Son yıllarda kontrolsüz ve gelişigüzel şekilde yükselen kira fiyatları, vatandaşın belini bükmeye devam ediyor.
Kronikleşen soruna çözüm önerilerini dile getiren sektör uzmanları, her semte özel olarak belirlenecek tavan ve taban fiyatların bir an önce yürürlüğe girmesi gerektiğini savunuyor.
Bu uygulamanın farklı modellerini başarıyla hayata geçiren ülkeler arasında ABD, Birleşik Krallık, İsveç ve Almanya da yer alıyor.
ALMANYA'DA KİRA ENDEKSİ
Türkiye'deki keyfi kira artışlarının ciddi mağduriyetlere sebep olduğunu ve artık mutlaka bir sisteme bağlanması gerektiğini dile getiren Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, "Örneğin Almanya'da kira endeksi modeli uygulanıyor.
Bu model, ülkede kira artışlarını sınırlayan, taban ve tavan kiraları gösteren önemli bir kira düzenlemesi olarak dikkat çekiyor.
Bu yönteme göre kiraların, aynı bölgedeki diğer benzer konutların kiralarını yansıtması gerekiyor. ABD'de ise kira artışları, Kira Kurulu tarafından yıllık olarak belirleniyor" bilgisini paylaştı.
BİRLEŞİK KRALLIK VE İSVEÇ'TEN ÖRNEKLER
Birleşik Krallık ve İsveç'te de benzer uygulamaların yürürlükte olduğunu aktaran Akçam, "Birleşik Krallık'ta yürürlükte olan Kira Yasası ile kiraların adil olmasını sağlamak amacıyla, kiraların bağımsız bir kira memuru tarafından belirlendiği bir sistem baz alınıyor.
İsveç'te Kiracılar Birliği ve Ev Sahipleri Derneği arasında ulusal düzeyde müzakereye olanak tanınıyor. Böylelikle herhangi bir anlaşmazlıkta benzer konumlardaki benzer dairelerin kira seviyeleri göz önünde bulunduruluyor.
Bizde de en azından büyükşehirler için semte göre 'tavan-taban fiyat' uygulamasına geçilmeli" değerlendirmesinde bulundu.
"ENFLASYONUN SEBEPLERİNDEN BİRİSİ"
Tüketici Konfederasyonu Emlak Komisyonu Başkanı Bora Tren de fahiş kira artışlarının önüne geçebilmek için bölgesel bazda tavan fiyat uygulamasının hızla hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
Kiraların özellikle son 3 senede ciddi artışlara maruz kaldığını dile getiren Tren, "Doğrudan ya da dolaylı olarak görülen kira artışları, yaşanan yüksek enflasyonun da sebeplerinden birisi. Kira artışlarının önüne geçilmesi halinde enflasyonda da gerilemeye neden olacaktır.
Çözüm, kira artışlarına mutlaka bir sınır getirilmesi, gerek belediye gerekse de sokak rayiç bedelleri üzerinden kiraların tespitinin sağlanmasıdır" şeklinde konuştu.
"RAYİÇ BEDELİN YÜZDE 6'SI BAZ ALINSIN"
Tavan fiyat belirleme yöntemine ilişkin önerisini de paylaşan Tren, "Bölgesel olarak evin durumuna göre tavan sınırlandırması getirilebileceği gibi belediyelerdeki konut rayiç bedelinin yüzde 6'sını aşmamak üzere de kira miktarı belirlenebilir.
1 milyon liralık bir rayiç bedel var ise yüzde 6'sı yıllık olarak 60 bin liradır. Aylık kira miktarı da 5 bin liraya gelir. Konut kiralarının yanında işyeri kiralarına da bir tavan sınırlandırması mutlaka getirilmelidir.
Kiralar doğrudan işletmelerin giderlerini de etkilemektedir. Bu kapsamda tavan fiyat modeli çok rahatlıkla ülkemizde uygulanabilecek bir sistem" dedi.
KİRA ZAMMI % 65.93
Temmuz ayı enflasyon rakamlarının belli olmasıyla birlikte ağustos ayı kira artış oranı da netleşti. Kira artış oranı, on iki aylık ortalama enflasyona göre belirleniyor.
TÜFE, temmuz ayında on iki aylık ortalamalara göre yüzde 65.93 olarak gerçekleşti. Buna göre kontrat süresi bu ay dolan ev ve iş yeri sahipleri, kiraları için yüzde 65.93 oranında zam yapılabilecek.
