Küresel piyasalar geçen haftayı Çin borsasındaki satışların sürmesinin de etkisi altında dalgalı bir şekilde geçirdi. İçeride ise Merkez Bankası'nın faiz indiriminin ardından İMKB'de yılın yeni yüksek seviyelerine doğru bir tırmanış yaşandı, tahvil piyasasında bileşik faiz yüzde 9.5'e, reel faiz yüzde 4'e indi.
Merkez Bankası’nın kararlı bir biçimde indirimlere devam etmesi ve faizin rekor derecede düşük seviyelere inmesinin önünü açması, ekonominin geldiği noktaya dair kaygıları ortaya koydu. ÖTV indirimleriyle sağlanan canlılığın ardından Temmuz ayı ile ilgili ilk veriler olumsuz geldi. Ekonominin sürekli kamu desteği almadan hızlı büyümeye döneceğine dair henüz hiç işaret yok. Dünya ekonomilerinde de genelde benzer bir süreç yaşanıyor.
ABD ve Avrupa’da ekonomik verilerin artık daha fazla kötüleşmemesi, yukarıya doğru hafif kıpırdanmalar gerçekleşmesi borsaların Mart ayından bu yana yükseldikleri seviyelerde tutunmalarını sağladı. Ne var ki ekonomilerin dünya çapında 12 trilyon dolar olarak hesaplanan destekle ancak düştükleri seviyelerde durabilmesi ileriye dönük olumlu işaretler vermiyor. Bu nedenle birkaç çeyreklik geçici bir iyileşmeden sonra tüketilen kamu kaynaklarının etkisinin sona ermesiyle ekonomilerin yeniden dibe vurmasından kaygı duyuluyor. Yeni destek paketlerinin açılması ve bütçe açıklarının büyümesi ise yeni sorunlar demek.
Borsalar ise bu kaygıları görmezden gelen bir hava içerisinde yüksek seviyeleri korumaya devam ediyor. Ancak teknik göstergeler uzatmaların oynanmaya başladığını ortaya koyuyor. Temmuz başında son bir yükseliş yaşanmasını, Ağustos ayında bunun birkaç ay sürecek bir düşüşe dönmesini bekliyordum.
Gelişmeler aceleci olduğumu ortaya koysa da bu görüşümü koruyorum.
Piyasalar zorlama hareketlerle yükselişlerini sürdürüyorlar. Örneğin ekonomideki hareketliliğin göstergesi olan Baltic Dry Endeksi bir aydır sürekli düşüyor. Gemilerde kuru yük taşımacılığı maliyetlerini gösteren endeks, Mayıs 2008'de emtia talebiyle birlikte 11.800 puana çıkmıştı, krizin zirve yapmasının ardından aralık ayında 660'a kadar düştü. Nisan başında 4.100'e yükselen endeks borsalardaki yükselişin habercisi gibiydi. Baltic Dry son bir ayda yüzde 30 değer kaybederek 2.500'e indi.
İçerideki son hareketler biraz geçen yıl temmuz-ağustosta yaşananları andırıyor. İMKB-100 Endeksi 32 bin puandan 43 bin puana çıkmış, dolar 1.15'e kadar gevşemişti. Bakalım bu kez sonu nasıl olacak?
(Murat ARIN – 23.08.09)
