20 Ocak 2025... ABD'de ikinci Trump dönemi resmen başladı. Dünya yeni bir sürecin içine girmiş oldu. İlk döneminin (2016-2020) aksine çok daha güçlü bir konumda olan Trump hiç vakit kaybetmeden küresel sistemi yani 'kurulu düzeni' dağıtmaya başladı. BBC'nin 80 yaşındaki deneyimli Dış Haberler Editörü John Simpson hafta içerisinde bir yazı kaleme aldı. "Sovyetler'in Çekoslovakya'yı işgali, Paris ayaklanmaları, ABD'nin Vietnam işgali Tiananmen olayları, Berlin Duvarı'nın yıkılışı... Tüm bunlara şahit oldum. Ara sıra dünyanın köklü ve sarsıcı bir değişimden geçtiği yıllar olur. 2025'in de böyle olacağını düşünüyorum. Bunun ana nedeni elbette Donald Trump" dedi.
ÖNCE AMERİKA POLİTİKASI DEVREDE
Bu yorumdan yola çıkarak haberimizde ikinci Trump döneminin olası etkilerine odaklanalım dedik. Uluslararası ilişkilerde önceliği belli aslında; Atacağı tüm adımları Çin'e karşı hesaplıyor. Hatta Ukrayna savaşını bitirip Rusya'nın önünü açması bile buna bağlanıyor. Hedefi Pekin – Moskova hattını koparmak. Bu yeni döneme en ters köşe yakalananlar ise Avrupa ülkeleri oldu diyebiliriz. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana 13 ABD başkanının hepsi Avrupa'yı Rusya'dan korumayı birinci vazife bilmişti. Ancak Trump için "önce Amerika" geliyor. Dolayısıyla ABD, Avrupa'yı yalnız bırakıyor diyebiliriz. Buna ek olarak birçok Avrupa ülkesi kendi içinde sayısız sorunla boğuşuyor. İşte bazı örnekler:
GÜVENSİZLİK DÖNEMİNE GEÇİLDİ
İngiltere: Siyasi istikrarsızlık var. Brexit'ten umduklarını bulamadılar. Ekonomik olarak toparlanmaya çalışıyorlar. Ukrayna düşerse Rusya'nın durdurulamayacağını savunuyorlar. Askeri kapasitelerinin savaşa hazır olmadığını düşünüyorlar.
Fransa: Kısa bir önce hükümet sorunu vardı. Son 3 yılda 4 başbakan değişti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un liderliği sorgulanıyor. Almanya ile Avrupa'nın liderliği yarışındalar. Özellikle Afrika'da güç kaybındalar.
Almanya: Ülke Soğuk Savaş dönemindeki siyasi kutuplaşma açısından adeta yine ikiye böldü. Aşırı sağcılar ve diğerleri... Geçtiğimiz günlerde seçime gittiler ve yeni koalisyon arayışları başladı. Ülke ekonomisini ABD'den bağımsız güçlendirmenin peşindeler.
Avrupa Birliği: Lokomotif ülkeler Fransa ve Almanya'daki krizler Birliği zora sokuyor. Ayrıca özellikle savunma alanında ve Rusya Çin-ABD'ye karşı atılacak adımlarda birlik sağlayamadılar. İşte tüm bu yaşananlar doğrultusunda bir gruba göre her an İkinci Yalta Konferansı Masası kurulabilir. 4-11 Şubat 1945 tarihinde Yalta'da bir araya gelen İngiltere Başbakanı Winston Churchill, SSCB lideri Joseph Stalin ve ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, Avrupa'yı nüfuz sahalarına göre bölüşmüştü. Olası yeni masada kimlerin oturacağı ise henüz bilinmiyor...
1940 VE 50'LERDE NELER OLDU?
1945 – II. Dünya Savaşı sona erdi.
1945 – Yalta Konferansı.
1945 – Birleşmiş Milletler kuruldu.
1947 – Hindistan ve Pakistan'ın bağımsızlıklarını kazandğı yıl oldu.
1948 – İsrail kuruldu.
1949 – NATO kuruldu.
1949 –Mao Zedong liderliğinde Çin Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1950-1953 – Kore Savaşı.
1955–– Varşova Paktı kuruldu.
1956–– Süveyş krizi patladı.
