Uyku bozukluğu nedir, neden olur? Uyku bozukluğu nasıl giderilir?

Bir insanın sağlıklı bir şekilde hayatını sürdürebilmesi için gerekli olan uyku süresi kadar uyumamak ya da gereğinden fazla uyuyor olmak bir uyku bozukluğu belirtisidir. Uyku problemi yaşayan kişiler bu durumla karşılaştıklarında ne yapılması gerektiğini her zaman bilemeyebilir. Uyku problemi yaşayan kişilere uyku merkezlerinde bir çeşit uyku bozukluğu testi yapılabilir. Bu merkezlerde uyku günlüğü tutması istenen hastanın uyuma ve uykuya dalma sürelerine bakılır. Bunun dışında uyku bozukluğu belirtileri bize bilgi verebilir.

• Kişi genel olarak uykuya dalmakta zorluk çekiyorsa ya da gece boyunca bölünmeden kesintisiz bir uykuyu sürdüremiyorsa,
• Uyku esnasında horluyor ya da nefes almakta zorluk çekiyorsa,
• Günlük yaşamın içinde genel olarak kaygılı, stresli, yorgun ve halsiz hissediyorsa, gün içinde sık sık uykusu geliyor ve sürekli uyumak istiyorsa,
• Uykusuzluk hissi depresif hissetmesine neden oluyorsa, çalışırken ya da okulda odaklanma problemi yaşıyorsa, uyku bozukluğu yaşadığı söylenebilir.

Beynin uykuya dalamaması ya da uyku düzensizliğinin zararları genel olarak dikkat edilmeyen bir konu gibi görünse de uzun vadede beden sağlığını ve ruh sağlığını tehdit edebilecek depresyon gibi, obezite gibi, çeşitli sorunlara yol açabilir.

UYKU BOZUKLUĞU NASIL GİDERİLİR?

Uyku bozukluklarının giderilmesi için en etkili yöntem bir uyku düzeni oluşturmak olabilir. Her ne kadar yorgunluk ve uykusuzluk hissediliyor olsa da:

• Gün içinde uyumamak, her gece aynı saatte uyuyup her sabah aynı saatte uyanmaya gayret göstermek,
• Telefonla oynamak ya da televizyon izlemek yerine kitap okumaya ağırlık vermek,
• Uyunacak odayı havalandırıp sıcak bir duş almak uyku bozukluğunun giderilmesine iyi gelen şeyler arasındadır.

UYKU BOZUKLUĞU İÇİN HANGİ DOKTORA GİDİLİR?

Uyku bozukluğu yaşayanlar öncelikle bir nöroloji doktoruna gitmelidir. Uyku bozukluğunun nedeni belli olduktan sonra problemin altında yatan nedene göre başka bir doktora da yönlendirme yapılabilir.

UYKU BOZUKLUĞU TEDAVİSİ NEDİR?

Uyku bozukluğu yaşadığınızdan emin olmak için öncelikle bu uyku problemlerinin en az bir ay sürmüş olması gerekmektedir. Eğer bir ay ya da bir aydan daha uzun bir süredir uyku problemi yaşanıyorsa bir hekime başvurulmalıdır. Bir doktora danışmadan kulaktan dolma bilgilerle uyku ilacı kullanmak kesinlikle kaçınılması gereken bir davranıştır. Bir doktora danışılması durumunda doktor önce uyku bozukluğuna sebep olan etmenleri araştıracaktır. Uyku bozuklukları beslenme ve yaşam tarzı düzensizliklerinin yanında başka hastalıklar ya da kullanılan ilaçlar nedeniyle de olabilir. Uyku bozukluğunun nedeni belirlendikten sonra kişiye özel bir tedavi süreci tasarlanması gerekir çünkü uyku bozukluğunun kendi içinde de türleri vardır.

İnsomnia: Genelde kadınlarda görülen bir uyku bozukluğu türüdür. İnsomnia'da ya da halk arasındaki adıyla "uykusuzluk" problemi esnasında kişi uykuya dalma ve uykuyu sürdürmede sorun yaşar.

Uyku Apnesi: Uykuda solunum bozukluğu olarak da tanımlanabilir. Nefes alıp verme problemlerinin yaşandığı uyku problemine denir. Uyku apnesi bulunan kişi uyku esnasında kısa süreli nefessiz kalma, boğaz tıkanıklığı ve horlama gibi problemler yaşar.

Narkolepsi: Diğer uyku bozukluklarının yanında Narkolepsi gün içinde okulda, işte, evde ya da sokakta uyanıkken aniden gelen uyku isteğiyle tanımlanır. Narkolepsi tanısı konan kişiler günün herhangi bir saatinde bir anda kendisini yorgun hissedip uykuya dalabilir.

Huzursuz Bacak Sendromu: Uyku bozuklukları içinde fiziksel olarak kendisini hissettiren bir problem olan Huzursuz Bacak Sendromu olan kişi uykuda kişinin kontrol edemeyeceği bir şekilde bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı duymasına denir. Bacakları hareket ettirme isteğine zaman zaman bacakların karıncalanması ve uyuşması hissini de beraberinde getirir.

Her uyku bozukluğunun nedenleri ve tedavisi aynı olmaz. Uyku bozukluğu türüne göre tedavi planlanı yapılır. Mesela kişide uyku apnesi tespit edilirse solunum cihazı verilebilir. Problemin sebebi psikilojik nedenlerse kişiyi bir psikiyatri doktoruna yönlendireceklerdir. Doktorlar uykuya yardımcı uyku hapları da verebilmektedir.

UYKU BOZUKLUĞUNA NE İYİ GELİR?

Düzensiz bir yaşam sürüyor olmak ya da sağlıksız beslenme alışkanlıkları da uyku bozukluğunu tetikleyebilir. Uyumadan önce yemek uyku öncesi yemek yemeyi kesmek ya da uykudan önce çok fazla su içmemek, uyku bozukluğuna iyi gelebilir. Gün içerisinde fazla kafein tüketmemek ya da kullanılıyorsa tütün, sigara, alkol kullanımı azaltmak, sebze ağırlıklı beslenmek ya da et tüketiminde balığa ağırlık vermek yine uyu bozukluklarına iyi gelen şeyler arasında sayılabilir.

UYKU BOZUKLUĞU NEYİN BELİRTİSİ?

Uyku bozukluğu başlı başına bir rahatsızlık olmasının yanında bazen bazı sağlık sorunlarının habercisi de olabilir. Uzun süren uyku bozuklukları depresyon, hipertansiyon, diyabet, obezite, kalp krizi ve inme gibi ciddi hastalıklara da yol açabilir.

UYKU BOZUKLUĞU HANGİ VİTAMİN EKSİKLİĞİNDEN OLUR?

Uyku bozukluğuna neden olan şeylerden biri de bazı vitaminlerin ve minerallerin eksikliği olabilir. Özellikle huzursuz bacak sendromu yaşayan kişilerde ilaçların, egzersizlerin ve sıcak banyonun dışında demir düzeyleri düşükse, demir tedavisi de uygulanabilir.