Mısır'ın demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin vefatının ardından Başta Türkiye olmak üzere tüm dünyadan taziye mesajları yayınlandı. Darbeci Sisi'ye ise tepkiler çığ gibi büyüdü.
Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi (67) mahkeme salonunda hayatını kaybetti. Mısır devlet televizyonunun haberine göre, Mursi mahkeme salonunda geçirdiği baygınlığın ardından yaşamını yitirdi.
Yerel basında yer alan haberlerde de Mursi'nin duruşma esnasında hakimden söz alarak konuştuğu belirtildi. Duruşmanın sona ermesinin ardından mahkeme salonunda bayılan Mursi, yaşamını yitirdi.
ERDOĞAN'DAN TEPKİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan: "İdam cezasına çarptırılan Mursi'nin mahkeme salonunda son nefesini vermesi adeta kendisine ve halkına yapılan zulmün sembolüdür. Mursi inandığı dava uğruna verdiği mücadele sırasında hayatını kaybeden bir şehittir,tarih şehadetine yol açan zalimleri asla unutmayacaktır. Demokratik yollarla yüzde 52 gibi bir oy almak suretiyle Cumhurbaşkanı olan, merhum Mursi'yi şu anda demokrasiyi bir tarafa koyarak işgalci bir edayla, tamamiyle bir darbeyle Mısır'ın başına geçen şu andaki zalim Sisi bildiğiniz gibi elliye yakın Mısırlıyı şu ana idam etmiştir.
Batı Sisi'nin idamlarına sessiz kalmıştır. İdamı yasaklayan AB ülkeleri bu katil Sisi'nin davetine icabetle oradaki toplantıya iştirak etmişlerdir. Bu ikiyüzlülük değil çok yüzlülüktür. Bir taraftan, siz idamı yasaklayacaksınız, Türkiye'nin idamı kaldırmasını isteyeceksiniz idamı Türkiye'den kaldırtacaksınız, Mısır'ın bu idam mekanizmalarını çalıştırdığı bir dönemde yedi genci idam ettikleri bir haftanın içinde Mısır'da uluslararası bir toplantıya AB ülkelerinin katılması hiçbir şeyle anlatmak mümkün değildir. Yaklaşık beş yıldır Mursi kardeşimiz cezaevinde ve binlerce arkadaşıyla beraber orada mahkum. Bugün de şüpheleri bir kenara koyuyorum emr-i hak vaki olmak suretiyle şehit oldu. Rabbim inşallah sevgi habibiyle beraber haşreylesin. Dualarımız onunla beraber. Tüm onunla aynı yolu yürüyen kardeşlerimizin başı sağolsun, Mısır halkının başı sağolsun, ailesinin başı sağolsun Allah rahmet eylesin" dedi.
MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU: DİK DURUŞU UNUTULMAYACAK
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, sosyal paylaşım sitesi Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Darbe onu iktidardan uzaklaştırdı, ancak hatırası gönüllerimizden silinmeyecek. Ümmet dik duruşunu unutmayacak. Mekanın cennet olsun" ifadesini kullandı.
ÖMER ÇELİK: ONURLU OLANIN CANSIZ BEDENİ BİLE CESARET ABİDESİDİR
Sabah saatlerinde açıklama yapan AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik: "Darbecilerin ellerinde en acımasız araçlar ve yöntemler var. Ama Mursi'nin naaşından korkuyorlar. Onurlu olanın cansız bedeni bile cesaret abidesidir. Onursuz olanlar ise ellerinde ölüm makineleriyle gezen yaşayan ölülerdir." ifadelerini kullandı.
İBRAHİM KALIN: FAİLLERİ ER YA DA GEÇ HESABINI VERECEK
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, sosyal paylaşım sitesi Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Mısır halkının seçimle işbaşına getirdiği ve kanlı bir darbeyle görevinden uzaklaştırılan Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'ye Allah'tan rahmet diliyorum. Bu zulüm ve katliamın failleri bunun hesabını er ya da geç bu dünyada da ahirette de verecektir" dedi.
