ERCAN ATALAY: Sıcakta futbol

Türkiye futbol ligleri yine erken başlıyor. Özellikle güney illerinde sıcak ortam futbolcuların sağlığını tehdit edecektir. Son günlerde Adana'da hava sıcaklığı ortalama 30 derece civarında olup nem oranı %80-85 olarak seyretmektedir. Normalde 37 derece olan vücut ısısı çevre sıcaklığının ve özelliklede nem oranın artmasıyla 40-41 derece civarında hissedilmektedir. Dayanıklılık sporu olan futbolu bu mevsimde oynamakla aşırı sıvı kaybı futbolcularda performans düşüklüğü yapmaktadır. 90 dakikalık bir futbol müsabakasında bir orta saha oyuncusu ortalama 10 km koşmaktadır. Hava sıcaklığının 20-26 derece arasında olması ve nem oranının %30-40 civarında olması futbol için ideal ortamdır. Bu değerlerin üstündeki sıcaklıklarda ve özellikle nemli ortamda terin buharlaşması ve vücut ısısının düzenlenmesi zorlaşıyor. Hava sıcaklığı arttıkça iç organlardaki kan deri altındaki damarlara toplanır. Kalbin atım hızı düşer ve giderek performans azalmaya başlar. Ortalama bir kişinin günlük sıvı gereksinimi 2-4 litredir. Aşırı sıcakta futbol oynayan sporcularda sıvı gereksinimi 5-10 litre düzeyindedir. Isı ne kadar artarsa sporcu o kadar terler. Aşırı sıcak ve nemli ortamda yapılan futbol müsabakasında saatte yaklaşık 1-1,5 litre sıvı kaybedilmesine karşın sporcuların en fazla 600 ml sıvı aldığı tespit edilmiştir. Sporcuda performans düşüklüğünün ve spor sakatlıklarının olmasını engellemek için futbol gibi açık hava spor müsabakaları sırasında her 15 dakikada bir bardak su veya spor içeceği verilmesi gerekmektedir. Sıcağın futbolcu performansını etkilediği futbolcu üzerinde oluşturduğu termal stresin futbolcularda akut ve kronik bir etki yaptığı bilinen bir gerçektir. Sıcakta futbol oynama sonucu bozulan sıvı elektrolit dengesi maç esnasında yerine konmaya çalışılmalı. Sıcak ortamda yapılacak müsabakalardan önce gerekli sıvı takviyesi ve bu ortama uygun dayanıklılığı arttıran kalori desteği yapılmalıdır.