Son dakika… Mutasyonla ilgili önemli açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "199 kişide mutasyona uğramış koronavirüs tespit edildi. Koronavirüsler RNA virüsü olduğu için mutasyon virüslerin yaşamlarının bir parçası. Mutasyon, virüslerin gen diziliminde meydana gelen kalıcı değişikliklerdir. RNA virüslerinin üyesi olan koronavirüslerde de bir yıldır binlerce mutasyon meydana geldi. Bu değişiklikler meydana geldikten sonra ortaya çıkan virüs yapısına mutant virüs diyoruz. Noktasal tarzda değişimler oluyor ve bu değişimler gen diziliminde meydana gelen farklılıklara göre değişik isimler alıyorlar. Bu nedenle Güney Afrika'da, Brezilya'da ve İngiltere'de görülen mutasyon farklı gen dizilimine sahip olduğu için farklı isimlerle adlandırılıyor." dedi.
"DÜNYANIN TAMAMINDA MUTASYON ARAŞTIRMASI YAPILSA…"
Gen dizilimlerinin farklılaşmasının klinik anlamda ciddi değişimlere sebebiyet vermediğini belirten Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, sözlerine şöyle devam etti; " İngiltere'de varyant virüslerin oluşturduğu hastalıklarla ilgili solunum yolu problemlerinin daha fazla olduğu ve virüsün üreme hızının fazlalığından dolayı bulaştırıcılık özelliğinin de fazla olduğu söyleniyor. Virüs, yaşamını devam ettirebilmek için bir şekilde tedbir alıyor ve gen diziliminde değişiklikler yapıyor. Şu an dünyanın tamamında bir araştırma yapılsa daha fazla birbirinden farklı mutant virüsün olduğunu görürüz. İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika'yı yalnızca saptandığı için konuşuyoruz ancak bir yılda binlerce kez mutasyon oldu. Bu virüsün yaşamının doğal bir parçasıdır. Mutasyonlar oldu oluyor ve olmaya da devam edecek. Virüsün genetik kodunda meydana gelen bu küçük değişiklikleri takip etmek durumundayız. Virüs değişiyor ancak aldığımız tedbirler aynı olmalıdır."
İNGİLTERE'DEKİ MUTASYONA DİKKAT!
İngiltere'deki mutasyonun daha hızlı yayıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Hakan Oğuztürk "İngiltere mutasyonunda bulaştırıcılık daha fazla ve hücrelere daha sıkı tutunabiliyor. Virüsün üreme hızı arttığı için fazla miktardaki virüs vücudumuzdaki algaçlara daha fazla tutunuyor. Bu nedenle AC2 reseptörü az olan çocuk ve gençlerde de hastalık yapabiliyor. Virüs sayısı fazla olduğu için tutunacağı algaç az olsa dahi bir şekilde tutunuyor ve hastalık oluşturuyor. Mutasyonlar aşılara direnç konusunda bir sorun çıkarabilir ancak şu an elimizde net bir veri yok. Mutant virüsler 60 yaş üzeri kişilerde daha ağır bir hastalık sürecine sebebiyet veriyor. Mutasyonla ilgili süreçte doğru verilere elde edebilmek için ülkemizde analizler detaylı olarak yapılıyor. Güney Afrika, Brezilya ve İngiltere mutasyonunun endişeye sebep olduğu bir gerçek. Ancak şu an aşılara karşı net bir direnç oluşturduğu yönünde herhangi bir veri yok." dedi.
MUTASYONLARDA CİDDİ DEĞİŞİKLİK OLURSA COVİD-19 GEÇİRMİŞ KİŞİLER DE RİSKLİ OLUR
Koronavirüs geçirmiş kişilerin yeni mutasyonla hastalığa yakalanıp yakalanmayacağı veya ağır geçirme ihtimali ile ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Koronavirüs geçirdikten veya aşı olduktan sonra oluşan antikor düzeyi mutasyonlara karşı da koruyuculuk sağlıyor. İlerde mutasyonlar geniş kapsamlı ve ciddi değişikliklerle ortaya çıkarsa hastalığı geçirdikten kısa bir süre sonra tekrar hastalanma ihtimali olabilir." dedi.
BU MUTASYONLARIN DİĞER MUTASYONDAN FARKI NEDİR?
Dünya üzerinde analiz çalışmaları arttı, her ülkede mutasyonla ilgili çalışmalar yapıyor. Mutasyonla ilgili çalışmalar hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "PCR pozitif olan vakaların ikinci mutant virüsle ilgili yapılan çalışmalarda mutant virüsün pozitif olup olmadığı da inceleniyor eğer pozitiflik varsa labaratuvarlarda gen dizilimleri kontrol ediliyor. Brezilya, Güney Afrika veya İngiltere olarak adlandırılması ve mutasyonların daha konuşulur hale gelmesinin nedeni geçtiğimiz bir yılı göz önünce bulundurduğumuzda şu an daha detaylı çalışmaların yapılıyor olmasıdır. Koronavirüsün yayılmaya başladığı dönemde mutasyon çalışmaları çok azdı bu nedenle konuşuluyordu yoksa ilk günden beri mutasyon var. Burada önemli olan mutasyon çeşitlerinden ziyade aşıya olan etkileri. Farklı mutaysonlar aşıların etkinliğini nasıl değiştirecek? Sorusunun yanıtı çok önemli. Aşı üreticileri bu anlamda yaptığı çalışmalarda açıkladıkları ilk verilere göre, virüs varyantlara karşı da etkili. Eğer mutasyonlar devam ederse aşılar grip aşısı gibi her yıl güncellenecek." dedi.
MUTASYON NORMALLEŞME TAKVİMİNİ ETKİLEYECEK Mİ?
Mutasyonla birlikte yeni dalganın gelip gelmeyeceği merak konusu oldu. Mutasyonun normalleşme takvimi üzerindeki etkisi hakkında açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Mutasyonlar virüsün başak proteinlerinde görülüyor. Mutasyonun yalnızca bir bölgede görülmesi endişeye sebep olabilecek bir durum değil. Mutasyon, İngiltere'de açıklandığı gibi virüsün %70 daha hızlı yayılmasına neden oluyor. İngiltere'deki vakaların fazla olmasıyla gündemimize oturan bu durum aslında virüsün yaşam döngüsüyle direkt bağlantılı. Mutasyon salgının grafiğinde dramatik bir değişime neden olacağını düşünmüyorum." dedi.
Prof. Dr. Oğuztürk "Zaten virüs bir pandemi oluşturdu. Pandemi sürecinde mutasyonların karşımıza çıkması mikrobiyoloji alanı için çok normal bir durum. Burada tedavi ve aşı çalışmalarının dinamik bir şekilde sürdürülmesi gerekiyor. Virüslerin mutasyon sonucu bulaş hızı arttı. Ülkemizdeki vaka sayılarının birkaç gündür düşmemesi ve sekiz binlerde olmasının tek sebebi mutant virüs değil. Vaka sayılarının düşmemesinin sebeplerinden biri de maske, mesafe ve hijyen kurallarına uymayan bir kesimin olması. Yine okulların şubat tatilinden dolayı sosyal hareketliliğin artması ve kış sezonuyla kapalı alanlarda geçirilen vaktin artması ve mutant virüs vaka sayılarında etkili oldu. Aşı çalışmalarıyla sağlık sektöründe rahatlama, havaların ısınmasıyla dışarıdan geçirilen vakitlerin artması gibi sebeplerden dolayı vaka sayısı önümüzdeki günlerde düşüşe geçecek, kısıtlamalar yaz aylarına doğru esnetilecektir." dedi.
"HASAR AYNI AMA BELİRTİLER DEĞİŞEBİLİR"
Mutasyonla birlikte koronavirüsün belirtilerinde değişimler olabileceğini belirten Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, "Çok ana farklılıklar yok ancak virüsün vücutta tutunarak rahatsızlık oluşturduğu organlarda belli. Akciğer, kalp, karın bölgesi başta olmak üzere birçok organda sıkıntı oluyor. Hasar anlamında çok büyük değişiklikler olacağını düşünmüyorum ancak klinik belirtiler konusunda bazı değişimler olacaktır. İngiltere'deki varyant virüs eski virüse göre solunum sistemini daha fazla etkilediği için belirtilerde farklılıklar ortaya çıkabilir. Eskiden çocuk ve gençler belirtisiz atlatıyorken mutasyonla birlikte hastalanma riskleri arttı. Yaştan bağımsız olarak virüsün daha fazla bir şekilde hastalık oluşturacağı kişilerde işgal oluşturma durumu söz konusu. Virüsün çoğalma yeteneğinin artması her yaş grubunda risk oluşma durumunu ortaya çıkardı. Daha önce genç yaştaki kişiler daha az virüsle karşılaştığında belirtisiz atlatıyordu şimdi ise eskiye göre çok daha fazla virüs vücuda girdiği için AC2 reseptörlerine bağlanma ihtimali artacağından dolayı hastalanma ihtimali de arttı."
AŞILAR HANGİ GÜVENLİK TESTLERİNDEN GEÇİYOR?
Aşıların önemine dikkat çeken ve hangi kontrollerden geçtiğini tek tek sıralayan Prof. Dr. Hakan Oğuztürk "Ülkemizde aşıların standartlara uygun kontrolleri yapılıyor. Türkiye Eczacılık ve İlaç Kurumu ile Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nda ilaçların standartlara uygunluğu ve içerisindeki katkı maddelerinin oranlarının kontrolü, maddelerin üretiminden bugüne etkinlik anlamındaki değişikliklerinin oranlarının kontrolü yapılıyor. Acil kullanım onayıyla bu testlerden geçince uygulama yapılıyor. Bu kontroller yalnızca koronavirüs aşıları için yapılmıyor tüm aşı ve ilaçlar için yapılıyor. Aşıların içinde bulunan koruyuculara özgü testler yapılıyor. İçerisindeki maddelerin testlerle uygunluğu saptanıyor. 14 gün arayla yapılan aşılara göre 28 günde bir yapılan aşılarda daha yüksek antikor oluştuğu için böyle bir program oluşturuldu. Koronavirüs ve mutasyonlu virüse karşı aşıların yapılması ve kurallara dikkat edilmesiyle önümüzdeki günlerde rahatlama yaşanacaktır." dedi
