Edebiyat ile tiyatro arasındaki bağı biliyoruz. Büyük edebiyat kabul ettiğimiz tiyatro eserlerini sıralasak günler yetmez. William Shakespeare desem yerli olur mu? (Ki zaten onun da birkaç oyunu halihazırda sahneleniyor.) Doğrudan tiyatro için eserler veren edebiyatçıların sayısı da bir hayli fazla. Ama bugün konu ettiklerimiz onlar değil. Bugün sonradan tiyatroya uyarlanan romanları konuşacağız. Son parlak örnekle başlayalım...
"Onlar şimdiye kadar bodrumlarda, çamaşırhanelerde, mutfaklarda saklandılar. Fısır fısır konuştular. Herkesin her şeyini biliyorlar. Kim kiminle görülmüş, kim parasını kumarda kaybetmiş, kim sarhoş olup ortalığı dağıtmış, kim kimin servetine çöreklenmiş... Anlatma sırası şimdi hizmetçilerde!"
Jane Austen'ın sevilen romanı Gurur ve Önyargı bu kez Gurur ve Önyargı* (*gibi bir şey) adıyla ve BKM ve DOT ortak yapımı bir müzikal olarak tiyatro sahnesinde. Kısacası aşk, gurur, önyargı ve toplumsal normların kesişiminde seyirciler olarak hep beraber eşsiz bir yolculuğa çıkıyoruz. Isobel McArthur'un yazdığı hikâye bu kez beş başına buyruk hizmetçinin gözünden, dilinden anlatılıyor. Oyunda başrolleri Birce Akalay, Nergis Öztürk, Özge Özberk, Ayşegül Uraz ve Kardelen Arpacı üstlenmiş. Bu beş oyuncu hem sadece Bennett'ların dan dun konuşan ve seksen sekiz iş arasında ev halkının taklidini yaparak eğlenen beş hizmetçisini canlandırmakla kalmıyor, kadın erkek tüm diğer kahramanları da canlandırıyorlar; kadınları, erkekleri, herkesi. Bir tek Bay Bennett hariç. Onu canlandırma işini bir süs bitkisine vermiş, yani etkisiz elemanlığını hiç acımadan yüzüne vurmuşlar. Yönetmen tabii ki her zamanki şahaneliğinde Murat Daltaban.
Gelelim diğerlerine...
ŞİİR VE TRAJEDİ
Tiyatro Kedi'nin sahnelediği Ölü Ozanlar Derneği'nde John Keating rolünü Hakan Altıner oynuyor. Konuyu biliyorsunuz: Ergen birkaç gencin aşırı disiplinli yatılı okulda geçen hikâyesi. Okula atanan öğretmen John Keating her birini şiirle tanıştırıyor ve hayata "kendi dizeleriyle katılabilsinler diye" yol gösteriyor. Sonrası göz yaşartıcı olaylar silsilesi ve bağnazlığın insanlara neler yapabildiğinin canlı kanıtı.
TRANSİLVANYA'DAN LONDRA'YA KAHKAHALARLA
"Bazen en büyük korkularımız, kahkahalarımızın gölgesinde saklanır..."
Ankara ve İstanbul Devlet Tiyatrosu ortak projesi olan ve Gordon Greenberg & Steve Rosen'ın kaleme aldığı Dracula: Bir Dehşet Komedisi'nin konusu hepimizin malumu. Ölümsüz aşkı bulma mücadelesinde tüm umudunu yitirmek üzere olan Kont Dracula, uysal emlakçı Jonathan Harker'ın nişanlısı Lucy'nin fotoğrafını görür görmez âşık oluyor. Kalbini çalıp kanını emerek onu sonsuza kadar karısı yapmak için Transilvanya'daki evini terk edip Londra'ya geliyor. Hikâyeyi biliyoruz aslında. Farklı yanı bu kez korkunun yerini katıksız komedinin alması ve başrolü Tamer Karadağlı'nın üstlenmesi. Yönetmen Tayfun Güneyer.
HUZURLARINIZDA POIROT
1933 yılında Agatha Christie'nin İstanbul Pera Palas'ta kaleme aldığı, o yıldan günümüze kadar onlarca dile çevrilen, sinema filmi uyarlamaları yapılan Doğu Ekspresinde Cinayet de tiyatro sahnesinde. Christie'nin ünlü dedektif kahramanı Hercule Poirot'yu Atilla Şendil canlandırıyor. Diğer rolleri Savaş Özdural, Nazan Diper, Özdemir Çiftçioğlu, Pelin Turancı, Hakan Akın, Ozan Dağara, Oya İnci, Ebru Karanfilci, Can Esendal, Ilgın Angın ve Fatih Özacun paylaşıyorlar. Romanı tiyatroya uyarlayansa Ken Ludwig.
Hikâyeyi hatırlayalım: İstanbul'dan yola çıkan Doğu Ekspresi'nde daha ilk gece vahşi bir cinayet işlenir. Bir iş adamı defalarca bıçaklanarak öldürülmüştür. Yolcular arasında Hercule Poirot da vardır ve cinayeti çözmek artık onun işidir. Maktul kim ya da kimler tarafından ve neden öldürülmüştür? Sıradan bir yolcu grubu gibi görünen kişiler aslında bir şeyler mi saklamaktadır?
BİR GERÇEK HAYAT HİKAYESİ
Fransa'nın genç yazarlarından olan Edouard Louis'nin sarsıcı ve çok ses getiren aynı adlı romanından uyarlanan Babamı Kim Öldürdü? oyununda ırkçılık, sömürü, cinsiyetçilik, ekonomik bunalım, nefret suçu, ayrımcılık temaları işleniyor. Ayberk Erkay çevirisi olan metnin sahne uyarlamasında Onur Ünsal'ı izliyoruz.
ÖDÜLLÜ PERFORMANS
Köyden şehre göç eden kalabalık bir ailenin şehirle mücadelesinin hikayesi. Latife Tekin'in romanı Sevgili Arsız Ölüm'ü tiyatroya Nezaket Erden ve Hakan Emre Ünal uyarlamış. Tiyatro Hemhâl'in Sevgili Arsız Ölüm Dirmit adıyla sahnelenen oyunda Nezaket Erden'in performansını izliyoruz.
ALABİLDİĞİNE HÜZÜNLÜ
Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu'nun Kürk Mantolu Madonna'sı da öne çıkan oyunlardan. Sabahattin Ali'nin ünlü romanı bu kez Taner Barlas rejisiyle seyirci karşısında. Alabildiğine hüzünlü diye tarif edebileceğimiz oyunda Taner Barlas'a Şebnem Özinal, Ekin Aksu ve Kıvanç Kürkcü eşlik ediyor.
