Sofralarımızın vazgeçilmezi, salatalara ve yemeklere kattığımız zeytinyağı faydalarıyla şaşırtıyor. İnsan vücuduna sayısız faydaları olan zeytinyağının hakiki olup olmadığını anlamanın birkaç püf noktası bulunuyor. Gerçek zeytinyağının faydaları saymakla bitmezken piyasada sahteleri de yer alıyor. Peki hakiki zeytinyağı nasıl anlaşılır? Zeytinyağının faydaları nelerdir? İşte zeytinyağının mucizevi ve daha önce duymadığınız faydaları...
Mis gibi kokusu ve tadı ile yemeklerimize lezzet katan zeytinyağını sevmeyenimiz yoktur. Sağlığına ve beslenmesine dikkat eden ailelerin mutfağından eksik olmaz. Kanserden kemik sağlığına, cilt sağlığından sindirim sistemine kadar onlarca faydası olan zeytinyağının yararları saymakla bitmez. Fakat bu faydaları sağlaması için gerçek zeytinyağı olması gerekir. Peki gerçek zeytinyağı nasıl anlaşılır? Zeytinyağı alırken nelere dikkat edilmelidir? Zeytinyağı nasıl muhafaza edilir?
HAKİKİ ZEYTİNYAĞI NASIL ANLAŞILIR?
Kaliteli natürel zeytinyağı üretiminde birçok ideal koşulun bir arada bulunması gerekir. Yöre ikliminden toprağın verimine, zeytinin toplanma şeklinden kullanılan gübreye, mekanik ezme makinelerinin özelliklerinden zeytinyağının nasıl stoklandığına kadar birçok faktör kaliteye doğrudan etki eder. Bu nedenle; bütün bu faktörlerin mutlaka deneyimli ve uzman kişiler tarafından kontrol edilmesi gerekir.
"BASİT BİR TADIM TESTİYLE YAĞIN KALİTESİNE İLİŞKİN YARGIYA VARILABİLİR"
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı olarak faaliyet gösteren enstitüdeki tadım paneline liderlik eden tadım uzmanı ve gıda mühendisi Dr. Oya Köseoğlu, zeytinyağı üretimindeki artışla birlikte üretici ve tüketici bilincinin de yükseldiğini ifade etti.
İyi zeytinyağı konusunda kamuoyunda yanlış yargıların bulunduğuna işaret eden Köseoğlu, tüketicinin evinde yapacağı basit bir tadım testiyle yağın kalitesine ilişkin yargıya varabileceğine işaret etti.
TADIM NASIL YAPILMALI?
Tadımın sadece ısıl işlem görmeden doğal yollarla elde edilen naturel sızma zeytinyağında yapıldığına işaret eden Köseoğlu, bu özellikte bir ürün alan tüketicinin işe kapağını açtığı ürünü koklayarak başlayabileceğini söyledi.
Köseoğlu, şöyle konuştu: "Şişenin ağzı açıldığında 10-15 saniyelik koklama işlemi yapılmalı. Koklarken neler hissetti, meyvemsi, taze bir koku algılaması var mı? Çimen kokusu, badem kokusu veya çeşitli çiçek kokularının kaliteli bir zeytinyağında olması gerekir. Zeytinyağında yağlı boya, tiner kokusu hissettiğimiz zaman ürünün eskimiş olduğunu anlıyoruz. Ya da kızışma dediğimiz bir kusur var, tezek kokusuna benzer bir duygu algılanabilir. Küf, rutubet, çamur kokusu, sirkemsi ve ekşi kokular da istenmeyen özelliklerdir."
YANMA VE ACILIK OLMAZSA OLMAZ
İnsanların genelde boğazda yanma yapan zeytinyağını kötü olarak tanımladığına dikkati çeken Köseoğlu, bilinen aksine yanma ve acılığın kaliteli zeytinyağının olmazsa olmazı olduğuna işaret etti. Zeytinyağına antioksidan özelliğini veren fenolik bileşiklerin yağa acılık ve yakıcılık kazandırdığını dile getiren Köseoğlu, "Dilimizin üzerinde bakla şeklinde bir acılık, genizde yanma ve taze bir aroma hissettiğimiz yağ, kaliteli zeytinyağıdır. Acılık ve yakıcılık insanları rahatsız edebiliyor, bu tüketim alışkanlıklarına, yanlış yargılara bağlı olabiliyor. Genizdeki yanma ne kadar uzun sürerse zeytinyağı o kadar antioksidan içeriğe sahiptir" dedi
ZEYTİNYAĞI TÜRLERİ NELERDİR?
Tarım Bakanlığının belirlediği ölçülere göre beş tür zeytinyağı vardır:
Rafine zeytinyağı:
Zeytin ham yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, sarının değişik tonlarında rengi olan, kendine özgü tat ve kokuda bir yağdır. Rafine yağ, ince, yemeklik yağdır. Temizleme işlemi damıtma, nötralizasvon, ağartma, deodorizasyon işlemleridir. Bunun doğalla harmanlanmasından yemeklik tipler (Riviera ve A tipi) üretilir.
Rafine prina yağı:
Ham prina yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, rengi açık sarıdan kahverengi sarıya kadar değişebilen bir yağdır.
Karma prina yağı:
Doğrudan gıda olarak tüketilebilecek naturel zeytinyağları ile yemeklik rafine prina yağı karışımından oluşan bir yağdır.
ZEYTİNYAĞI NASIL MUHAFAZA EDİLİR?
Zeytinyağı ışık, sıcak, hava, zaman faktörlerinden etkilenir. Alırken ve saklarken, kapalı ve ışıksız yerde korunmalıdır. Serin bir yerde durmalıdır. Buzdolabına konulmaz. Cam ve koyu renkli olan şişeler tercih edilmelidir. Hava almamalıdır. Zeytinyağı bekledikçe bozulur.
Her zeytinyağının kendine has renk, koku ve tadını aynen koruyabilme süresi ortalama 1,5 senedir, bekledikçe bozulmasa da, aromasını yavaş yavaş yitirir, giderek rengi açılır, tadı acı bir hâl alır. Mideyi rahatsız eder.
ZEYTİNYAĞI FAYDALARI NELERDİR?
