Efendim
bugün sizi kendi icadımız olan son derece faideli bir bilim dalıyla tanıştıracağız. Hayatımızın büyük bölümü iş dünyasının çeşitli kademelerinde debelenerek geçtiğinden, adını 'patronbilim' koyduğumuz bu dala yabancılık çekmeyeceğinize eminiz. O halde sıradaki açıklama "Nedir o kardeşim? Pazar pazar icat çıkarmayın başımıza!" diyen dostlarımıza gelsin: Patronbilim, çalışanlarla patronlar arasındaki ilişkileri inceleyen ve çalışanların patronlarını daha iyi bir şekilde tanımasını sağlayan bir bilim dalıdır. Henüz hiçbir üniversitede kürsüsü olmayan (lakin memleketimizde pıtrak gibi çoğalan üniversitelerin ilgisini çekeceğinden şüphemiz bulunmayan) bu dal, adeta 'disiplinlerarası' sıfatıyla nitelenmek için yaratılmıştır. Zira içinde sosyolojiden psikolojiye ve hatta biyolojiye kadar pek çok farklı dala ait unsurlar içerir. Tabii Marksist teoriyle kapitalist pratiklerin işin içine girmesi de kaçınılmazdır. Şunu da belirtmek gerek. Patronbilimin gözlem sahası geniştir; patron-çalışan ilişkileri her nerede yaşıyor veya yaşatılıyorsa, saha orasıdır. Bu alan alelade bir tamirhaneden, kaygan zeminli plazalara kadar uzanır. Diğer yandan bu bilim dalı, öyle bir anda ortaya çıkmamıştır. Yıllar içerisinde farklı alanlarda faaliyet gösteren bilim insanları, proto-patronbilim olarak adlandırabileceğimiz pek çok çalışmaya imza atmıştır. Dolayısıyla patronbilim iyice olgunlaşıp meyve vermeye başlayana kadar, bir başlangıç yapmak adına bu çalışmalardan size bahsetmek isteriz. Zam istemek için uygun zaman hangisidir, patron size yüz vermiyorsa seviyesiz bir yalakalığın içine düşmeksizin neler yapabilirsiniz, giydiği ayakkabı patronunuzun kimliğini nasıl ele verir? İşte patronbilime giden yolu açan öncü nitelikteki araştırmalar...
KALPSİZ PATRON, KALBE ZARAR
Patronunuz nemrut, despot ve hatta gaddar mı? Huzur sizin için artık yalnızca kubbede kalan hoş bir sada mı? Öyleyse derhal en kapsamlısından bir sağlık sigortası edinmelisiniz. Zira Harvard Üniversitesi'ne göre böyle bir patron, kalp krizi riskinizi yüzde 23 artırıyor. Tabii Baylor Üniversitesi'ndeki uzmanların "İş stresi yüzünden dağılan yuva sayısı artıyor," açıklamasına kulak verip, iyi bir evlilik danışmanı bulmanızda da fayda var.
MAKARA YAPMIYORSA BİR NEDENİ VAR
"Bu patron neden hep başkalarıyla makara yapıyor, yoksa beni sevmiyor mu?" diye düşünüp, tasalanmayın. Kaliforniya Üniversitesi'nden Eric Carr diyor ki: "Patronlar başarılı çalışanlarına fazla gülümsemez." İş anlamında fazla önem vermedikleri kişilerleyse de gelsin fıkralar, gitsin espriler...
AYAĞINDA KUNDURA
Kansas Üniversitesi'yse New York Üniversitesi'nin aksine başa değil ayağa bakıyor. Üniversitenin araştırmasına göre patronların ayakkabıları, ruh yapılarını ele veriyor. Örneğin pahalı, parlak veya büyük marka logosuna sahip ayakkabı giyen patronlar daha hırçın ve uyumsuz; sıradan, eskimiş ayakkabı giyenlerse yalnız kalma korkusu taşıyor ve sevildiklerini hissetmiyor.
YUMURTA-ZAM TEOREMİ
Sevgili kadın çalışanlar! Patronunuz bir kadınsa, ondan aman ha biyolojik olarak 'yumurtlama döneminde' olduğu günlerde zam istemeyin. Zira Wellesley College'in araştırmasına göre, patronlar bu dönemde hemcinslerine karşı daha rekabetçi oluyor ve zam vereceklerse bile oranı yüzde 25 düşüyor. Ayrıca MIT'ye göre kadın patronlar hemcinslerinin terfi etmesine daha az izin veriyor.
SORUN BENDE DEĞİL SENDE
"Ben halis muhlis adamım, neden sevmiyor beni bu patron?" diyorsanız, kendinizi sorgulamayı bırakıp, patronunuzu sorgulamaya başlayın. New Yorklu ünlü psikolog Paul Babiak'ın araştırmasına göre, her 100 çalışandan biri psikopatken, bu oran patronlar için dört kat daha yüksek! "Başarılı yöneticiler biraz çatlak olur," dendiğini duymuşluğumuz var elbette, ama başarıya giden yolun psikopatlıktan geçtiği, bu araştırmayla bilimsel bir gerçeklik halini aldı.
