır. Bu koruma sistemi akciğerlerin sık sık iltihaplanmasını önler. Ancak bazı durumlarda filtre sisteminden geçen virüsler akciğerlere kadar ulaşır. Bu durum genellikle kişinin bağışıklık sistemi zayıfladığında, virüs çok güçlüyse veya çok miktardaysa, solunum yollarının havayı filtre etme özelliği herhangi bir nedenle zayıfladıysa veya çalışmıyorsa ortaya çıkar. Virüs akciğerlere ulaştıktan sonra alveollere (bronşcuklar) nüfuz ederek bu küçük hava keseciklerinin sıvıyla dolmasına yol açar. İltihapla dolan hava keseciklerinin sayısı arttıkça öksürük, ateş, titreme, nefes darlığı gibi zatürre belirtileri görülmeye başlar. Zatürre olan kişilerde havayla birlikte vücuda alınan oksijenin akciğerlerden kana aktarılması zorlaşır. Kanda yeteri miktarda oksijen bulunmadığında ise hücreler tam fonksiyonlu olarak çalışamaz. Hücrelerin çalışamaması enfeksiyonun tüm vücuda yayılması için uygun bir ortam yaratır. Bu nedenle zatürre tedavi edilmediği taktirde ölümle sonuçlanabilecek hayati tehlike yaratabilir. Zatürre akciğerleri 2 farklı şekilde etkileyebilir. İlki tek akciğerde görülen akciğer lopu zatürreesidir. İkincisi ise her iki akciğerde, akciğer dokusunun üzerinde yama benzeri görülen iltihaplanmalardır. Bu zatürre türüne ise bronkopnömoni adı verilir. BELİRTİLERİ NELERDİR? Bakteri nedeniyle oluşan zatürre kişinin ateşinin 40 derece ve üzerine çıkmasına yol açabilir. Aşırı terleme görülebilir, nefes alıp verme hızı artabilir ve nabız yükselebilir. Kandaki oksijenin azalmasına bağlı olarak (genellikle hastalığın çok ilerlediği durumlarda) dudaklar morarabilir. Zatürrenin belirtileri şiddetlendikçe hastanın ruhsal durumu bozulur ve yüksek ateşle birlikte zihin karışıklığı veya hezeyanlar yaşayabilir. Viral zatürrenin kuru öksürük, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları ve halsizlik gibi belirtileri grip belirtileriyle benzeşir. Akciğerler iltihaplanmaya başladıktan 12-36 saat sonra nefes darlığı artabilir, öksürük şiddetlenebilir ve öksürükle birlikte az miktarda balgam atılmaya başlar. Sık görülen belirtiler şu şekildedir; Zatürrenin yol açtığı öksürük kuru olabilir ancak bazı durumlarda yeşil/sarı balgam veya kanlı balgam görülebilmektedir. Hafiften yükseğe kadar geniş bir yelpazede görülen ateş . Titreme, üşüme gelmesi. Nefes darlığı. Bazen sadece fiziksel aktivite (merdiven çıkmak gibi) sırasında görülür. Zatürrenin diğer belirtileri ise şu şekildedir; Baş ağrısı. Göğüste bıçak gibi giren ve derin nefes alırken şiddetlenen ağrılar. Aşırı terleme. İştah kaybı, halsizlik . Genellikle yaşlılarda görülen zihin karışıklığı durumu . ÇOCUKLARDA ZATÜRRE BELİRTİLERİ Çocuklarda zatürrenin neden olduğu sorunlar çocuğun yaşına ve zatürrenin nedenine (hangi virüsün neden olduğuna) bağlı olarak değişmekle birlikte genel ve sık görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir. Ateş Üşüme Öksürük Burun tıkanıklığı Nefes alma hızının artması Hırıltılı nefes alıp verme Kusma Göğüs ağrısı Karın ağrısı Aktivitenin azalması İştah kaybı İleri vakalarda dudakların ve tırnakların mavi/gri renk alması ZATÜRRE KİMLERDE GÖRÜLÜR? Zatürre her yaştan insanı etkisi altına alabilecek bir hastalıktır. Ancak bağışıklık sisteminin tam olarak gelişmediği 2 yaş altı çocuklar ve bağışıklık sisteminin zayıfladığı 65 yaş üzeri yetişkinler daha büyük risk altındadır. Astım, kronik obstrüktif pulmoner hastalıkların ve kalp hastalıklarının zatürre riskini artırdığı bilinmektedir. Ayrıca bağışıklık sisteminin tam olarak çalışmasını önleyen veya zayıflatan HIV/AIDS, organ nakli, yakın zamanda ameliyat olmak, siroz, Parkinson hastalığı, larenjit, kemoterapi veya uzun dönemli steroid kullanımı gibi hastalık ve durumlar zatürre için uygun bir ortam oluşturur. Virüsler/bakteriler