Zayıflama ilaçlarıyla değişen kilo verme dünyasında, şimdi doğanın sunduğu alternatifler ön planda. Özellikle TikTok'ta binlerce kullanıcı tarafından övülen bu doğal içerik, iştahı bastırdığı, kan şekerini dengelediği ve sindirimi düzenlediği iddialarıyla kısa sürede viral oldu. Ancak uzmanlar, her ne kadar faydaları bulunsa da, bu maddeyi dikkatli kullanmak gerektiği konusunda uyarıyor. Peki, sosyal medyanın "doğal zayıflama ilacı" olarak lanse ettiği bu madde ne?
Zayıflama ilaçlarının dünya çapında popülerliği artarken, sağlıklı yaşam sektörü ve sosyal medya fenomenleri, bu ilaçlara alternatif olabilecek doğal ürünlerin peşine düştü.
Son dönemde özellikle TikTok'ta popülerleşen "karnıyarık otu lifi" (psyllium husk), "doğal zayıflama ilacı" olarak lanse ediliyor. Peki, bu madde gerçekten kilo vermeye yardımcı olabilir mi?
KARNIYARIK OTU LİFİ NEDİR?
Karnıyarık otu lifi, Plantago ovata isimli bitkinin tohum kabuğundan elde ediliyor. Bu bitki genellikle Hindistan ve Güney Asya'nın çöl benzeri iklimlerinde yetişiyor. ABD'de bu madde genellikle Metamucil gibi reçetesiz satılan müshil ürünlerinin etken maddesi olarak biliniyor.
Psyllium, toz, kapsül veya bütün halinde tüketilebiliyor. Bütün haldeyken minik odun talaşlarını andıran bu lif, suyla birleştiğinde jel benzeri bir maddeye dönüşüyor. Bu "yapışkan" yapı, sindirim sisteminde bazı faydalar sağlıyor.
KİLO VERMEYE YARDIMCI OLUR MU?
Diyetisyen Julia Zumpano'ya göre, karnıyarık otu lifi çözünebilir lif içerdiği için sindirimi yavaşlatıyor, tokluk hissini artırıyor ve iştahı bastırabiliyor. Bu özellikler, zayıflama ilaçlarının sağladığı etkilerle benzerlik gösterse de, uzmanlar bu benzetmenin fazla basitleştirici ve yanıltıcı olduğuna dikkat çekiyor.
Cleveland Clinic'ten Zumpano, bu lifin jel kıvamı sayesinde bağırsaklarda safra (kolesterolden oluşur) ile bağlanarak vücuttan atılmasını sağladığını, böylece kötü kolesterol (LDL) seviyelerinin düşmesine yardımcı olabileceğini belirtiyor.
2018'de American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayımlanan bir meta-analiz, günde 10-15 gram psyllium tüketiminin hem sağlıklı bireylerde hem de yüksek kolesterole sahip kişilerde LDL ve toplam kolesterolü anlamlı biçimde düşürdüğünü ortaya koydu.
KAN ŞEKERİNİ DÜZENLEME VE LİF ALIMINI ARTIRMA
Karnıyarık otu lifi aynı zamanda kan şekerini dengede tutmaya da yardımcı olabilir. Sindirimi yavaşlattığı için, glikozun kana karışma süreci de yavaşlıyor. Bu etki özellikle insülin direnci ya da tip 2 diyabet riski olan bireyler için faydalı olabilir.
Uzmanlar ayrıca, günlük lif ihtiyacının karşılanmasında psyllium'un önemli bir katkı sağladığını vurguluyor. Sadece bir yemek kaşığı psyllium, yaklaşık 7 gram lif sağlıyor.
DİKKAT: SU TÜKETİMİ ŞART
Ancak bu lifin bilinçsizce kullanımı ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzmanlar, psyllium tüketirken yeterli miktarda su içilmesi gerektiğini vurguluyor. Ortalama olarak 20 gram lif için en az 500 ml su içilmesi gerekiyor.
Yetersiz suyla tüketildiğinde bu madde hızla genişleyerek boğulma riski veya bağırsak tıkanıklığı yaratabilir.
Beslenme ve Diyetetik Akademisi'nden Lena Beal, "Yutma güçlüğü, bağırsak darlığı ya da Crohn hastalığı gibi ciddi sindirim sistemi rahatsızlığı olan bireyler kesinlikle bir uzmana danışmadan psyllium kullanmamalı," diyor.
İLAÇ ETKİLEŞİMLERİNE DİKKAT EDİLMELİ
Karnıyarık otu lifi bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Özellikle ilaçların emilimini etkileyebileceği için doktor veya eczacıya danışmadan kullanılmamalıdır. Ayrıca, sadece bu ürüne güvenerek tüm sağlık ihtiyaçlarını karşılamak mümkün değildir.
Diyetisyenler, bu tür takviyelerin sağlıklı bir yaşam tarzını desteklemesi gerektiğini ve tek başına bir "mucize" çözüm sunamayacağını belirtiyor.
ALTERNATİF LİF KAYNAKLARI NELER?
Eğer karnıyarık otu lifi size göre değilse, başka birçok doğal lif kaynağı da mevcut. Sebzeler, meyveler, baklagiller, tam tahıllar (özellikle yulaf, arpa ve kinoa), çözünür lif açısından oldukça zengin besinlerdir.
SONUÇ: MUCİZE ARAMAYIN, BİLİNÇLİ TÜKETİN
Karnıyarık otu lifi; bağırsak düzenleyici etkisi, kolesterol ve kan şekeri kontrolü gibi birçok fayda sunsa da, onu zayıflama ilaçlarına alternatif olarak görmek yanıltıcı olabilir.
Sağlıklı bir yaşam için dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve uzman kontrolünde takviye kullanımı her zaman en doğru yaklaşımdır.
