The Telegraph gazetesinin haberine göre, Rusya'nın ücra köşesi Sibirya, ön cephelerden uzak olması nedeniyle Ukrayna savaşından en az etkilenen bölgelerden biriydi.
UKRAYNA'DAN "ÖRÜMCEK AĞI HAREKATI"
Ancak beklenmedik bir şekilde, pazar günü savaş açıkça Sibirya'nın kapılarına dayandı. Kırsal alanlara park edilmiş, sıradan konteyner kamyonlarının çatı panellerinden vızıldayan insansız hava araçları (İHA) birbiri ardına gökyüzüne yükseldi ve ardından Rusya'nın en değerli askeri varlıklarından bazılarını barındıran çevredeki hava üslerine doğru yöneldi.
Ukrayna, üç yıldan fazladır süren savaşta Rus topraklarında "Örümcek Ağı Harekatı"nı başlattı ve Rusya'nın 5 havaalanı saldırıya uğradı.
HEDEFTE RUSYA'NIN BOMBARDIMAN FİLOSU VARDI
Ortaya çıkan görüntülerde Olenya ve Belaya üsleri üzerinde duman bulutunun yükseldiği ve 75 milyon sterlin değerindeki süpersonik jetlerin, sadece birkaç bin sterline mal olan İHA'lar tarafından ateş topları haline getirildiği görüldü.
Toplam zararın ise 7 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Ukraynalı yetkililere göre, Rusya'nın en pahalı ve gelişmiş bombardıman uçaklarından 40'ı birkaç saat içinde imha edildi. The Telegraph'a göre, bu Rusya'nın tüm stratejik bombardıman filosunun muhtemelen üçte biri.
DÜZİNELERCE İHA ÜLKEYE SOKULDU
"Örümcek Ağı Harekatı" füzelerle değil, savaş alanında yıkıcı etkilere sahip, nispeten basit cihazlar olan küçük, elde taşınan İHA'larla yapıldı.
Ukraynalı yetkililer, operasyonun planlanmasının 18 ay önce başladığını bildirdi.
Planın son aşaması birkaç hafta önce, Ukrayna Güvenlik Servisi'nin (SBU) gözetiminde Rusya'ya düzinelerce İHA'nın sokulmasıyla başladı.
İŞTE OPERASYONA BÖYLE HAZIRLANDILAR
The Telegraph'a göre, Rusya'nın bombardıman uçakları her zaman Ukrayna'nın hedefi olmuştu ancak Moskova, stratejik hava filosunun çoğunu saldırılardan korumak için iç kesimlere kaydırmıştı. Bu nedenle planda bazı değişiklikler yapılması gerekti.
İHA'lar, ticari kamyonların içine yerleştirildi ve tavan panelleri uzaktan kumandalı bir düğmeye basılarak açılan modifiye edilmiş konteynerlerin içine gizlendi.
The Telegraph'a göre, kamyon sürücüleri taşıdıkları yükün ne olduğunu bilmiyordu.
SÜRÜCÜLERİN OLAN BİTENDEN HABERİ YOKTU
Rusya'nın kuzeyindeki Olenya üssünün yakınındaki sakinler, bir kamyonun arkasından İHA'ların çıkması üzerine panikleyen bir sürücünün daireler çizerek koştuğunu bildirdi.
Daha sonra bu sürücü polise, kendisine aracını Olenegorsk kasabası yakınlarındaki bir park alanına park etmesi talimatı aldığını anlattı.
Kamyonların hepsi varış noktasına ulaşamadı, videolarda en az iki tanesinin yolda "kendi kendini imha ettiği" görüldü.
MOSKOVA UÇAKLARI UZAK NOKTALARA YERLEŞTİRMİŞTİ
Rusya, sadece birkaç hafta önce stratejik bombardıman uçaklarının çoğunu kendi topraklarının daha derinlerine yerleştirmişti. Kuzey Kutup Dairesi'nde bulunan Olenya, Ukrayna sınırından 1.000 milden (yaklaşık 1600 km) fazla uzaklıkta, Sibirya'daki Belaya ise 2.500 mil (yaklaşık 4000 km) uzaklıkta. Ukrayna pazar gününe kadar bu uzaklıktaki bölgelere hiç saldırı yapmamıştı.
