Bayram boyunca doymuş yağ içeren besinleri ve şekeri fazla kaçırmış olabilirsiniz. Bunların vermiş olduğu zararlı etkilerden tam olarak arınamasanız bile, metabolizmanızı dinlendirebilirsiniz. Bunun yolu da detoks programı uygulamaktan geçiyor. Detoks, vücudun toksinlerden veya zararlı maddelerden arınması anlamına geliyor. Peki ama bayram sonrasında neler tüketmeli, nelerden kaçınmalıyız? Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, bayramda kırmızı et ile tatlıyı fazla kaçıranlar için bir haftalık detoks önerilerinde bulundu... Limon, yapısında fazla miktarda asit bulunduruyor; bu da özellikle mide asidinin artmasına yardımcı olarak besinlerin sindirimini kolaylaştırıyor, ayrıca bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı oluyor. Özellikle yaş arttıkça mide asidi azalıyor. Yaşı ilerleyen kişiler limonun bu özelliğinden özellikle faydalanmalı. Gastrit, reflü gibi bir hastalığınız yoksa, 500 ml. suya çeyrek limon suyu ekleyerek sabah aç karnına içebilirsiniz.
Kırmızı et yerine kuru baklagiller Mercimek, nohut ve kuru fasulye gibi kuru baklagiller; bitkisel protein grubuna girer. Yaklaşık et kalitesinde protein içerirler, ancak ette yüksek miktarda bulunan doymuş yağ bu besinlerde bulunmaz. Bu nedenle, bayramda kırmızı eti fazla kaçırdığınızı düşünüyorsanız, bayram sonrasında birkaç gün et yerine kuru baklagilleri tercih etmenizde fayda var.
TATLI KRİZİNİ TARÇINLA ÇÖZÜN
Az yağlı süt ürünlerini tercih edin
Doymuş yağlar ve kolesterol; yağlı süt ve peynirde ve etin yağlı kısımlarında bulunur. Bunların fazla miktarda tüketilmesi, kalp-damar hastalığı olan kişilerde inme ve kalp krizi riskini tetikleyebilir. Bu besinleri fazla miktarda tüketen sağlıklı kişilerde benzer hastalıklar gelişebilir. Bu nedenle, bayram sonrasında lor peyniri gibi daha az yağlı peyniri, kaymaksız ya da yağı azaltılmış yoğurdu tercih ederek; bayramda fazla alınan kolesterol ile doymuş yağı dengeleyebilirsiniz.
Meyve ve çaylara tarçın ekleyin
Sofra şekeri diye de adlandırdığımız ve tatlı yapımında kullandığımız şekerin vücuda fazla miktarda alınması, Tip 2 diyabet ve kanser gibi kronik hastalıklara yol açabilir. Bayramda ikramlara 'hayır' diyemediyseniz, bayram sonrasında şekersiz beslenmeye özen gösterin. Tatlı bir baharat olan tarçını meyvelerin üzerine serperek ya da çubuk formunu sularınıza, bitki çaylarınıza ekleyerek tatlı isteğinizi bastırabilirsiniz.
Kafeini azaltın
Çay, kahve ve çikolatada bulunan kafein, fazla miktarda tüketildiğinde uykusuzluk, sinirlilik ve hazımsızlık ile reflü gibi mide-bağırsakla ilgili problemlere yol açabilir. Günlük çay ve kahve tüketiminiz dört-beş fincanı aşıyorsa, bu riskler sizin için de söz konusu olabilir. Bayramda çaykahve tüketiminin artması nedeniyle, bayram sonrası kafein içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durarak metabolizmanızı dinlendirebilirsiniz.
İşlenmiş gıdalardan uzak durun
İşlenmiş gıda; genellikle tüketime hazır, şeker ve tuz oranı yükseltilmiş, dondurulmuş, dilimlenmiş, rafine edilmiş ve genelde paketlenmiş yiyeceklere denir. Bu yiyecekler, gördükleri işlem sırasında doğal durumlarından uzaklaşıp besinsel değerlerinin çoğunu yitiriyor. Ayrıca birçoğunun doymuş yağ ve şeker oranı da yüksek olduğu için, diyabet ile kalp hastalıklarına yol açma riski yüksek oluyor. Bu nedenle, bayram sonrası metabolizmanızı dinlendirmek için paketli gıdalar yerine taze meyve-sebze gibi doğal besinleri tercih edin.
