Bazı insanlar hayatımıza sevgiyle girmez, ihtiyaçla girer. Ve biz bunu fark edemediğimizde, onların gölgesine "şefkat", suskunluklarına "olgunluk", bizi suçlamalarına "haklılık" adını veririz. Çünkü o anda duymak istediğimiz şeye inanmak, görmek istemediğimiz gerçeği kabul etmekten daha kolaydır. Bazen "beni düşünüyor" deriz, oysa bizi yönlendiriyordur. Bazen "beni koruyor" deriz, oysa bizi kısıtlıyordur. Bazen de "beni çok seviyor" deriz, oysa bizi bağımlı hâle getiriyordur. Peki toksik bir ilişkide olduğumuzu nasıl anlarız? Sana sormadan karar alıyorsa... Suçlu hissettirdiği halde "senin iyiliğin için" diyorsa... Sessizliğiyle seni cezalandırıyor, sonra da hiçbir şey olmamış gibi davranıyorsa... O kişi seni sevmiyor olabilir. Sadece yönetiyor. Ve sen, buna uzun zamandır "aşk", "dostluk", "sadakat" diyorsun.
"Sana "değer veriyorum" der, ama seni küçültür. "Ben olmasam ne yapardın?" diyerek seni bağımlı kılar. Ve sen, onun sevgisini kazanmak için sürekli kendinden bir şey eksiltirsin. Artık durma vakti. Bu yazı, bir ayna olacak. Sana zarar vereni görmen için... Ve belki de en çok, kendine bunu neden hep yaptığını fark etmen için. İşte şimdi, o döngüyü kırmak için en çok kullanılan psikolojik manipülasyon yöntemlerini birlikte inceleyeceğiz. Çünkü tanımadığın bir oyunu durduramazsın. Ama bir kez fark ettiğinde artık eskisi gibi yönlendirilemezsin.
1 Sessizlikle cezalandırmak
Bir hata yaptığında açıklama yapmak yerine ortadan kaybolur. Mesajlarını görür ama cevap vermez. Göz göze gelmez, gülümsemez. Seni endişeye boğar, "acaba ben mi yanlış yaptım?" sorusuyla içini kemirir. Ama unutma: Sessizlik bazen olgunluk değil, cezadır. Kırgınlığı konuşarak değil, susarak yöneten biri, seni anlamaya değil, itaate zorlamaya çalışıyordur.
2 Suçluluk duygusu yükleme
Seni bir şey yapmakla suçlar. Sen "Hayır öyle bir şey yok" dediğinde de "Beni yalnız bıraktın" diyerek suçlamalarını sürdürür. Sen kendi alanını koruduğunda "Sen çok değiştin" der. Sen sınır koyduğunda "Sen artık eskisi gibi değilsin" diyerek seni manipüle etmeyi sürdürür. Suçluluk, manipülatörün en sevdiği silahıdır. Çünkü suçlu hisseden biri, kolayca kontrol edilir.
3 Gerçekliği çarpıtmak (Gaslighting)
Sana söylediği bir şeyi inkar eder. Olanı farklı anlatır. "Ben öyle demedim" der. Seni kendinden şüphe ettirir. "Sen her şeyi yanlış anlıyorsun." Bir süre sonra, kendi hafızana güvenemez hale gelirsin. Ve en acısı... Kendini savunacak bir "gerçek" bulamazsın çünkü o çoktan çarpıtılmıştır
4 Aşırı ilgiyle sarhoş etmek (Love Bombing)
Tanıştığınızda sana adeta taptı. Hediye, ilgi, büyük sözler... Gözünü boyadı. Sana "ruhun eşi" olduğunu söyledi, daha seni tanımadan. Seni olduğun gibi kabul ediyor gibi göründü ama aslında seni hızlıca bağımlı hâle getirmek istiyordu. Ve sen, "böyle seven olmaz" dedin. Ama o sevgi bir süre sonra çekildi. Ne mesajlar kaldı, ne o ilgiler... Sen ise o eski ilgiyi geri kazanmak için her şeyi yapmaya başladın. Daha anlayışlı oldun, daha verici oldun, daha sessiz kaldın. Çünkü artık sevgi değil, bağımlılık başlamıştı.
5 Soğuk – sıcak döngüsü
Bir gün seni yere göğe sığdıramaz... Sana "bensiz yapamazsın" der. Ertesi gün tanımaz gibi davranır, mesafeli ve soğuktur. Bir bakmışsın, varlığıyla yokluğu arasında debeleniyorsun. Öyle bir dengesizlik yaratır ki, artık sen onun moduna göre yaşamaya başlarsın. O gülümserse günün güzel geçer, surat asarsa ruhun daralır. Bu bir oyun değil, bir tuzaktır. Ve sen oyuncu değil, kurban olursun. Üstelik kendini suçlu hisseden bir kurban.
Uyanış vakti
Eğer her gün ilişkinden yorgun kalkıyorsan...
Kendini sürekli açıklamak, ispatlamak, affettirmek zorunda hissediyorsan...
Karşındaki seni değil, sadece tepkilerini dinliyorsa...
Artık sormanın vakti gelmiştir:
"Bu kişi bana iyi mi geliyor, yoksa beni kendime yabancı mı kılıyor?" Çünkü bazı insanlar seni sevmez...
Sadece seni yönetmeyi sever.
Ve sen, fark etmeden, sevilmek uğruna "kendin olmaktan" vazgeçmiş olabilirsin.
Ama artık farkındasın.
Artık kelimeleri, suskunlukları, suçlamaları okuyabiliyorsun.
Artık "iyilik kisvesi altındaki" gizli emirleri ayırt edebiliyorsun.
Kendini Korumak İçin Birkaç Not: Sınır koymak bencillik değil, ruhun özsaygısıdır.
"Hayır" dediğinde seni kaybetmekle tehdit eden biri zaten seni kazanmamıştır. Suçluluk hissettiren değil, huzur hissettiren ilişkiler kıymetlidir. Gerçek sevgi, seni "daha iyi biri yapmaya çalışan" değil, olduğun halinle kabul eden sevgidir.
Niyet et
Bugün niyet et, Sana zarar veren her maskeyi görmeye...
Ve kendini suçlu değil, değerli hissettiren insanlara kalbini açmaya...
Zihnini berrak, kalbini uyanık tut.
Çünkü bir manipülasyon, ancak sen fark edersen etkisiz kalır.
Ve unutma: Gerçek sevgi seni eksiltmez, tamamlar. Kimin yanında büyüdüğünü, kimin yanında küçüldüğünü unutma.