olmasa dahi akciğerlerle zarar veren sigara hem bağışıklık sistemini zayıflatır hem de virüs ve bakterilerin akciğerleri iltihaplandırma sürecini hızlandırır. ZATÜRRE TEŞHİSİ NASIL KONUR? Fiziksel muayene sırasında doktor stetoskopla hastanın akciğerlerini dinler. Zatürreden şüphelenirse önce akciğerleri yakından görebilmek için göğüs röntgeni isteyecektir. Akciğer röntgeni durumun zatürre olup olmadığı konusunda doktora yeterli bilgiyi verebilir. Ancak doktorunuz bağışıklık sisteminin durumunu, kandaki oksijen miktarını, solunum yollarının durumu görmek için ekstra testler isteyebilir. Tam Kan Sayımı: Beyaz kan hücresi sayısı kontrol edilir. CT Taraması: Akciğerlerin fonksiyonunu görebilmek için yapılan göğüs taraması. Salya Testi: Belirtilere neden olan organizmaların incelenmesi için kullanılır. Plevral Sıvı Kültürü: Akciğerlerde sıvı toplandığında yapılır. Oksimetri: Oksimetre adı verilen bir cihaz aracılığıyla kandaki oksijen miktarı ölçülür. Bronkoskopi: Üst solunum yollarının özel bir aletle incelenmesi. ZATÜRRENİN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR? Zatürre olan kişinin genel sağlık durumuna ve hastalığının şiddetine göre evde tedavi veya hastanede tedavi seçenekleri değerlendirilir. Kişinin zatürre dışında herhangi bir sağlık sorunu, kronik hastalığı bulunmuyorsa genellikle antibiyotik tedavisi uygulanır. Ancak zatürre çeşitli bakteriler nedeniyle oluşabildiği ve her antibiyotik her bakteriyi temizleyemediği için kendi kendinize antibiyotik kullanmamalısınız. Antibiyotik mutlaka sizi muayene eden doktor tarafından yazılmalıdır. Doğru antibiyotik kullanımını takip eden 3 gün içinde zatürre belirtileri hafiflemeye başlar. Doktorunuz takip muayenesi ile antibiyotiğin işe yarayıp yaramadığını kontrol eder ve gerekirse antibiyotiği değiştirebilir. Enfeksiyon temizlendikten sonra bir süre kendinizi halsiz hissedebilirsiniz. Eğer belirtiler antibiyotik kullanımı sonrası 3 hafta daha devam ediyorsa tekrar doktora gitmeniz gerekir. Zatürrenin belirtileri şiddetliyse, kişinin kronik bir hastalığı bulunuyorsa, 60 yaşın üzerindeyse veya bağışıklık sisteminin tam olarak gelişmediği yaşlardaysa hastanede tedavi gerekebilir. Ayrıca bazı bakteri ve virüsler diğerlerine oranla daha ciddi ve tehlikeli kabul edildiği için bu virüs/bakterilerin neden olduğu zatürre vakaları genellikle hastanede tedavi edilir. Hastane tedavisi evde tedaviden çok farklı değildir ancak olası komplikasyonlara karşı hasta gözlem altında tutulur. Ayrıca hastanın durumuna göre oksijen desteği yapılabilir. Hastanın durumu ciddileşirse yoğun bakım ünitesine alınabilir. ZATÜRREDEN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ? Bazı aşılar, özellikle zatürre riskinin yüksek olduğu kişiler için korunma sağlayabilir. Zatürrenin başlıca nedenleri arasında her alan mevsimsel grip için her yıl grip aşısı olabilirsiniz. Ayrıca bazı çok iyi bilinen virüs türlerinin neden olduğu zatürre için (pnömokok kökenli zatürre gibi) aşı bulunmaktadır. Bu tip zatürre riskiniz yüksekse aşı olabilir. Bu aşı 5 yaş altı çocukların tümü ve kronik hastalığı bulunan yetişkinler için önerilmektedir. Kronik bir hastalık nedeniyle sürekli bakımda bulunanlar, 65 yaş üzeri yetişkinler, kısa süre önce ciddi bir hastalık geçirenler zatürreye karşı daha dikkatli olmalıdır. DİĞER ÖNERİLER; Mikropları vücudunuzdan uzak tutmak için ellerinizi sık sık yıkayın. Sigara içmeyin. Sigara akciğerlerinizin enfeksiyonla mücadelesini olumsuz etkiler. Dengeli beslenin ve düzenli egzersiz yapın. Bağışıklık sisteminizin güçlü olması zatürreye karşı direncinizi artırır. Mevsimsel grip vakalarının arttığı kış ayları başta olmak üzere kişisel hijyeninize özen gösterin.

Zatürre nedir belirtileri nelerdir?

EN SON FOTOHABERLER