Bilim insanları, kadınlarda erkeklere göre 3 kata kadar daha fazla görülen romatoid artritin ardındaki gizemi çözmeye bir adım daha yaklaştı. Son araştırmalar, sofranızda sıkça yer verdiğiniz bazı yiyeceklerin bu sinsi hastalığın riskini azaltabileceğini ortaya koydu. Özellikle Türkiye'de de sevilen bir beslenme tipinin, eklem sağlığınız için düşündüğünüzden çok daha fazlasını sunuyor olabilir!
Romatoid artrit (RA), eklemlerin iç yüzeyini hedef alan, iltihap ve ağrıya yol açan kronik bir otoimmün hastalıktır. Ancak hastalık sadece eklemlerle sınırlı kalmaz; kalp, akciğerler, kan, sinirler, gözler ve cilt gibi vücudun farklı bölgelerini de etkileyebilir.
Kadınlar, erkeklere kıyasla bu hastalığa iki ila üç kat daha fazla yakalanma riski taşır. Henüz kesin bir tedavisi bulunmayan RA, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlarla kontrol altına alınabilir.
Bilim insanları, RA'ya neyin neden olduğunu tam olarak bilmese de, genetik yatkınlık önemli bir etken olarak öne çıkıyor. Ailede romatoid artrit öyküsü olan bireylerde risk artarken, kadın hormonları ve yaş da etkili faktörler arasında.
Ayrıca obezite, diş eti hastalıkları ve astım, KOAH gibi akciğer hastalıkları da RA gelişme riskini artırıyor. Ortak nokta ise tüm bu durumların vücutta iltihaplanmayı tetiklemesi.
Yaşam tarzı açısından sigara içmek RA için en bilinen risk faktörlerinden biri. Bunun yanında bazı virüsler, bakteriler ve solunan kimyasallar da RA riskini artırabiliyor. Ancak beslenmenin bu hastalıkla olan ilişkisi hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Bu doğrultuda Çinli araştırmacılar, Akdeniz diyetinin RA riski üzerindeki etkilerini incelemek için iki aşamalı bir çalışma yürüttü. İlk aşamada, Birleşik Krallık'taki UK Biobank verileri kullanılarak 117 binden fazla kişinin beslenme alışkanlıkları analiz edildi. Katılımcıların Akdeniz diyetine uyumları MEDI-LITE puanlarıyla değerlendirildi.
Dokuz yıl süren takip sürecinde, 773 kişide RA gelişti. Sonuçlara göre, Akdeniz diyetine en yüksek uyum gösterenlerin RA geliştirme riski, en düşük uyum gösterenlere kıyasla %29 daha düşüktü.
İkinci aşamada ise daha önce yapılmış beş farklı çalışma sistematik olarak incelendi. Toplamda 362 binden fazla katılımcı ve 4.273 RA vakası üzerinden yapılan analizler, ilk bulgularla örtüşen sonuçlar verdi. Özellikle zeytinyağı ve baklagiller, RA riskini azaltmada öne çıkan besinler olarak dikkat çekti.
Araştırmacılar, bu beslenme şeklinin iltihap karşıtı etkileri sayesinde koruyucu olabileceğini düşünüyor. Akdeniz diyeti; meyve, sebze, tam tahıllar, zeytinyağı, baklagiller, balık ve kuruyemişleri öne çıkarırken, işlenmiş et ve şekerli yiyeceklerden uzak durulmasını öneriyor.
Ayrıca bu diyetin, obezite riskini düşürerek bağışıklık sisteminin daha dengeli çalışmasını sağladığı, dolayısıyla otoimmün hastalık riskini azalttığı da vurgulanıyor. Uzmanlar, RA'lı bireylerde de bu diyetin semptomları hafifletmeye yardımcı olabileceğini belirtiyor. Düzenli ve hafif egzersizler, yeterli uyku ve stresin azaltılması da tedavi sürecini olumlu etkileyen diğer unsurlar arasında yer alıyor.