Bol su için
Bayram sonrası vücudu toksinlerden arındırmak için en büyük destekçiniz su olacaktır. Vücudumuzdaki tüm sistemler suya bağımlıdır; su eksikliğinde toksinlerin vücuttan atılması da çok kolay olmaz. Sağlıklı bir yetişkin için günlük su ihtiyacı ortalama 2 litre civarındadır. Ancak bayramda fazla miktarda et ve tatlı tükettiyseniz, vücudunuzu arındırmak için su tüketiminizi 2.5-3 litreye çıkarmalısınız.
ÖDEM OLUŞMUŞSA TUZU AZALTIN
Beslenmenize sağlıklı yağları ekleyin
Bayram süresince et ürünlerinden fazlaca miktarda doymuş yağ almış olabilirsiniz. Doymuş yağlar, kalp-damar hastalıklarına davetiye çıkarıyor. Bu nedenle bayram sonrası beslenmenize zeytinyağı, fındık yağı, ceviz ya da badem gibi sağlıklı yağ kaynaklarını ekleyin. Ancak bunlar her ne kadar sağlıklı seçenekler olsalar da, bunların da yağ olduğunu ve fazla tüketildiklerinde sağlık için risk oluşturduklarını unutmayın. Salatanıza bir tatlı kaşığı zeytinyağı eklemeniz, gün içerinde üç-dört adet ceviz, 8-10 adet çiğ badem veya fındıktan birini tüketmeniz yeterli olacaktır.
Çiğ sebze ve meyve yiyin
Şeker; yüksek miktarda kalori içerir, ancak besinsel değeri yoktur. Bayram sonrasında metabolizmanızı tazelemek için, kalorisi düşük ancak besinsel değeri yüksek çiğ sebze ve meyve tüketmeye özen gösterin. Çiğ sebze ve meyve, uzun süre tok tutucu etkisiyle gün içerisinde daha az atıştırma isteği duymanıza ve içerdikleri bol suyla toksinlerden arınmanıza yardımcı olur.
Tuzu azaltın
Et, sodyum oranı yüksek olan bir besin. Yine bayramda ikram edilen sarma, börek gibi yiyecekler de yüksek oranda sodyum içerdikleri için, bayram sonrasında ödem sorunuyla karşı karşıya kalabilirsiniz. El, ayak ve abdominal bölgede şişkinlikle kendini gösteren ödemden kurtulmak için tuzu azaltın. Peynir ve ekmek, en çok tuz içeren besinler oldukları için, bu besinlerin de az tuzlu olanlarını tercih etmenizde fayda var.
Detoks içeceği
Etin yapısında fazla miktarda sodyum bulunduğundan, bayramda et tüketimiyle birlikte el ve ayaklarda şişme ile kendini gösteren ödem oluşma riski artar. Ayrıca et tüketiminin artması ve sebze-meyve tüketiminin azalması nedeniyle sindirim sistemi yavaşlar. Vücuttaki ödemden kurtulmak için yeteri kadar potasyum, C vitamini ve su almak gerekir. Bu nedenle C vitamini ve potasyumdan zengin bir içecek, bayram sonrası ödemden kurtulmanız için fayda sağlayabilir. C vitamini, kan akım hızını düzenler ve vücuttaki toksik öğelerin etkisini azaltır; ayrıca bağırsak hareketlerinin artmasına yardımcı olur. Potasyum ise, vücuttaki sutuz dengesinin sağlanmasına yardımcı olarak ödemlerden arınmaya katkı sağlar. Bunun için yarım demet maydanoz ile beş adet sivri biberi yarım litre suda kısa süre haşlayıp süzün. Bu suyun içine çeyrek limon sıkarak fazla bekletmeden günde bir kez içmenizde fayda var.
Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek tüketin
Beyaz un ve beyaz pirinç, işlenmiş gıdalardır. Bu besinler, işlenme esnasında yüksek oranda vitamin-mineral ve posa içeren kabuk kısımlarından ayrılırlar. Bu da onları kalitesiz besin haline getiriyor. Bayram sonrasında beyaz unla yapılmış ekmek yerine tam tahıllı ekmek, beyaz pirinç yerine esmer pirinç ve yulaf gibi karbonhidrat kaynaklarını tercih ederseniz; hem bu yiyeceklerin besin öğelerinden faydalanırsınız, hem de posaları sayesinde bağırsak sağlığınızı korumuş olursunuz.
