Yüksek kolesterol, kalp krizi ve felç gibi hayati riskleri beraberinde getiriyor. Peki vücudunuzda fazla kolesterol olduğunu nasıl anlayabilirsiniz? Uzmanlara göre, bu konuda gözler önemli ipuçları veriyor.
İngiltere merkezli bir göz sağlığı merkezi, göz çevresinde oluşan "sarımsı yağ bezeleri"nin (xanthelasma) tehlikeli kolesterol seviyelerinin habercisi olabileceğini bildiriyor.
Bu sarı kabarcıklar yalnızca estetik bir sorun olmakla kalmıyor, aynı zamanda üç ciddi göz hastalığının da habercisi olabilir.
Bunların arasında yaşa bağlı makula dejenerasyonu, retinal ven tıkanıklığı ve korneal arkus bulunuyor.
Kolesterolünüzü öğrenmenin en kesin yolu ise kan tahlili.
İngiltere Ulusal Sağlık Servisi'ne (NHS) göre, kan testiyle mevcut kolesterol seviyeleriniz belirlenebilir ve doktorunuz sonuçlara göre gerekli yönlendirmeleri yapar.
Test sonuçlarında genellikle toplam kolesterol, HDL (iyi huylu kolesterol) ve non-HDL (kötü kolesterol) değerleri yer alır.
Sağlıklı bir bireyde toplam kolesterol seviyesi 5 mmol/L'nin altında olmalı.
HDL seviyesi ise 1 mmol/L'nin üzerinde olmalı.
Non-HDL seviyesi ise 4 mmol/L'nin altında olmalı.
KOLESTEROLÜ DÜŞÜRMENİN YOLLARI
Kolesterol seviyenizi düşürmek için yapacağınız küçük ama etkili beslenme değişiklikleri, sağlığınızda büyük fark yaratabilir. İşte bazı öneriler:
Öğünlerinizde yağlı balıklar tercih edin.
Beyaz pirinç yerine kahverengi pirinç, beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek, klasik makarna yerine tam buğday makarna tüketin.
Atıştırmalık olarak kek ve bisküvi yerine kuru yemiş, tohum ve taze meyveler seçin.
Bunların yanı sıra günde en az 20 dakika hareket etmek de büyük önem taşıyor.
Tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklet ya da sevdiğiniz bir sporla meşgul olmak kolesterol seviyenizi düşürmeye yardımcı olabilir.
Uzmanlar şu öneride bulunuyor: "Birkaç farklı egzersizi deneyerek size en uygun olanı bulun. Keyif aldığınız bir aktiviteyi daha uzun süre devam ettirme ihtimaliniz daha yüksektir."
Yapılan araştırmalar, kan grubuyla felç riski arasında şaşırtıcı bir bağlantı olduğu bulundu. 2022 yılında yayınlanan çalışmada bu kan grubuna sahip bireylerin 60 yaşına gelmeden felç geçirme olasılığının daha yüksek olduğu ortaya çıktı. İşte detaylar…
Kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan antijen olarak bilinen çeşitli kimyasal belirteçleri ifade eden A, B, AB ve 0 kan gruplarını duymuşsunuzdur. Uzmanlar, bu kan gruplarından birinin genlerindeki mutasyonlar 60 yaşından önce felç geçirme riskinin yüksek olduğunu ortaya çıkardı. Peki bu kan grubu hangisi? İşte cevabı…
BİNLERCE KİŞİYİ İNCELEDİLER!
Araştırmacılar, 18 ila 59 yaşları arasında yaklaşık 17.000 felç hastası ve yaklaşık 600 bin felçsiz hastayı 48 genetik çalışmaya tabii tutarak elde ettikleri verileri analiz etti.
Elde edilen bulguda, A1 alt grubundan sorumlu gen ile erken başlangıçlı felç arasında net bir ilişki olduğu ortaya kondu.
BU KAN GRUBU ERKEN FELÇ RİSKİ TAŞIYOR OLABİLİR
Belirli kan grubu gen tiplerinin ikinci analizi, genomu A kan grubu varyasyonuna sahip olan kişilerin, diğer kan gruplarına sahip popülasyonla karşılaştırıldığında 60 yaşından önce felç geçirme olasılığının yüzde 16 daha yüksek olduğunu buldu.
0 kan grubu genine sahip olanlarda ise bu riskin yüzde 12 daha düşük olduğu belirlendi.
Maryland Üniversitesi'nden kıdemli yazar ve vasküler nörolog Steven Kittner, " A kan grubunun neden daha yüksek risk taşıdığını hala tam olarak bilmiyoruz." dedi.
60 YAŞINDAN ÖNCE FELÇ GEÇİRME RİSKLERİ YÜKSEK
Çalışmanın bir diğer önemli bulgusu ise 60 yaşından önce felç geçiren kişiler ile, 60 yaşından sonra felç geçiren kişilerin karşılaştırılması sonucu ortaya çıktı.
Araştırmacılar bu çalışma için 60 yaş üstü felç geçiren yaklaşık 9 bin 300 kişiden ve 25 bin kontrolden oluşan bir veri setinden yararlandılar.
Çalışmanın sonucunda, A kan grubuna sahip kişilerde felç geçirme riskinin daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı. Ancak, bu durumun yaşamın erken dönemlerinde meydana gelen felç ile daha sonra meydana gelen felçlerin farklı bir mekanizmaya sahip olabileceği düşünüldü.
Uzmanlar, genç insanlarda felç görünmesinin arkasındaki sebebin atardamarlarda pıhtı oluşumu ile ilgili faktörlerden kaynaklanma olasılığının daha yüksek olduğunu söyledi.
BU KAN GRUBU DA RİSK ALTINDA
Çalışmada ayrıca, B kan grubuna sahip kişilerin yaşları ne olursa olsun felç geçirme olasılıklarının yaklaşık yüzde 11 daha fazla olduğu bulundu.
A ve B kan gruplarının genetik dizilimi, venöz tromboz adı verilen damarlarda kan pıhtılaşması riskinin diğer kan gruplarına göre daha fazla olduğu da belirlenmiştir.
