OLGUNLAŞMA DÖNEMİ BAŞLADI, REKABET BİTTİ
Yüz naklinin yapıldığı merkezler arasındaki tatlı rekabet hakkında neler düşünüyorsunuz?
Rekabet olduğunu düşünmüyorum, artık bazı taşlar yerine oturdu. Bu işte artık olgunluk dönemine girildi. Dolayısıyla bu tarz yaklaşımların komik kaçacağını düşünüyorum. Merkezlerin bütün detayları bilim dünyası ile paylaşmaları lazım. Cerrahın; her yaptığının doğru olduğunu iddia etmemesi, bildiklerini paylaşması ve tartışmaya açık olması önemli.
Bundan sonraki nakili sizce hangi merkez yapacaktır?
Antalya ya da Gazi Üniversitesi çünkü ikisi de yeterli ekibe, altyapıya, deneyime ve ruhsata sahip. Bekleyenlerin uygunluğu da çok önemli.
ÇOK GENİŞ BİR ALAN
Yüz nakli; teknolojinin bize sağladığı avantaj mı yoksa hekimin cesareti ve bir ekip çalışmasının sonucu mu?
Hepsi ama bu başarı; sadece bir ekibin çalışması, cesareti, bilgisi, yeteneği ve buna programlanmış olması da değildir. O kadar geniş bir konu ki bu; Diyanet İşleri'nden sosyal medyaya, psikolojiden toplum bilimine kadar çok geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Bu işte dinsel detaylar bile çok önemlidir. Öte yandan günümüzde deneysel çalışmalarla, nakilden sonra yüzün nasıl korunabileceği ile ilgili çok ciddi çalışmalar yapılıyor. Kısacası yüz nakli ameliyatının çok farklı boyutları var.
HASTALARIN MEDYATİK OLMASI ENGELLENEMEZ!
Hastaların toplum tarafından tanınmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu popülarite onları nasıl etkiler?
Böyle bir ameliyata karar veriyorsan, zaten bunu kabul etmiş olman lazım. Medyanın nakillilere olan ilgisi hiçbir zaman kaybolmayacaktır. "Şimdi nerede, ne yapıyor, yaşlandı mı, konuştu mu?" diye hep ilgi odağı olacaklardır. Şunu da unutmamak lazım; hasta istemediği sürece, tıbbi kayıtlar doktorlar tarafından açıklanamaz. Hasta hayatını, medya ile paylaşıyorsa, olumlu-olumsuz tepkileri kabul ediyor anlamına gelir. Ameliyat öncesinde ve sonrasında zaten psikiyatrik destek görüyorlar. Bu arada vericinin bilinmemesi gerektiği durumlarda medyaya da büyük sorumluluk düşüyor.
BÖBREK NAKİLLİ GİBİ YAŞAYACAKLAR!
Nakilli hastaların ameliyattan sonra nelere dikkat etmeleri gerekiyor?
Bu hastalar, artık bir transplantasyon hastası gibi yaşamak zorundalar yani böbrek nakilli hastalar nelere dikkat ediyorsa, onlarda da aynı şekilde hareket etmeli. Hatta yüzleri ortada olduğu için çok daha dikkatli olmak zorundalar. Yüzüne iyi bakacak, yaralamayacak, çizmeyecek. Hijyene dikkat edecek ve çok sağlıklı beslenecek. Güneşlenmeleri ve solaryuma girmeleri zaten yasak! Günlük hayatlarında her zaman güneş koruyucu kullanmaları gerekiyor. Belli bir süre sonra normal insan gibi yaşayacaklar ama hep dikkatli olacaklar.
YARIN: YÜZ NAKLİ NİYE İSTANBUL'DA YAPILAMIYOR?