FAHRETTİN ALTUN: ZULME BOYUN EĞMEMESİYLE HATIRLANACAK
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun sosyal paylaşım sitesi Twittler hesabından yaptığı paylaşımda, "Bütün dünyanın gözleri önünde kanlı bir darbeyle devrilen 'Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı' Muhammed Mursi, mahkeme salonunda Hakk'a yürüdü. Mekanı cennet olsun. Mısır halkının ve İslam dünyasının başı sağ olsun. Muhammed Mursi, cesur bir dava ve siyaset adamı olarak son nefesine kadar zulme boyun eğmemesiyle, hak ve adaleti haykırmaktan vazgeçmemesiyle hatırlanacak. Mısır'da darbecilerin sırtını sıvazlayanlar, hukuksuz yargılamalara, antidemokratik uygulamalara hala kör ve sağır kalmayı tercih ediyor. Tarih, kendi çıkarları uğruna demokrasi yerine darbecileri destekleyenleri de unutmayacaktır" ifadelerini kullandı.
İRAN'DAN TAZİYE MESAJI
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, Mısır'ın demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin vefatı sebebiyle bir taziye mesajı yayımladı.
Dışişleri Bakanlığının internet sitesinde yayınlanan yazılı mesajında Musevi, "İran, büyük Mısır halkının görüşlerine saygıyla Muhammed Mursi'nin vefatı nedeniyle Mısır halkı, ailesi ve geride kalan dostlarına başsağlığı ve merhum için Allah'tan rahmet ve yakınlarına sabır dilemektedir." ifadeleri kullanıldı.
Mesajda ayrıca, Mursi'nin Mısır halk hareketinin zaferi sonrası cumhurbaşkanlığına seçildiği vurgulandı.
"MURSİ ÖLMEDİ, ÖLDÜRÜLDÜ"
Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Ali Karadaği, mahkeme salonunda geçirdiği baygınlığın ardından hayatını kaybeden Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi için "Ölmedi, yavaş yavaş öldürüldü" değerlendirmesinde bulundu.
Karadaği, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Mursi ölmedi! Azgın bir grup tarafından yavaş yavaş öldürüldü. Allah bize yeter. O ne güzel vekildir. Hakların zayi olmayacağı bir yere gitti. Kendisine zulmedenleri ve katillerini kudretli ve güçlü olan Allah'a şikayet edecek." ifadelerini kullandı.
Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Karadaği ayrıca akan kanların boşa gitmeyeceğini belirtti.
ABD SESSİZ KALDI
ABD yönetimi, Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin mahkeme salonunda hayatını kaybetmesine sessiz kaldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, bakanlıkta düzenlenen günlük basın brifinginde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Mursi'nin mahkemede vefatına ilişkin yorumu sorulan Ortagus, haberleri duyduğunu söylemekle yetindi.
KATAR EMİRİ: ALLAH'TAN GELDİK, ALLAH'A DÖNECEĞİZ
Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Mısır'ın demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin vefatından büyük üzüntü duyduklarını belirtti.
Katar Emiri Al Sani, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Eski Cumhurbaşkanı Dr. Muhammed Mursi'nin ani ölüm haberini son derece üzüntüyle karşıladık. Ailesi ve kardeş Mısır halkına başsağlığı diliyoruz. Allah'tan geldik, Allah'a döneceğiz." ifadelerini kullandı.
MURSİ'NİN OĞLU: ALLAH'IN HUZURUNDA BULUŞACAĞIZ
Mursi'nin en büyük oğlu Ahmed, sosyal medya hesabı Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, mahkeme salonunda geçirdiği baygınlığın ardından yaşamını yitiren babasını kaybetmiş olmanın acısını, "Babam! Allah'ın huzurunda buluşacağız." şeklinde ifade etti.
SUUDİ ARABİSTAN'DAN SKANDAL İHVAN PAYLAŞIMI
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, Mısır'ın demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin vefat ettiği akşam, Müslüman Kardeşleri (İhvan) eleştirdi.
"İslam'ı temsil etmiyor ve toplumların istikrarına zarar veriyor" üst başlığı taşıyan ve bir kanlı elin resmedildiği paylaşımda, "Müslüman Kardeşler Örgütü terörün kaynağı" başlığı kullanıldı.
Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, ülkedeki ilk özgür ve şeffaf seçimle göreve gelmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'ye karşı dönemin Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakanı Abdülfettah es-Sisi'nin 2013 yazında gerçekleştirdiği kanlı askeri darbenin en önde gelen destekçileri arasında yer almıştı.
MISIRLI MUHALİFLERDEN TAZİYE
Mısır'ın seçilmiş ilk cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin mahkeme salonunda hayatını kaybetmesinin ardından, Mısır'da muhaliflerden de taziye mesajları yayınlandı.
Mursi'nin cumhurbaşkanlığı döneminde kendisine muhalefet eden ve daha sonra Abdulfettah es-Sisi karşısında 2014 yılında cumhurbaşkanlığına aday olan Hamdin Sabbahi, sosyal medya üzerinden yayınladığı taziye mesajında, "Allah'tan geldik ve Allah'a dönüyoruz. Muhammed Mursi'nin ölümünü büyük ve derin bir üzüntüyle karşıladım. Allah'tan geniş rahmetiyle onu geniş cennetinde karşılamasını, iyiliklerini kabul etmesini, yanlışlarını görmezden gelmesini ve sevdiklerine sabır vermesini niyaz ediyorum." ifadelerine yer verdi.
Benzer şekilde Mursi'nin cumhurbaşkanlığı döneminde kendisine muhalefet eden sivil toplum hareketi 6 Nisan Hareketince sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımda, "Allah Doktor Muhammed Mursi'ye rahmet eylesin. Ailesinin ve tüm Mısırlıların başı sağolsun." açıklamasında bulunuldu.
Öte yandan Mursi'ye yakın el-Cemaat el-İslamiye oluşumunun siyasi partisi İnşa ve Kalkınma Partisi'nden yapılan yazılı açıklamada, "Mısır'ın 25 Ocak 2011'den sonra seçilmiş ilk cumhurbaşkanı" tanımlaması yapılarak taziyede bulunuldu.
Askeri darbenin ardından yurt dışında oluşturulan Sürgündeki Mısır Parlamentosunca yapılan açıklamada, "Hayatım meşruiyetin bedeli olsun' diyen, verdiği sözü yerine getiren şehide Allah rahmet etsin" ifadeleri kullanıldı.
BM'YE SORUŞTURMA ÇAĞRISI
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW),Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyine, Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin mahkeme salonunda hayatını kaybetmesine ilişkin Mısırlı makamların soruşturulması çağrısı yaptı.
HRW'den yapılan açıklamada, "Bir sonraki oturumu 24 Haziran'da gerçekleştirilecek BM İnsan Hakları Konseyi, Mısır'da yaygın kötü muamele ve Mursi'nin de ölümünü içeren büyük çaptaki insan hakları ihlallerine ilişkin bir soruşturma açmalıdır." ifadesine yer verildi.
AVUKATI MURSİ'NİN SON SÖZLERİNİ AÇIKLADI
Avukatı, Muhammed Mursi'nin vefat etmeden önceki son sözlerini açıkladı: "Ülkemin güvenliği ve selameti için benimle mezara gidecek sırlarım var"
Mursi'nin avukatı Abdulmunim Abdulmaksut, ülkenin seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı'nın, "Şu ana kadar mahkemede neler olup bittiğini anlamıyorum. Avukat görmüyorum. Medya görmüyorum. Ortada bir mahkeme de görmüyorum. Mahkemenin görevlendirdiği avukat da beni savunacak bir bilgiye sahip olmayacak." dediğini kaydeden Abdulmaksut, Mursi'nin bir şiire atıfta bulunarak "kendisine zulmetse de ülkesine bağlı olduğunu" söylediğini aktardı.
MURSİ, SAĞLIK DURUMUNUN İYİ OLMADIĞINI SÖYLEMİŞTİ ANCAK...
Mahkeme salonunda hayatını kaybeden Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, iki yıl önce sağlık durumunun iyi olmadığını belirtmiş ancak bu uyarı mahkeme tarafından dikkate alınmamıştı.
İNSAN HAKLARI KURULUŞLARI RAPORLARINA YANSIDI
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW),Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin hapishane hayatını ve aile hasretini 19 Haziran 2017'de yayımladığı bir raporla gözler önüne serdi.
