"Moringa bitkisi" ile ilgili detaylar MasterChef 2021 son bölümde gündeme gelmesi sonrasında hakkındaki bilgiler öğrenilmek istenerek "Moringa bitkisi nedir, çayı faydaları nelerdir, ağacı nerede yetişir?" şeklindeki sorular üzerinden araştırılmaya başlandı.
Moringa oleifera, "Shojne" olarak Bengalcede, "Munagakaya" olarak Telugu dilinde, "Shevaga" in Marathi dilinde, "Moringa" olarak Tamil dilinde v.s çeşitli dillerde adlandırılır. Moringa cinsinin en çok yetiştirilen ve bilinen türüdür. Mucize ağaç' olarak da adlandırılır,bu bitkinin bu adla adlandırılmasının sebebi ise hemen hemen her parçasının ayrı bir değerinin olmasıdır.Zira tohumundan köküne,sapına kadar bitkinin her parçasından yararlanılmaktadır.
Anavatanı olan himalaya eteklerindeki Kuzey Hindistan bölgeleridir. Ancak sonrasında dünyanın pek çok bölgesine kültür türleri gönderilerek yetiştirilmeye başlanmıştır. Şu sıralar Endonezya, Srilanka, Malezya, Filipinler, Meksika, Güney Amerika, Orta Amerika'da da yetiştirilmektedir. Afrika'da dahası Orta Doğu'da yetiştirildiği bilinmektedir. Yarı kurak, tropik ve sub tropik iklimlerde yetişebilen bir türdür. Soğuğa dayanıklılık haritasında USDA 9-10 olarak belirtilen bölgelerde de yetiştirilebilmektedir ancak bu tür yerlerde normal olarak ağaç -1 ile -9 derece civarındaki ısılarda yapraklarını dökerek, gövdesini kurutarak ölür bununla birlikte kendisi derine kök yaptığı için bir sonraki bahar ayında tekrar yeniden kökten filizlenip, yeniden gövde ve dallarını, yapraklarını, çiçeklerini oluşturabilmektedir.
Toprak tercihi de bulunmamaktadır, genel olarak kuru kumlu topraklarda iyi yetişebilmektedir ancak en fakir topraklarda dahi yetişme kabiliyetide bulunmaktadır. Kuraklığa'da dayanıklı bir ağaçtır. Ağaç çok hızlı büyüme kabiliyetine sahiptir,ilk yıl 4 metre büyüyebilir eğer herhangi bir don v.s etkenle karşılaşmazsa sıcak iklimlerde ağacın 6-15 metre arası bir uzunluğa erişebildiği görülmüştür. Ancak kökü derine yaptığı için dar saksılarda yetişebilen bir ağaç olmayıp daha çok bahçelerde ve çok büyük saksılarda yetişebilme kabiliyetine sahiptir.
Gaziantep ve Giresun bölgelerinde deneme sahalarında ekimi yapılmaktadır.
Moringa bitkisi, içerisinde barındırdığı çeşitli vitamin ve mineraller sayesinde bağışık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. Bu sayede hastalıklara yakalanma riskini önemli ölçüde azaltır. Bitkinin içerisinde potasyum, demir, kalsiyum gibi mineraller birlikte A ve C vitaminleri yoğun olarak bulunur.
Sindirim sistemini düzenler. Bu sayede kilo vermeye yardımcı olurken metabolizmayı da düzenler.
Kan şekerini düzenler. Dolayısıyla şeker hastalığını önleme noktasında önemli bir besin olarak değerlendirilir.
Antibakteriyel özellikte bir bitkidir. Özellikle kış mevsiminde gelişen grip gibi soğuk havaya bağlı olarak meydana gelen hastalıklara ve bu hastalıklar dolayısıyla söz konusu olan enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.
Ödem söktürücü özellikte bir bitkidir. Bitkiden hazırlanan çayın düzenli olarak doktor bilgisi dahilinde tüketilmesi halinde, vücuttaki ödemin kısa sürede atılması sağlanır.
Sindirim sisteminin işlevlerini destekler. Bu sayede bağırsak parazitlerini yok eder ve mide şişkinliğini önler.
Moringa bitkisinden hazırlanan çayı, uzun süre tok tutar ve bu sayede gereksiz kalori alımının önüne geçer.
Bağırsak florasını dengeler.
Yüksek oranda içerdiği C vitamini sayesinde vücutta meydana gelen yararın kıssa sürede iyileşmesini sağlar.
Tohumları Malezya'da fıstık olarak yenilir. Kalınlaşmış kökleri yaban turpu gibi yenilebilmektedir. Aşırı derecede besleyici olan yaprakları yeşillik olarak, salatalarda, sebze yemeklerinde yenilebilir. Zira yaprakları aynı ağırlıktaki portakalın 7 misli C vitamini, sütün 4 misli kalsiyum, havucun 4 misli A vitamini, sütün iki misli protein ve muzun 3 misli potasyum içerir. Bununla birlikte ağaç kalsiyum oksalat olarak yapraklarında kalsiyumu depolamakla bu türden kalsiyum depolama vücuda biraz yabancıdır, bununla birlikte şu ana kadar bir zararlı etkisi de tespit edilememiştir. Ancak böbrek taşı sorunu olanların oksalat sebebiyle bu bitkiyi dikkatli şekilde tüketmeleri veyahut beraberinde oksalatı engelleyici gıdalar almaları gerekmektedir. Yaprakları kurutulup toz haline getirilerek de tüketilebilir.Bu durumda bir çorba kaşığı toz 1-3 yaş arası çocukların kalsiyum ihtiyacının %40'ını,protein ihtiyacının %14'ünü,demir ihtiyacının %23ünü,A vitamini ihtiyacının büyük kısmını karşılar.6 çorba kaşığı toz ise hamilelik ve emzirme süresince bir kadının ihtiyaç duyduğu demir ve kalsiyum ihtiyacının çoğunu karşılar. Ayrıca Filipinler de v.s ülkelerde yaprakları çorba v,s yemek yapımında ve gıda endüstrisinde kullanılmaktadır. Yine yaprakları toz haline getirilip temizlik ve dezenfekte etmek içinde kullanılabilir. Tohumları %38-40 oranında kurumayan Ben (Oil) Yağı içerir; bu yağ resim,güzel sanatlarda boya içeriği olarak kullanıldığı gibi saat gibi hassas makinelerin yağlanmasında kullanılır. Bu yağ temiz, tatlı ve kokusuz olduğu için parfüm ve saç bakım ürünlerinde de kullanılır. Ağacı kereste olarak kullanılabildiği gibi; bahçelere çit olarak da kullanılabilir. Yağının çıkarılması sonrası kalan tohum posası ve tohumları anti bakterial özelliği sayesinde su dezenfektasyonu için belli miktarları aşmamak kaydıyla kullanılabilir. Buna ilaveten bitki gövdesi çeşitli ülkelerde kök boya olarak kullanılmaktadır.
