Ercan ATALAY: Vücut yağ oranının performansa etkisi

Özellikle elit sporcuların fiziksel ve fizyolojik yapılarının tespit edilmesi başarılı bir performans için zorunluluk olarak görülmektedir. Her spor branşında, sporcuların fizyolojik ve fiziksel yapılarının bilinmesi ve buna uygun sporcu seçimi gereklidir. Sporcuların fiziksel verilerine göre maksimum performans elde edilebilmek için antrenmanların düzenlenmesi sakatlanmaları da önleyecektir. Farklı spor branşlarına uygun ideal vücut bileşim verileri tespit edilmiştir. Yani bir futbolcunun vücut yağ oranıyla bir haltercinin vücut yağ oranları veya diğer fizyolojik verileri, yaptığı spor branşına göre farklı olacaktır. Hatta bir kalecinin vücut yağ oranı bir forvetin vücut yağ oranından farklıdır. Vücut yağ oranı her birey için önemlidir. Önerilen ortalama vücut yağ oranı erkekler için %15, kadınlar için %25 civarındadır. Bireyin vücut yağının ölçümü için çeşitli yöntemler mevcuttur. Basit ağırlık ölçümleri yerine vücuttaki yağ oranını tespit etmek daha faydalıdır. Sporcular için genel prensip az vücut yağı ve daha iyi performans ilkesidir. Vücut yağ oranının yüksek olması sporcuda kuvvet, çeviklik, sürat ve esnekliğin azalmasına ve ayrıca daha fazla enerji harcanmasına neden olur. Farklı branşlardaki sporculara uygulanan farklı antrenmanlardan dolayı fiziki yapılarında farklılık görülebilir. Bu branşa özgü bir özelliktir. Herhangi bir sporcuda yağ oranının yüksek olması metabolizma hızının yavaşlamasına, hareketsizliğe ve koordinasyon bozukluğuna neden olur. Kas liflerinin kasılma gücünde ve süratinde azalma olur. Oysa kuvvet antrenmanları ile sporcuda kas ve kemik kütlesi arttırıldıkça vücut yağ oranı düşecektir. Futbol, basketbol, hentbol gibi hız, koordinasyon ve kuvvetin çok önemli olduğu spor branşlarındaki elit sporcularda olması gereken ortalama vücut yağ oranı erkekler için %8-10 kadınlar için ise %12-14 idealidir. Tüm bunlardan dolayı fizyolojik özellikleri hiç bilinmeyen bir sporcunun vücut yağ oranını tespit etmek o sporcunun geçmişi, bugünü ve geleceği hakkında bize bilgi verecektir.