Alfabe, 1 Kasım 1928 yılında kabul edilmiştir. 1353 sayılı Kanun ile kabul edilen alfabede 29 harf bulunmaktadır. Alfabe kaç harf sorusu ilkokul öğrencilerinin aklındaki en önemli soru işareti olurken, alfabe sırası da bu noktada en çok araştırılan konudur. Türkçe alfabe harfleri ve A'dan Z'ye tüm harflerin alfabetik sıralaması için doğru yerdesiniz.
Türk alfabesi A harfi ile başlar, Z harfi ile son bulur. X ve W gibi harfler, Türkçe alfabede var sanılsa da, fakat bu harfler Türkçe değildir ve Türk alfabesinde bulunmamaktadır. 29 harften oluşan alfabemizde, 8'i sesli yani ünlü harf vardır. Geri kalan 21 harf ise sessiz harf olarak yani ünsüz harfler olarak adlandırılırlar.
Ünlü (Sesli) Harfler: a, e, ı, i, o, ö, u, ü
Kalın Ünlüler: a, ı, o, u
İnce Ünlüler: e, i, ö, ü
Ünsüz (Sessiz) Harfler: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z
Sert Ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t
Yumuşak Ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
Biz, Türkler olarak ilk önce 38 harften meydana gelen Orhun alfabesini kullandık. Bu alfabeye ait ilk yazı örnekleri M.Ö 5. yüzyılda Issıg (esik) kurganında keşfedilmiştir. Daha sonrasında ise 18 harfli Uygur alfabesini kullanmaya başladık ve İslamiyet'in kabulü ile de Arap alfabesi ilk Müslüman Türk devletleri arasında hızla yayıldı. Modern Türkiye'de ise biz, 1928 senesinde Latin alfabesine geçiş yaptık ve alfabe şu anda, günümüzde kullandığımız halini aldı. Günümüzde kullandığımız Türkçe alfabe sıralama, içeriğimizde mevcuttur.
Büyük Harfler İle Alfabe Sırası: A B C Ç D E F G Ğ H İ I J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
Küçük Harfler İle Alfabe Sıralaması: a b c ç d e f g ğ h i ı j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z
Alfabe veya abece, her biri dildeki bir sese karşılık gelen harfler dizisidir. "Abece" kelimesi, Türkçedeki ilk üç harfin okunuşundan oluşur.
Benzer biçimde Fransızca kökenli "Alphabet" kelimesinden Türkçeye geçen "alfabe" sözcüğü, eski Yunancadaki ilk iki harf olan "alfa" ile "beta"nın okunuşundan gelir.
Editörün Önerisi ➜ İngilizce Sayılar İçin Tıklayınız
Tabii ki bazı Türk milletleri tarih içerisinde farklı alfabeler kullanmış olabilirler. Örneğin Orta Asya'da bulunan Türk Devletlerinin farklı alfabeleri vardır ve tarih içerisinde de birçok Türk devleti alfabe konusunda şartlar ve koşulların gereği farklı alfabeleri tercih edip kullanmışlardır. Fakat genel olarak biz Anadolu Türklerinin kronolojisi, her ne kadar istisnalar mevcut olsa bile, bu şekildedir.
Türklerin kullandığı alfabe sırasıyla:
Şeklinde sıralanabilir.
Türklerin kullandığı ilk alfabe Orhun alfabesidir. Köktürk (Göktürk) alfabesi olarak da adlandırılan eski Türk yazısı, Göktürkler'in yanı sıra, 7. Yüzyıldan 10'uncu yüzyıla kadar, erken dönem Türk kağanlıklarının temel yazı dili olarak karşımıza çıkar. 4'ü ünlü 38 harften oluşan alfabedeki her bir birim yani her harf "tamga" (damga) olarak adlandırılır. Yenisey Yazıtları ve Orhun Yazıtları gibi Türkçenin ilk yazılı metinlerinde bu alfabeye rastlanır.
Eski Uygur alfabesi ise, Eski Uygur Türkçesinin yazı dilinde kullanılmakta olup Orta Asya'daki diğer Türk topluluklarında da kullanıma girmiştir. 8.-17. Yüzyıllarda Doğu Türkistan başta olmak üzere Harezm ve Altın Orda coğrafyasında da kendine yer bulmuştur. Edebiyat ve ticaret vasıtasıyla söz konusu dönemde Uygur alfabesi kullanımı İstanbul'a kadar uzanmıştır.
Arap alfabesi temelli Osmanlı alfabesi, Türk yazı dilinde en geniş yer tutan alfabelerden biridir. Bu alfabe, Arap alfabesindeki 28 harfe ek olarak Türkçe seslerin de eklenmesiyle 34 harften müteşekkildir. 10. Yüzyıldan itibaren Osmanlı Türkçesi'nde kullanılan bu alfabe, Latin temelli Türk alfabesinin kabul edilişine dek Türk yazı dilinde yer tutmuştur. Uygur alfabesine olan benzerliğiyle diğer Türk topluluklarıyla iletişimi ve edebi dilin gelişimini kolaylaştırmıştır.
Günümüzde kullanılan Türk alfabesi ise, Latin ya da Roma alfabesi olarak geçen ve Antik Roma'dan günümüze ulaşan alfabe tabanlı bir yazı sistemidir. 1 Kasım 1928 tarihinde kabul edilen Latin temelli Türk alfabesi, 29 harften oluşmaktadır. Modern Türk alfabesi 1353 sayılı kanunla kabul edilmiştir ve günümüzde de kullanımdadır.
Türkçe'de ünlü harfler söyleniş şekline göre düz, yuvarlak, art damaksıl, ön damaksıl, genizsil, geniş, dar gibi tasniflere ayrılır. Türkçe ünlü harflerin tasnifi tablosu şu şekildedir;
Art Ünlüler: /a/, /ı/, /o/, /u/ Ön Ünlüler: /e/, /i/, /ö/, /ü/
Düz Ünlüler: /a/, /e/, /ı/, /i/ Yuvarlak Ünlüler: /o/, /ö/, /u/, /ü/
Geniş Ünlüler: /a/, /e/, /o/, /ö/ Dar Ünlüler: /ı/, /i/, /u/, /ü/
Kalın Ünlüler: a-ı-o-u
İnce Ünlüler: e-i-ö-ü
