Obezite, günümüzde hızla artan ve birçok kronik hastalığa zemin hazırlayan küresel bir sağlık sorunu. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, obezite vücutta aşırı yağ birikimi ile karakterize edilen kronik bir hastalık ve yalnızca estetik bir sorun değil, aynı zamanda diyabet, kalp hastalıkları ve hipertansiyon gibi ciddi sağlık problemlerine yol açabilen bir hastalık. Obezite tehlikesini, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Diyetisyeni Meliha Öner ile konuştum. Dyt. Öner'e, "Sağlıklı beslenme nasıl olmalı, obeziteden nasıl kaçınılır, genetik faktörler ne kadar etkili ve tedavi yöntemleri nelerdir?" diye sordum.
GENETİK MİDİR?
Obezitenin genetik olup olmadığının sıkça tartışılan bir konu olduğunu belirten Dyt. Öner, "Genetik yatkınlık, kilo alma eğiliminde etkili olabilir ancak tek başına obeziteye neden olmaz. Bazı genetik faktörler, metabolizma hızını, iştah kontrolünü ve yağ depolama mekanizmasını etkileyebilir. Ancak, sağlıklı beslenme ve aktif yaşam tarzı benimsenirse, genetik yatkınlığa rağmen obezite önlenebilir. Kısacası, genetik faktörler bir risk oluşturabilir, ancak sağlıklı alışkanlıklarla bu risk büyük ölçüde kontrol altına alınabilir" dedi.
DENGELİ BESLENME ŞART
Dyt. Öner, sağlıklı bir yaşamın temelinde dengeli ve yeterli beslenmenin önemli bir temel oluşturduğunu söyleyerek, günlük beslenme düzeni için şu önerilerde bulundu:
Sebze, meyve, tam tahıllar, sağlıklı yağlar ve protein kaynakları dengeli şekilde tüketilmelidir.
Fast food, şekerli içecekler ve aşırı tuz tüketimi gibi işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.
Porsiyon kontrolü yapılarak, aşırı yemekten kaçınılmalı, açlık ve tokluk hissi iyi yönetilmelidir.
Günde en az 2-2,5 litre su tüketmek, vücudu toksinlerden arındırır ve gereksiz atıştırmaların önüne geçer.
Uzun süre aç kalmak, kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olabilir. Bunun yerine, düzenli ve sağlıklı öğünler tüketilmelidir.
OBEZİTEDEN KAÇINMANIN YOLLARI
Obezitenin, yaşam tarzındaki bazı değişikliklerle önlenebileceğini söyleyen Dyt. Öner, obeziteden korunmak için alınması gereken önlemleri ise şöyle sıraladı:
EGZERSİZ YAPIN: Düzenli egzersiz çok önemli. Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz (yürüyüş, yüzme, bisiklet) yapmak kilo kontrolünü sağlar.
SAĞLIKLI BESLENME: Doğal ve besleyici yiyecekleri tercih edin.
UYKU DÜZENİ: Günde 7-9 saat uyku, hormon dengesini koruyarak, kilo kontrolüne yardımcı olur.
STRES YÖNETİMİ: Kortizol hormonu, aşırı stres durumlarında artarak, yağ depolanmasını hızlandırabilir. Meditasyon, nefes egzersizleri veya spor gibi aktivitelerle stres yönetimi sağlanmalıdır.
PORSİYON KONTROLÜ: Küçük tabaklar kullanılarak, gereğinden fazla yemenin önüne geçilebilir.
KİŞİYE ÖZEL TEDAVİ
Obezite tedavisinin kişiye özel planlanması gerektiğinin altını çizen Dyt. Öner, tedavi sürecinde şu yöntemlerin uygulanabileceğini söyledi:
Uzman diyetisyenler tarafından hazırlanan sağlıklı beslenme programları ve düzenli egzersiz alışkanlığı kazanmak en etkili tedavi yöntemidir.
Duygusal yeme gibi alışkanlıklar kontrol altına alınmalıdır.
Doktor kontrolünde ilaç tedavisi uygulanabilir ancak sağlıklı beslenme ile desteklenmelidir.
