17 Şubat 2025 tarihli Ankara depremi sonrası, Türkiye'nin deprem haritası ve diri fay hatları en çok araştırılan konular arasında yer aldı. Türkiye'nin diri fay hattı haritasına bakıldığında, Kuzey Doğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde büyük diri faylar bulunduğu görülüyor. Peki, bu büyük diri fay hatları, İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirler için deprem riski oluşturuyor mu? İşte, ilçe ilçe MTA diri fay hattı sorgulama tabloları
MTA DİRİ FAY HATTI ÇALIŞMASINI YÜRÜTTÜ
MTA tarafından 2004-2011 yılları arasında yürütülen "Türkiye Diri Fay Haritası'nın Güncellenmesi ve Diri Fay Veri Tabanı Oluşturulması Projesi" kapsamında, tüm Türkiye anakarasında hava fotoğrafı ve uydu görüntüleri destekli 1/25.000 ölçek hassasiyetinde detaylı arazi çalışmaları yapıldı.
"DEPREM POTANSİYELİ YÜKSEK"
Bu çalışmanın ürünü olan haritalar ise 2010 ile 2013 yılları arasında 1/250.000 ve 1/1.250.000 ölçeğinde basılarak kullanıma sunuldu.
Bilgi notunda, Türkiye Diri Fay Haritası kapsamında haritalanan diri fayların kendi içerisinde dört sınıfa ayrıldığı kaydedilirken, deprem yüzey kırığının, 1900 ile günümüz zaman aralığında yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay olduğu, 'Holosen fayı'nın Holosen'de (son 11.000 yılda) yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay olduğu ve Holosen faylarının dirilikleri dolayısıyla, deprem potansiyellerine ilişkin verilerin kesin veya kesine yakın olduğu bildirildi.
KUVATERNER FAYI TÜRKİYE'NİN GÜNDEMİNE OTURDU
'Kuvaterner fayı'nın, Kuvaterner'de (son 2.588.000 yılda) yüzey yırtılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş ancak Holosen aktivitesi kuşkulu fay olduğu belirtilirken, 'Kuvaterner fayı' sınıfında haritalanmış diri fay hatlarının, Holosen'de yüzey yırtılmasıyla sonuçlanan deprem üretip üretmedikleri hakkında yeterli veri toplanamayan faylar olduğuna işaret edildi.
Ankara'nın batısında yer alan diri fay ile ilgili, şu bilgiler verildi:
"Bu kapsamda hazırlanan '1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası Serisi Ankara (NJ 36-2) Paftası' içerisinde, Ankara'nın yaklaşık 20 km batısına rastlayan bir alanda K45°D doğrultulu, 5.5 km uzunluğunda 'Olası Kuvaterner Fayı veya Çizgisellik' yapısı haritalanmıştır. Söz konusu yapı güncel tektonik yapı içerisinde bölgesel konumu göz önünde bulundurularak belli bir sürekliliği olan ve güncel morfolojiyi birebir denetleyen bir fay olarak değerlendirilmiş ve haritalama kapsamına alınmıştır. Bununla birlikte bu yapının Anadolu'nun neotektonik dönem yapısal evrimi sürecinde terk edilmiş tektonik bir yapı olması da mümkündür."
TÜRKİYE DİRİ FAY HARİTASI YENİLENDİ
Türkiye diri fay hatları haritası yenilendi. 7,7-7,6 Kahramanraş ve 6,4 Hatay depremleri sonrası Türkiye fay hattı ile beraber 'Evimin altından fay geçiyor mu' son dönemin en çok merak edilenleri arasına girdi. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü MTA, 45 il ve 110 ilçede 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fay olduğunu açıkladı. Peki diri fay nedir? Diri fay hatları tehlikeli midir? İşte en net fotoğraflarla beraber Türkiye deprem haritası...
KUZEY-DOĞU ANADOLU DİRİ FAY HARİTASI GÜNDEME OTURDU
Türkiye, 7,7 ve 7,6'lık iki büyük depremle sarsıldı. Büyük depremin etkisiyle Türkiye genelinde bina sağlamlık testleri hız kazanırken, vatandaşlar yaşadıkları il ve ilçenin zeminine dair bilgi almak adına diri fay haritası araştırmalarına girdi.
