SON DAKİKA HABERİ: Koronavirüsün hayatımıza girdiği günden bugüne binlerce kez mutasyona uğradığını belirten Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Koronavirüslerin RNA virüsleri olmasından dolayı mutasyona uğradığını zaten biliyoruz. Özellikle point mutasyon dediğimiz nokta mutasyonların virüslerin genel olarak yapısında var olduğunu da biliyoruz. Yapılan araştırmalar, Covid-19 hastalığının gündeme geldiği ilk günden bugüne kadar yaklaşık 4 bin mutasyon olduğunu gösteriyor. Bu 4 bin mutasyon hastalığın tedavi sürecinde gerek tedavi yöntemleri gerekse aşılama çalışmaları açısından herhangi bir risk oluşturmuyor." dedi.
İngiltere'de ortaya çıkan e dünyada paniğe sebep olan virüsü değerlendiren Prof. Dr. Hakan Oğuztürk "İngiltere'de Eylül ayından itibaren hastaların bu tür varyant virüs ile enfekte olduğu ifade ediliyor. Bu enfekte olan hastalarda görülen daha önceki virüslerden farklı bir şekilde gelişen varyant virüsün yeni özelliklerinden bahsediliyor. Birincisi bu mutasyonla virüsün bulaştırıcılık özelliğinin %70 daha fazla. Virüs bulaştırma katsayısı ya da kısa adıyla "R0" (R-naught) katsayısında 0.4 oranında bir artışa sebebiyet verebileceği konusunda uyarıda bulunuluyor. Londradaki vakaların yaklaşık %60'ının bu varyant virüse yakalandığı söyleniyor." dedi.
YENİ BİR VARYANT VİRÜS MÜ ORTAYA ÇIKTI?
Mutasyonun spike proteinin gen diziliminde bazı değişikliklere sebep olduğunu belirten Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Bu mutasyonlar, RNA virüslerindeki başak proteinlerinin vücuda girerek organlardaki akciğer, bağırsak burundaki ACE-2 reseptörleri ile etkileşime giriyor. Aşı çalışmalarında şöyle bir durum söz konusu. Spike proteinlerinin bazı gen diziliminde değişiklik oluyor. Spike proteinlerinin gen diziliminin tamamında değişiklikler olsaydı yeni bir varyant virüsten bahsedilebilirdi. Şu an itibariyle böyle bir durum söz konusu değil. Spike proteininin bazı gen diziliminde değişiklikler var. Yalnız bu durum kesinlikle hem tedavi hem de aşı çalışmalarında başa dönme riskini ortaya çıkarmıyor. Dün itibariyle de Almanya Sağlık Bakanlığı da mevcut koronavirüs aşılarının İngiltere'de saptanan yeni koronavirüse karşı etkisiz olacağına dair bir problem olmadığını açıkladı." dedi.
SPİKE PROTEİNİN TAMAMINDA BİR DEĞİŞİKLİK OLURSA MEVCUT AŞILARI ETKİLER
Yeni mutasyonda 17 değişiklik olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Bu 17 değişiklik beklenen değişiklikler. Bu değişikliklerden sadece bir iki tanesinde ciddi değişiklik söz konusu. Bunların hiçbiri yeni varyant virüs oluşturacak değişiklikler değil. Spike proteinin tamamında bir değişiklik olursa mevcut aşıları etkiler. Ancak şu an böyle bir durum söz konusu değil. Birkaç gün içinde bu alandaki çalışmalar da yoğunlaşacak. Mutasyonla ortaya çıkan yeni virüsün aşı çalışmalarına negatif anlamda bir etkisi olmayacaktır."
"EN KÖTÜ SENARYOYU DÜŞÜNELİM…"
En kötü senaryonun gerçekleşmesi durumunda olabilecekler konusunda açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Virüs tamamen değişikliğe uğramış olsa dahi dünyanın birçok sağlık merkezinde aşı çalışmaları büyük ölçüde gelişme gösterdi. Başa dönme durumunda çok kısa bir süre içerisinde yeni varyant virüse karşı yeni aşılar oluşturacaktır. Labaratuvarlar gen dizilimi konusunda ciddi anlamda mesafe katetmiş durumda. Bu yeni gen dizilimlerine karşı kısa süre içerisinde yol alınır diye düşünüyorum." dedi.
"BEKLENEN BİR DURUMDU"
Virüsün mutasyona uğraması beklenen bir şeydi diyen Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, sözlerine şöyle devam etti: "Bu durum beklediğimiz bir durumdu. Bu nedenle virüsle mücadelede yapmamız gereken şey tedbirlere uyum sağlamak. Spike proteinin alt bölgelerinde değişiklik olması mevcut aşı çalışmalarını negatif eklemeyecektir. Bu aşılar, spike proteinin bir bölgesine yönelik değil, aşıyla virüsün farklı bölgelerini hedef alan bağışıklık sistemi geliştiriliyor bu nedenle etkilenmeyecektir. Mutasyona uğrasa da aşıların tesiri devam edecektir."
