Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, "HPV virüsüyle ilgili biz de bir çalışma yaptık. Bunun esasında 200 tipi var, farklı varyasyonları var. Esas kanser yapma riski olan özellikle rahim kanseri riski olan iki tane suşu var. Bunlarla ilgili de aşı programını başlatacağız 2025'in sonunda, 13 yaşındaki bütün çocuklarımıza HPV aşısını yapabilir hale getireceğiz, 15 yaşın üzerindekileri de isteyenlerin aşılarını yapacak hale geleceğiz. HPV aşısını, 2025 sonu itibarıyla insanlarımıza ücretsiz, özellikle 13 yaşındaki çocuklarımıza ulaştıracağız" diye konuştu.
BİNLERCE KADINI ETKİLİYOR
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mehmet Bekir Şen, "HPV aşısının ücretsiz ve ulaşılabilir olması rahim ağzı kanserinin önüne geçmede önemli bir adım olacaktır. Kadın sağlığını tehdit eden en büyük risklerden biri jinekolojik kanserleri olarak öne çıkıyor. Rahim (endometrium), rahim ağzı (serviks) ve yumurtalık (over) kanserleri, her yıl binlerce kadının hayatını etkileyen ciddi hastalıklardır. Ancak, erken teşhis ile bu kanserler büyük oranda tedavi edilebilir" dedi.
SESSİZ HASTALIK
Op. Dr. Şen, bu konuda kadınların farkındalık kazanmasının önemini vurgulayarak şöyle dedi: "Kadın hastalıklarında en büyük tehlike, belirti vermeyen sessiz hastalıklardır. Pek çok kadın, herhangi bir şikayeti olmadığında jinekolojik kontrolleri ihmal ediyor. Oysa birçok jinekolojik kanser, erken evrede tespit edildiğinde tamamen tedavi edilebilir. Bu yüzden rutin kontroller hayat kurtarır."
EN SIK GÖRÜLEN KANSER TÜRÜ
2020 GLOBOCAN verilerine göre, Türkiye'de en sık görülen 10 kadın kanseri arasında rahim kanseri 6., rahim ağzı (serviks) kanseri ise 10. sırada. Dünya genelinde en sık görülen jinekolojik kanserlerden biri olan rahim ağzı kanseriyle ilgili Op. Dr. Şen, "Rahim ağzı kanseri, HPV tarama programları sayesinde Türkiye'de birçok ülkeye kıyasla daha düşük oranlarda görülüyor. Ancak bu, taramaların aksatılabileceği anlamına gelmez. HPV taşıyıcılığı olan kadınlar düzenli takip edilmezse, hastalık ilerleyebilir ve ölümcül hale gelebilir. Buna karşın, yumurtalık kanseri hâlâ geç teşhis edilmesi nedeniyle en riskli jinekolojik kanserlerden biri olmaya devam etmektedir" dedi.
BUNLARA DİKKAT !
Op. Dr. Şen, en sık görülen jinekolojik kanserlerin nedenlerini şöyle açıkladı:
Endometrium (rahim) kanseri: Bu kanser türü, genellikle menopoz sonrası kadınlarda görülür. Obezite, diyabet, yüksek östrojen seviyesi, erken adet görme veya geç menopoza girme gibi faktörler riski artırır.
Serviks (rahim ağzı) kanseri: HPV enfeksiyonu en büyük risk faktörüdür. Bunun yanı sıra, sigara kullanımı, erken yaşta cinsel ilişki ve bağışıklık sisteminin zayıf olması riski artıran faktörler arasında yer alır.
Over (yumurtalık) kanseri: Bu kanserin en büyük risk faktörlerinden biri genetik yatkınlıktır. BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonlarına sahip kadınlarda, yumurtalık kanseri riski yüzde 40- 60 oranında artar. Ayrıca ileri yaş, uzun süre doğurganlık artırıcı tedaviler görmek ve ailesinde kanser öyküsü olması da riski artırır.
TARAMA PROGRAMLARI ÇOK ÖNEMLİ
Türkiye'de, 30-65 yaş arasındaki kadınlara her 5 yılda bir HPV + smear testinin ücretsiz olarak yapıldığını, ancak katılım oranlarının halen istenen seviyelerde olmadığını belirten Op. Dr. Şen, şunlara dikkat çekti: "Kadınların büyük bir kısmı, tarama programlarından haberdar değil ya da gerekli görmediği için test yaptırmıyor. Oysa, serviks kanseri erken evrede yakalandığında yüzde 90'ın üzerinde başarıyla tedavi edilebiliyor. Bilinçlendirme kampanyaları, mobil sağlık hizmetleri ve HPV aşısının yaygınlaştırılması ile daha fazla kadına ulaşabiliriz. Şikâyetiniz olmasa da yılda bir kez jinekolojik muayene yaptırın. Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır."
JİNEKOLOJİK KANSERLERDEN KORUNMA YOLLARI
Jinekolojik kanserlerden korunmanın en etkili yolunun, düzenli taramalar ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları olduğunu söyleyen Op. Dr. Şen, kadınların bu konuda alabileceği önlemleri şöyle sıraladı:
Rutin Jinekolojik Muayeneler: Her kadının yılda en az bir kez jinekolojik muayene olması gerekiyor. 21 yaşından itibaren PAP smear, 30 yaşından sonra ise HPV testleri ile düzenli tarama yapılmalıdır.
HPV Aşısı: HPV enfeksiyonu rahim ağzı kanserinin yüzde 99'undan sorumludur. HPV aşısı 9-26 yaş arasında yapılması önerilse de, 45 yaşına kadar koruyuculuğu devam etmektedir. Hatta 45 yaş üstünde bile pozitif etkileri olduğu görülmüştür.
Sağlıklı Beslenme ve Egzersiz: Düzenli egzersiz yapmak, ideal kiloda kalmak ve sağlıklı beslenmek, özellikle östrojen bağımlı tümörleri önlemek için büyük önem taşır.
Sigara ve Alkol Tüketimini Bitirmek: Sigara, özellikle rahim ağzı kanseri için büyük bir risk faktörüdür. Kadınların sigarayı bırakması, kansere yakalanma riskini ciddi şekilde azaltacaktır.
