Ercan Atalay: Belediyelerin engelli sporcularla imtihanı

Türkiye nüfusunun %12'si dünya nüfusunun %10'u engelli bireylerden oluşmaktadır. Yani ülkemizde 8.5 milyon engelli yurttaş mevcut olup buna karşılık 600 civarında engelli spor kulübü bulunmakta ve 30 bin civarında lisanslı engelli sporcu vardır. Engellilerin % 33'ü ilkokul %2'si üniversite mezunu olup her yüz haneden 5,4'ünde engelli birey mevcuttur. Bu sayıları engelli birey sayısıyla kıyaslarsak çok azdır. Doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal özelliklerini çeşitli derecelerde kaybetmiş bireylere engelli denilmektedir. Ülkemizde engelli bireyler kendi engelleri dışında başka engellerle mücadele etmek zorunda kalıyorlar. İnsan hakları açısından engelli bireyler tüm insanların sahip oldukları vazgeçilmez ve devredilmez haklara sahiptir. Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi engelli bireylerin kendi yaşamlarına ait her türlü kararda etkin ve aktif olmalarını güvence altına almıştır. Engelli bireylerin sorunu kişisel olduğu için çözüm de kişi odaklı olmalıdır. Engellilik kavramı görme, işitme, bedensel, zihinsel ve kronik rahatsızlıklar yaşayan bireyleri kapsar. Bu tarife göre spor yapabilme olanakları engelli bireye uygun çözülmelidir. 572 sayılı kararname gereğince belediyeler tüm fiziki şartları engelli bireylere göre ayarlamak zorundadır. Engelli sporcunun tek başına girip çıkabileceği spor kompleksleri kamu taşıtları gibi hizmetleri belediyeler sunmak zorundadır. Engelli sporcu fiziksel ve mental seviyesine uygun sporlar ve eğitimler fiziksel ve ruhsal yapılarına önemli katkı yapar. Engelli bireyin spor yapabilmesi performans sporları, rehabilitasyon sporları ve halk sporları şeklinde ayrılmalıdır. Engelli sporcu yarışmalara katılacak şekilde hazırlanabilir veya tedavinin bir parçası olarak rehabilitasyon amaçlı spor yapmasına olanak sağlanabilir daha genel olarak halk sporları şeklinde geniş engelli bireylere hitap eden spor düzenlemeleri yapılabilir. Boş zaman aktiviteleri engelli birey için büyük önem taşımaktadır. Bu durum bazıları için rahatlama anlamına gelirken çoğu engelli için ileri derece fiziksel aktivite sayılmaktadır. Engelli olan bireyin spor yapması bulunduğu noktadan ileriye gidebilmesine olanak sağlamakta engelli birey kendisine kısa ve uzun vadeli hedefler koymaktadır. Engelli olan bireyin toplumdaki yerinin normal insanlarla aynı sırada olabilmesi için spor etkin bir araçtır. Sosyal hayata katılımı kolaylaştıran fiziki düzenlemeler tek başına yeterli değildir. Hukuki ve toplumsal düzenlemeler uygulanmadığında ve ayrımcı bakış açısı değişmediği sürece engellilerin sosyal hayata katılımları engellenmiş olacaktır.