HANGİ HAVA ARAÇLARI HASAR ALDI?
Olenya ve Belaya'da konuşlu uçaklar, Rus Hava Kuvvetleri'nin en önemlileri arasındaydı. Nükleer veya konvansiyonel savaş başlıkları taşıyabilen uzun menzilli bombardıman uçağı Tu-95 "Bear", dünyanın en büyük savaş uçaklarında biri Tu-160 "Blackjack" ve süpersonik uçak Tu-22M3 "Backfire" vurulan hedefler arasındaydı.
PEARL HARBOR SALDIRISINA BENZETTİLER
Rus askeri blog yazarları saldırıyı 1941'de Japonların Pearl Harbor'a yaptığı ani saldırıya benzetti.
Ukrayna istihbarat yetkililerine göre, operasyona katılanların hepsi güvenli bir şekilde ülkelerine geri döndü ve görevlerini başarıyla tamamladı.
Rusya-Ukrayna savaşında tarafları 3 yılın ardından mayısta aynı masada toplayan Türkiye, bugün İstanbul'da görüşmelere yeniden ev sahipliği yaptı. Rusya Ukrayna heyetleri Dışişleri Bakanı Hakan Fidan başkanlığında toplandı. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, zirveden sonra yaptığı ilk açıklamada, "Yeni bir esir takasına hazırlanıyoruz" dedi. Dışişleri Bakanlığı da "görüşmelerin olumsuz sonuçlanmadığını" belirtti.
Şubat 2022'de başlayan kanlı savaşın hemen ardından, Rusya ile Ukrayna'yı aynı yıl içinde hem Antalya hem de İstanbul'da aynı masada bir araya getiren Türkiye, Mayıs 2025'te de yine İstanbul'da, Rus ve Ukraynalı heyetleri 3 yılın ardından aynı masaya oturtmayı başardı.
ESİR TAKASI ANLAŞMASINA VARILMIŞTI Rusya ile Ukrayna arasında, İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde 16 Mayıs'ta müzakereler yapıldı.
İki taraf, müzakerelerde "1000 kişiye 1000 kişilik" büyük bir esir takasının yapılması, olası ateşkese yönelik görüşlerin ayrıntılı olarak sunulması, ardından da müzakerelerin sürdürülmesi konusunda mutabık kaldı.
İki ülke, İstanbul'da anlaşmaya varılan esir takasının 25 Mayıs'ta tamamlandığını duyurdu. Uluslararası aktörler, İstanbul'daki sürecin başlamasından duydukları memnuniyeti sık sık dile getirirken, Türkiye'nin ev sahipliğindeki görüşmeler dünya basınında da geniş yankı buldu.
GÖRÜŞMELER SONA ERDİ Ukrayna ve Rusya heyetleri arasındaki ikinci görüşmeler Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın açılış konuşmasıyla başladı. Rusya Ukrayna heyetleri Dışişleri Bakanı Hakan Fidan başkanlığında toplandı. Toplantıya MİT Başkanı İbrahim Kalın da katıldı. Gelen son dakika bilgisine göre İstanbul'daki Rusya Ukrayna görüşmeleri sona erdi.
MÜZAKERELER SONRASI İLK AÇIKLAMA Rus haber ajansı TASS'a göre taraflar ülkelerine geri dönüyor. Ayrıca görüşmelere bugün devam edilmeyeceği ancak müzakerelerin yeni turunun ileride gerçekleşeceği bildirildi. TASS, bugünkü görüşmenin 1 saat 10 dakika sürdüğünü bildirdi.
