Bekçi lenf düğümü nedir?

Lenf düğümleri, mikrop ve kanser hücreleri gibi zararlı hücreleri yakalayan yapılardır. Lenf düğümleri; boyun, koltukaltı, kasık, göğüs boşluğu ve karın içinde yer alırlar. Kanser ameliyatlarında tümörün yanı sıra genelde tümörün bağlı bulunduğu lenf düğümleri de temizlenir. Böylece kanserin yayılma potansiyeli belirlenir. Meme kanserinde ise bunlar koltuk altı lenf düğümleridir. Ancak koltukaltı ameliyatının; kolda uyuşma, hissizlik, kolda şişlik, enfeksiyon, kol toplardamarlarında yangı, sinir ve damar hasarı gibi yan etkileri olabilir. Kanser yayılması genelde belli bir sırayla ilerler. Bekçi lenf düğümü (nodu) ise kanserin sıçrama yapması beklenen ilk bir ya da birkaç lenf düğümüdür. Meme kanserlerinin yaklaşık olarak % 60'ında tanı anında koltukaltına yayılma yoktur. Bu hastalarda lenf bezi yayılımı olmadığı gösterilebilirse, koltukaltı cerrahisi yapılmasına gerek kalmaz. İşte bunun için bekçi (sentinel) lenf düğümü örneklenme tekniği geliştirilmiştir. Meme ameliyatı sırasında özel mavi boya veya radyoaktif işaretleyici ile bekçi lenf düğümü bulunur. Hızlı patoloji değerlendirme ile kanser hücresi aranır. Eğer kanser hücresi saptanmazsa koltukaltı ameliyatı yapılmaz, ancak kanser hücresi saptanırsa geri kalan koltukaltı lenf düğümleri temizlenir. Çıkartılan bekçi lenf düğümü bölgesinde ağrı, morarma olabilir.
Tarık ZAFER NURSAL