"50 MİLYON DOZ AŞI UYGULAMASI ERTELENECEK Mİ?"
Önümüzdeki günlerde uygulanması planlanan Çin'den gelecek olan 50 milyon doz aşının ertelenip ertelenmeyeceği merak konusu oldu. Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, uygulamada herhangi bir ertelenmenin olmayacağını düşündüğünü belirterek sözlerine şöyle devam etti: "Mutant virüsler dünyanın birçok yerinde olabilir. Yalnızca İngiltere'de var diye düşünmememiz gerekiyor. Aşılama çalışmalarında herhangi bir aksama veya gecikmeye sebep olabileceğini düşünmüyorum. Aşıların mevcut haliyle varyant virüslere karşı etkisiz olduğuna dair veri yok."
YENİ VİRÜS ÖLÜMCÜL MÜ?
Mutasyona uğrayan virüsün yeni özelliklerini sıralayan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Bulaştırıcılık hızı daha fazla. İnsanlara daha kolay bulaşıyor. Virüsün öldürücülük özelliğinin arttığı veya virüsün aşı ve tedaviden etkilenmediğine dair bir veri yok. Olma ihtimali de çok düşük. R0 kat sayısında değişiklik olduğu ve %70 oranında bulaştırıcılığının arttığını biliyoruz. İngiltere'nin bazı kesimlerinde PCR Testi pozitif olan hastaların büyük bir kısmında değişikliğe uğramış Covid-19 hastalığının etken olduğu söyleniyor. Gen diziliminde de 17 değişiklik olduğu belirtiliyor. Ölümcül olması veya farklı etkilerinin olmasını söylemek şu an bilimsel olmaz. Mutasyona uğramış bir virüsle başa dönmüş olsak bile şu an ki çalışmalar sayesinde etkili aşıya kısa sürede ulaşılacaktır. Bunu influenza virüslerinden de örnek gösterebiliriz. İnfluenza da mutasyona uğruyor. Her yıl grip aşıları için farklı suşların olduğu yenilenmiş aşıları kullanıyoruz. (Bir bakteri veya virüsün alttürlerinin, aralarında genetik farklılıklar bulunan gruplarına "suş" deniliyor.) En kötü ihtimalle Covid-19 aşılarında da böyle bir süreç yaşanabilir. Bazı uzmanlar İngiltere'deki değişikliğe uğramış yeni saptanan koronavirüse karşı mevcut aşıların etkili olacağını söylüyor ben de bu konuda aynı görüşteyim." dedi.
BELİRTİLER DEĞİŞEBİLİR Mİ?
Mutasyonlar birlikte koronavirüsün yeni belirtilerinin olup olmayacağı da merak ediliyor. Konuyla ilgili açıklama yapan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Bir virüsün vücuda girdiği yollar ve vücutta yerleştiği lolaklizaysonlara bağlı semptom ve şikayetler şekillendiği için mutasyon olsa dahi bu belirtilerde büyük bir değişiklik olmayacaktır." dedi.
YENİ KISITLAMA VE TEDBİRLER GELEBİLİR Mİ?
"Ülkemiz diğer birkaç ülkeyle birlikte geç kalmadan İngiltere'de ortaya çıkan yeni virüse karşı tedbir amaçlı ulaşımı engelleyebilecek stratejik bir müdahelede bulundu." diyen Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, sözlerine şöyle devam etti: "Kısıtlama ve tedbirleri günlük vaka sayıları üzerinden değerlendirebiliriz. Bu virüs mutasyona uğrasa da uğramasa da global bir tehdit. Dünya Sağlık Örgütü'ne ait 194 ülkenin tamamında sıkıntı oluşturuyor. Virüse karşı genel tedbirler ve kurallara uyulması büyük önem taşıyor. Bizim şu an düşüş trendine girmiş olan rakamlarımızda, gerek yoğun bakım ve servislere yatan hasta gerek toplam vaka sayısında düşüşler söz konusu. Kendi hastanemden örnek vereyim. Ankara Şehir Hastanesi'nde vaka sayılarında %25'e yakın hasta sayılarında düşüş söz konusu. Bu da alınan tedbirlerin faydasını gösteriyor. Salgınla mücadeleyi dinamik bir süreç olarak değerlendirmek gerekiyor. Rakamlar düşüyorsa tedbirler sıkılaştırılmayacaktır. Fakat günlük vaka sayısı başta olmak üzere rakamlar tekrar artarsa yeni tedbirler tekrar gündeme gelebilir. Şu anki günlük vaka değerlendirmelerine baktığımızda bir önceki haftaya göre daha da azalmakta. Bu da bize kısmı bir iyimserlik verebilir. Hızlı bulaştırıcılık özelliğine karşı aşı uygulamasının başlayacak olması ve şu anki kısıtlamalar dengeyi sağlayacaktır. Asıl önemli olan, aşı çalışmalarının toplumun büyük bir kısmına yapılana kadar kurallara riayet edilmesindeki duyarlılığın devam etmesi gerekiyor."