Görüşmelerden sonra Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy yaptığı ilk açıklamada "Yeni bir esir takasına hazırlanıyoruz" ifadelerini kullandı. Dışişleri Bakanlığı da "görüşmelerin olumsuz sonuçlanmadığını" bildirdi.
"25 YAŞ ALTI ESİRLER TAKAS EDİLECEK" Zirve sonrası heyette yer alan Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya yaptığı açıklamada, "Görüşmelerde somut noktadayız. 25 yaş altı esirler takas edilecek. Ancak Rusya koşulsuz ateşkes önerisini reddediyor. Rusya'da karar veren Putin (Rusya Devlet Başkanı). Biz ateşkes için hazırız, yapılamayacak hiçbir talep yok" sözlerini kullandı. Ukraynalı Yetkili, "sonraki toplantının liderler düzeyinde yapılması" gerektiğini bildirdi. Kyslytsya "Kilit konular sadece liderler seviyesinde çözülür" dedi.
Yetkili sözlerine ek olarak şunları söyledi: "Görüşmede farklı atmosfer vardı. Rusya platformlarda seçici davranıyor." Yetkili ayrıca "savaşın sürdüğünü, askerin noktaların hedef olduğunu" ifade etti.
UKRAYNA HEYETİNDE KİMLER VARDI? Zelenskiy, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirme yönünde bugün İstanbul'da yapılacak barış görüşmelerine katılmak üzere Ukrayna heyetini belirlediğini ve heyete Savunma Bakanı Rüstem Umerov'un başkanlık yapacağını açıkladı.
Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov'un başkanlık edeceği heyette şu isimlerin yer alacağı belirtildi: "Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Danışmanı Oleksandr Bevz, Ukrayna Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Başkan Yardımcısı Oleksandr Dyakov, Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, Ukrayna Güvenlik ve Savunma Sektörü Organları Sisteminde İnsan Hakları Komiseri Temsilcisi Yuriy Kovbasa, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanlığı Destek Birimi Protokol Subayı Heorhii Kuzmychev, Dış İstihbarat Servisi Başkan Yardımcısı Oleh Luhovskyi, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkan Yardımcısı Yevhenii Ostryanskiy, Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Başkan Yardımcısı Oleksandr Poklad, Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Müdürlüğü (GUR) Başkan Yardımcısı Vadym Skibitskyi, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı Merkez Hukuk Dairesi Uluslararası ve Operasyonel Hukuk Dairesi Başkan Yardımcısı Andrii Fomin, Ukrayna Genelkurmay Başkan Yardımcısı Oleksii Shevchenko, Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Müdürlüğünün Kıdemli Subayı Oleksandr Sherikhov, Ukrayna Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Başkan Yardımcısı Yevhenii Shynkarev."
HEYETLER İSTANBUL'A GELMİŞTİ Öte yandan, müzakere görüşmelerine katılacak olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlığındaki Rus heyeti, dün akşam saatlerinde İstanbul'a gelmişti. Rus heyetin ardından, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü George Tykhyi, Ukrayna heyetinin de bugün İstanbul'a ulaştığını bildirmişti.
Medenskiy'in yanında Rusya Federasyonu heyetinde, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ve Rusya Baş İstihbarat İdaresi (GRU) Başkanı İgor Kostyukov yer alıyor.
UKRAYNALI YETKİLİLER AVRUPALI TEMSİLCİLERLE BİR ARAYA GELDİ Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya ve Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Danışmanı Oleksandr Bevz, İstanbul'da Almanya, İtalya ve İngiltere temsilcileriyle görüşerek, Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı öncesinde pozisyonlarını koordine etti.
Ukrayna heyeti üyeleri, Ukrayna'nın barış çabalarına bağlılığını yinelerken, liderler toplantısı, tam ateşkes ve insani güven artırıcı önlemler gibi gündem maddelerini ayrıntılı olarak ele aldı.
Çırağan Sarayı'nda yapılan kritik toplantıyı yerli ve yabancı basın mensupları da yakından takip etti.
