ERCAN ATALAY: Sporcu hastalığı (menisküs yırtıkları)

Menisküsler her dizde iki adet olmak üzere 'C' harfi şeklinde kıkırdaksı dokulardır. Vücuda göre dizin iç kısmında olana iç menisküs, dış kısmında olana da dış menisküs denir. Menisküslerin dizin amortisörleridir, yani yukarıdan gelen yükü eşit olarak yayıcı (shoc absorban), yük emici görevi vardır. Eklem kayganlığını sağlama ve sürtünmeyi önleme gibi önemli işlevi vardır. Özellikle futbolda menisküs yırtıkları rotasyonel (dönmeli) hareketler sırasında olur. Normalden fazla bir şekilde vücudun diz üzerinde dönmesi ile menisküsler iki kemik arasında sıkışarak yırtılmalara neden olur. Ayak yerde sabit iken gövdenin diz üzerinde dönmesi mensiküs yırtığının en büyük nedenlerindendir. Sporcunun kas gücü yüklenmelere karşı koyamazsa yırtık oluşumu kaçınılmaz olur. Menisküs yırtıkları, ağrı, şişlik, eklem hareketlerinde azalma, takılma ve kilitlenme bulgularıyla karekterizedir. Menisküs yırtıklarında ani ağrı ile birlikte yırtılma hissi en belirgin yakınmadır. Sporcu müsabakaya devam edemez. Futbol gibi temas sporları menisküs yırtıkları açısından risk grubundadır. Menisküs yırtıklarında teşhis, muayene ve MR (Magnetik Rezonans) ile mümkündür. Menisküs yırtıklarının tedavisinde yırtığın yeri, şekli ve beraberindeki yaralanmalar, ameliyat kararını etkileyen faktörlerdir. İlk tedavi istirahat buz bandajlama ve dizin yukarıda tutulması şeklinde özetlenir. Menisküs yırtıklarının erken tedavisi eklem kıkırdağının bozulmaması açısından çok önemlidir. Bunun için 2-3 gün sonra artroskopik teşhis ve tedavi uygulanması gerekir. Tedavi sonrası 1-2 hafta operasyon yerine buz uygulanır, dizi güçlendirici egzersizler yapılır. Bunun sonucunda 2-3 hafta sonra spora dönülebilinir.