Rapora göre, Mısırlı makamlar, "kanunsuz" şekilde Mursi'nin ailesi ve avukatlarıyla iletişim kurmasını ve bu kişilerin Mursi'yi ziyaret etmesini engelledi. Ayrıca Mursi, sağlık hizmetlerinden de mahrum bırakıldı.
HRW'ye konuşan ve adı açıklanmayan Mursi'nin bir akrabası, 4 Haziran'da Mursi'nin eşi ve kızını sadece 30 dakika görmesine izin verildiğini, 4 oğlu ve diğer akrabalarıyla görüşmesinin engellendiğini ortaya koydu. Aynı tarihte, Mursi avukatıyla Ocak 2015'ten sonra ilk kez 10 dakika görüşebildi.
Mursi'nin avukatları, 8 Haziran 2017'de başsavcılığa dilekçe yazarak müvekkillerinin hayatının tehlikede olabileceğini ve muayene için özel bir sağlık merkezine naklini talep etti.
Mursi'nin akrabası, ailenin mahkeme günü Mursi'nin yakınında tutulan başka mahkumlardan, Mursi'nin bayıldığına ve şeker komasına girdiğine dair bilgi aldığını söyledi.
Akrabası, Mursi'nin diğer mahkumlara hayatından endişe ettiğini ve konserve gıdaları yemekten kaçındığını söylediğini de aktardı.
Hapishane hemşiresi ya da doktorunun, Mursi'nin düzenli tansiyon ve şekerini ölçtüğü ancak başka bir sağlık hizmeti sunmadığı bilinirken, Mursi'nin ailesinin de hapishaneye yiyecek ya da ilaç getirmesine izin verilmedi.
Ayrıca, Mursi'nin gazete okuması, televizyon izlemesi ya da telefon görüşmesi yapması yasaktı.
MUHAMMED MURSİ KİMDİR?
Muhammed Mursi, 8 Ağustos 1951 tarihinde, Mısır'ın kuzeyindeki Şarkiye iline bağlı Eladva köyünde doğdu. Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde tamamladı (1982). Northridge Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nde yardımcı doçent oldu (1982-1985). Ardından eğitim vermek için Mısır'daki Zagazig Üniversitesi'ne geldi.
Lisans eğitimini 1975 senesinde Kahire Üniversitesinde onur belgesi ile başarılı bir şekilde tamamladı. Daha sonra Metalurji üzerine yüksek lisans yaptı. Aynı şekilde Güney Kaliforniya Üniversitesinden başarı bursu kazandı ve doktora eğitimini burada 1982 senesinde tamamladı.]
Amerika Birleşik Devletlerindeki Güney Kaliforniya Üniversitesinde 1982-1985 yılları arasında yardımcı profesör görevini üstlendi. Zagazig Üniversitesi'nde 1985 senesinden 2010 senesine kadar mühendislik fakültesi dekanı olarak görev yaptı. Bunların yanı sıra Libya'daki Trablus Üniversitesi, Kahire Üniversitesi, Zagazig Üniversitesi, Güney Kaliforniya Üniversitesinde çalışmalar yapmış olup "Zemin Sertleşme Çözümleri" alanında onlarca çalışması vardır. Zagazig Üniversitesi'nde eğitim heyetine üye olarak seçilmiştir. Aynı şekilde Nasa'da görev yapmıştır. Metalurji alanındaki tecrübesini burada kazanmış ve çeşitli buluşlarda katkıda bulunmuştur.
İdeolojik bakımdan yakın olduğu Müslüman Kardeşler hareketi içerisinde siyasete atıldı. Mursi 2000 ve 2005 yılları arasında milletvekili oldu. Müslüman Kardeşler'in yasal olarak seçime katılmaları mümkün olmadığından parlamentoya bağımsız siyasetçi olarak girdi. Tam 5 yıl Mısır Halk Meclisi üyeliği yaptı. 2011 Mısır Devrimi'ne muhalif bir lider olarak destek verdi ve 30 Nisan 2011 tarihinde Müslüman Kardeşler'in kurduğu, Özgürlük ve Adalet Partisi'nin başkanı seçildi.
