Mehmet BONCUK: Türkiye'nin üretim üssü

Gaziantep denilince akla sadece baklava gelmiyor artık; dört bir yana yayılan üretim tesisleri, fabrikalar ve ülkenin pek çok şehrinden ama en çok da Güneydoğu Anadolu'dan gelen yüz binlerce insanın bir arada kavgasız, gürültüsüz yaşadığı bir şehir hatırlanıyor. Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi sanayi parseli, tükettiği elektrik ve istihdam rakamı ile Türkiye'nin en büyük organize sanayi bölgesi. Bölgenin sanayi üretim üssüne dönüşen Gaziantep'te halen aktif olarak faaliyet gösterilen 4 ayrı bölgede 357 tekstil, 190 gıda, 70 plastik, 56 kimya işletmesi ile diğer sektörlerde üretim yapan 147 firma olmak üzere toplam 820 fabrika yer alıyor. Bu bölgelerde istihdam edilen 120 bin kişi. Bu da şehir merkezindeki insanların üçte birinin geçiminin doğrudan organize sanayiden sağlanması anlamına gelecek. Gaziantep'te tarıma dayalı üretimin kökeninin eskilere dayanıyor. 1930'lu yıllarda Gaziantep sanayisinde en önemli gelişme dokuma alanında gerçekleşiyor. Bu yıllar Gaziantep'te yeni dokuma fabrikalarının açıldığı, eskilerinin kapasitelerinin arttırıldığı, hem sayı hem de kalite yönünden sektörde gelişmenin yaşandığı bir dönemdi. 1930'da ilde toplam bin 200 tezgâhta ve 6 bin işçiyle 219 ton dokuma üretilmekteydi. 1925 yılında aşar vergisinin kaldırılmasıyla buğday üretiminin artması sonucu, Cumhuriyet öncesi birkaç un fabrikası bulunan Gaziantep'te yeni fabrikalar kurulmaya başlandı. Küçük imalat sanayii ise 1956 yılında Birecik Köprüsü'nün açılmasından sonra meydana geldi. Doğu illerinin kente rahat ulaşabilmesini sağlayan bu gelişme ile hızlı bir dönüşüm yaşandı. Bu dönemde karayollarının ve tarımın makineleşmesi, el sanatları, modern dökümcülük gibi üretim dallarına yatkın olan şehir halkını tornacılık, oto tamirciliği, karosercilik, boyacılık, elektrikçilik, döşemecilik gibi alanlara yöneltti. Gaziantep'te modern anlamda sanayileşmeye geçişi ise 1968 yılında kalkınmada öncelikli iller kapsamına alınması ile oldu. Şehir merkezinde yaşanan zanaatkârların kısa süre içinde makineleşmede gösterdiği başarı ile sürekli artan üretim, kırsaldan merkeze yaşanan göç ile birlikte 1980'li yıllara kadar kentin sanayileşmesinde önemli bir gelişme sağladı. Bugüne kadar kent nüfusunun yarısına yakınının son yıllarda göçle gelenlerden oluştuğu kent yakın gelecekte büyük bir göç dalgasına daha ev sahipliği yapabilir. Çünkü hem kentin kuzey batısında yapımına başlanılan 5. Organize Sanayi Bölgesi hem de Kilis ile ortaklaşa yapılacak olan Şahinbey- Polateli Organize Sanayi Bölgesi neredeyse mevcut istihdam kadar yeni bir alan açacak. Kentte bu gün bile "Ne iş olsa yaparım abi" diyenler dışında işsizin olmadığı düşünüldüğünde bunun ne anlama geldiği ortada. Yarınını düşünen buna göre hareket eder…