İŞTE BÜYÜK FOTOĞRAFLA TÜRKİYE DEPREM HARİTASI:
FOTOĞRAF 1: Ege ve Akdeniz Bölgesi diri fay haritası - TIKLA
TÜRKİYE'DE 45 İL VE 110 İLÇEDE DİRİ FAY VAR
Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü MTA, diri fat hatları haritası üzerinde bölgeleri inceliyor. Buna göre, 5,5 ve üzerinde deprem üretebilecek olan 45 ilde 110 ilçeyi kapsayan 485 fayın riskli durumda olduğu belirlendi.
FOTOĞRAF 2: Doğu Anadolu Bölgesi diri fay haritası - TIKLA
İSTANBUL VE ANKARA'DA DİRİ FAY YOK AMA...
MTA diri fay hatları haritası verilerine göre en uzun diri fay Kuzey Anadolu hattı, İstanbul ve Ankara'da ise diri fay görünmüyor. Ancak İstanbul ve Ankara yakınlarında bulunan diri fay hatları bu illerde de risk teşkil ediyor.
FOTOĞRAF 3: Kuzey Doğu Andolu diri fay haritası (Kuzey Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi) - TIKLA
Özellikle uzmanlar İstanbul depremi için zamanın yaklaştığını vurguluyor. İstanbul deprem haritasına göre Orta Marmara diri fay hattı içerisinde bir deprem riski bulunuyor.
FOTOĞRAF 4: Marmara ve Ege Bölgesi diri fay haritası - TIKLA
İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale, Siirt.
FOTOĞRAF 5: Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi diri fay haritası - TIKLA
DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı, Çorum.
FOTOĞRAF 6: Güneydoğu Anadolu Bölgesi diri fay haritası - TIKLA
DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
YENİ MTA DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLÇELER LİSTESİ
Yeni MTA diri fay hatları haritasına göre, en aktif diri fay, Tokat Niksar'dan çıkarak Amasya, Kastamonu, Karabük ve Bolu'yu geçiyor, Adapazarı'na kadar ulaşıyor. Adapazarı Akyazı'dan çıkan bir başka fay da, İzmit Körfezi'ne kadar uzanıyor. En son 1912'de kırılan Tekirdağ fayı da Şarköy'de karaya çıkıyor, buradan da Saros Körfezi'ne ulaşıyor. Bursa'nın güneydoğusundan gelen çok sayıda diri fay, kentin kuzeybatısına kadar uzanıyor.
Yeni MTA diri fay hatları haritasına göre, en aktif diri fay, Tokat Niksar'dan çıkarak Amasya, Kastamonu, Karabük ve Bolu'yu geçiyor, Adapazarı'na kadar ulaşıyor. Adapazarı Akyazı'dan çıkan bir başka fay da, İzmit Körfezi'ne kadar uzanıyor. En son 1912'de kırılan Tekirdağ fayı da Şarköy'de karaya çıkıyor, buradan da Saros Körfezi'ne ulaşıyor. Bursa'nın güneydoğusundan gelen çok sayıda diri fay, kentin kuzeybatısına kadar uzanıyor.
DOĞU ANADOLU FAY HATTI
Yukarıdaki haritadaki sağ tarafta Doğu Anadolu Fay Hattı görünüyor. Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki 2 depremin daha güney batıya doğru fay hatları için yeni stres yüklediği yorumları yapıldı.
Nitekim 20 Şubat 2023'te saat 20:04'de 3 dakika arayla Hatay'ın Defne ve Samandağ ilçelerinde 6,4 ve 5,8 büyüklüğünde iki şiddetli deprem meydana geldi.
Bölgedeki bir diğer diri fay olarak da, Söke'den Ege sahiline uzanan fay hattı. İzmir Seferihisar fayı da ilçeyi ikiye bölüyor. Afyon Akşehir, Burdur ve Dinar fayları da diri fay haritasında yer alıyor.
MTA DİRİ FAY HARİTASI YENİLENDİ
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü MTA tarafından yeni diri fay haritası yayımlandı
DİRİ FAY NEDİR?
Diri fay veya aktif fay, tarihsel olarak incelendiğinde daha önce deprem oluşturmuş ve yeniden deprem yaratma ihtimalinin kuvvetli olduğu tüm faylara teknik bir jeoloji terimi. Yer kabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, fay olarak isimlendirilir. Fay hattı canlılıkları sadece yazılı tarihsel kataloglardan değil aynı zamanda tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir.
