Zeliha ALAGÖZ TEMİZ Artık sigara paketlerinde sigaranın zararlarını anlatan resimli uyarılar da yer alacak. Peki bu uyarılar, insanların bağımlılıklarını etkileyip sigarayı bırakmalarına neden olacak mı? Bu sorunun cevabını henüz yasa yürürlüğe girmeden aradık ve uzman bir psikologtan resimleri Sabah.com.tr için analiz etmesini istedik. İşte, sigara bırakma konusunda da uzman olan Uzman Klinik Psikolog Yasemin Meriç Kazdal'ın değerlendirmesiyle sigaraların üstünde yer alacak o fotoğraflar... “GÖRÜLMEYEN ORGAN ÖNEMSENMİYOR” Sigaranın en çok etkilediği organlardan akciğerlerin temiz hali ve sigara içtikten sonraki hali aslında farklılığı çok net olarak gözler önüne seriyor. Ancak insanlar her an göremedikleri akciğer, mide gibi organlarının değişimlerini her zaman çok fazla önemsemiyorlar. Bundan dolayı çok etkili resimlerden biri olduğunu düşünmüyorum. “BU RESİM MERAK UYANDIRIR” Cinsel iktidarsızlık ihtimali kişileri en çok etkileyen konuların başında geliyor. Resim bu anlamda amacına ulaşacaktır. Resim ilk bakışta kişilerde önemli bir merak uyandıracağı için içerdiği mesaj daha çok kişi tarafından alınacaktır. “ETKİLİ OLMAZ, KAZA GEÇİRMİŞ GİBİ” Resim, ilk bakışta kanseri hatırlatmaktan ziyade kaza geçirmiş bir kişiyi düşündürüyor. Bu açıdan insanlarda kanser benzeri bir ölümcül hastalığı hatırlatmak açısından seçici bir algı yaratmak konusunda etkili olamayabilir. “DAHA ETKİLİ BİR RESİM GEREKİRDİ” Bağımlı olmak sigara kullanıcılarının çok büyük bir kısmının bir savunma mekanizması geliştirircesine reddettikleri bir durumdur. İnsanlar daha ziyade “ben keyif için içiyorum” düşüncesinin arkasına saklanırlar. Bu bağlamda kabul edilmek istenmeyen bu durumun çok daha etkili bir resim ile kişilere ulaşmasının daha faydalı olacağını söyleyebilirim. “SİGARA VE BEBEK İKİLİSİ ETKİLEYİCİ” Bebek ya da çocuk olgusu hemen hemen herkes için etkileyicidir. Bu resim, özellikle kadınlar üzerinde önemli bir etki yaratabilir. Sigara ve bebek resmi insan algısı için yan yana görmeye alışık olunmayan bir tablodur. Bu açıdan da kişide ilk anda garipseme ile birlikte psikolojik açıdan rahatsız edici ya da etkileyici olma ihtimali yüksektir. “MESAJ İLK ANDA ANLAŞILMIYOR” Üreme ve doğurganlık, insanın varoluşundan gelen bir dürtüdür. Sigara kullanımının doğurganlık üzerindeki olumsuz etkisinin vurgulanması insanlar için oldukça etkili olacaktır. Ancak bunu vurgulayan görselin daha etkili olması gerekecektir. Zira bu resimde bebek arabasının boş oluşuyla verilmek istenen mesaj ilk anda anlaşılmıyor. YURTDIŞI ÖRNEKLER DAHA ETKİLİ En etkili resimlerden bir diğeri olduğunu düşünüyorum. İlk bakışta tam anlaşılamadığı için kişide inceleme isteği uyandırabilir. Bu yolla sigara kullanıcısı istenen mesajı daha net şekilde alacaktır. Ameliyat görüntüleri herkes tarafından rahatlıkla bakılabilecek görüntüler değildir. Kişide ciddi anlamda olumsuz bir his ve buna bağlı negatif bir ruh hali yaratabilir. “ETKİLİ BİR ALGI YARATMAKTAN UZAK” Psikolojik açıdan önemli derecede etkili olabilecek bir algı yaratmaktan uzak olduğunu düşünüyorum. Özellikle içerdiği bilgiyi görsel anlamda daha çok destekleyen bir resim tercih edilebilir. “İLK BAKIŞTA CİDDİ BOYUTTA RAHATSIZ EDİCİ” En etkili resimlerden biri olabilir. İlk bakışta, kişide ciddi boyutta olumsuz ve rahatsız edici bir his uyandıracaktır. Özellikle bir tümörün insanın direk görebileceği bir şekilde göz önüne serilmesi oldukça önemlidir. “TİKSİNME HİSSİ ETKİLİ OLACAKTIR” Bu resmin iki açıdan insanlar üzerinde çok etkili olacağını düşünüyorum. Birincisi kişide uyandırdığı tiksinme hissi. İkincisi resmin insanın dış görünüşüyle de alakalı olması. Abartılı bir görselliği simgeliyor olması da önemli. İŞTE 1 MAYIS'TAN İTİBAREN SİGARALARDA KULLANILACAK RESİMLERİN TAMAMI: