Kürt açılımının somut adımı olarak nitelendirilen, 12 Eylül dönemi ve sonrasında binlerce kişinin işkence tezgâhlarından geçtiği Diyarbakır Cezaevi'nin kent dışına taşınması kararı gündeme bomba gibi düştü. Aslında benzer uygulamalara çok önceden başlanmıştı. Diyarbakır'da çok sayıda kişinin faili meçhul biçimde öldürülüp gömüldüğü iddia edilen ve JİTEM Merkezi kabul edilen bina, MİT binası ve eski DGM binaları da boşaltılarak yerlerine sosyal ve sağlık tesisleri kurulmuştu. 'JİTEM Merkezi' olarak bilinen "İç Kale"de bulunan jandarma karakol binası, İl Kültür Müdürlüğü hizmet binasına çevrildi. Aynı yerdeki Saint George Kilisesi de sanat galerisine dönüşecek. İç Kale'deki Jandarma Merkezi'nin asıl işlevinin JİTEM Grup Komutanlığı olduğu iddia ediliyordu. Bölgede kaçırılarak kaybedilen ve faili meçhul cinayetlerde yaşamını yitirenlerin adresi olarak gösterilen Diyarbakır JİTEM Grup Komutanlığı'nın İç Kale'de bulunan eski binasının hücre bölümlerinde, terk edildikten sonra hâlâ işkence izlerinin görülebildiği, duvarlarda sallanan 'askı` demirlerinin hâlâ yerli yerinde durduğu belirtiliyor.
SESSİZ SEDASIZ
1990 öncesi Adliye Binası'nın da bulunduğu İç Kale boşaltıldıktan sonra Kültür Bakanlığı, tarihi değeri hayli yüksek olan ve çevresi surlarla çevrili bulunan mekân için bir 'Kültür Projesi' hazırladı. Buna göre, ilk etapta jandarma karakol binası olarak kullanılan 2 katlı taş bina Kültür Müdürlüğü Hizmet Binası'na çevrildi. Yine İç Kale'de bulunan tarihi Saint George Kilisesi'nin sanat galerisine dönüştürülmesi için gerekli çalışmalara başlandı. Burada bulunan ve kentin en eski cezaevi olarak bilinen yerin de kongre merkezine çevrilmesi yönünde 2006'da başlanan restorasyon çalışmaları sürüyor. Bölge insanının gözünde hâlâ ürkütücü biçimde duran Diyarbakır'daki MİT Binası, kentin merkezi sayılan Ekinciler Caddesi'ndeki yerinden, kent dışında sayılabilecek askeri bölgeye taşındı. Yine özellikle 12 Eylül dönemi ve sonrasında bir çok insanın önünden dahi geçmeye çekindiği DGM'ler de, Sur içindeki eski tarihi binalarından çıktı. DGM'lerin yerlerine görev yapan mahkemeler şehrin merkezinde yapılan modern Adliye binasına taşındı. Sur içindeki tarihi DGM binasında Diyarbakır Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi hizmet veriyor.
'Cezaevi müze olsun'
DTP, hükümetin şehir dışına taşıma kararı verdiği Diyarbakır Cezaevi'nin müze yapılması için yasa teklifi verecek. "Yakınından geçtiğimde tüylerim diken diken oluyor" diyen DTP Genel Başkanı Ahmet Türk, tarihle yüzleşilmesi için, yaşanan acıların unutulmaması için işkenceyle anılan cezaevinin müzeye dönüştürülmesi gerektiğini söyledi. SABAH'a konuşan Türk, müzeye dönüştürülmesi için teklif vereceklerini söyledi. Türk, "Müze yapılması burada acı çekenlerden özür dilemek olur" diye konuştu. DTP, 1 Ekim'de TBMM'nin açılmasının hemen ardından Diyarbakır Cezaevi'nin müzeye dönüştürülmesi için yasa teklifi verecek.
