Ağız, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ağız kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre farklı anlamları olan ağız kelimesi, Türkçe'de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Ağız kelimesi ne demek, TDK'ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için sabah.com.tr doğru adres! Peki, ağız kelimesi ne demek, TDK'ye göre anlamı nedir? Ağız kelimesinin kökeni ne, ağız kelimesinin kaç anlamı var? İşte, TDK bilgileri ile merak edilenler…
AĞIZ NE DEMEK, NEDİR? TDK'YE GÖRE ANLAMI
Ağız kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre ağız kelimesi anlamı şu şekildedir:
- Yüzde, avurtlarla iki çene arasında bulunan, ses çıkarmaya, soluk alıp vermeye yarayan ve besinlerin sindirilmeye başlandığı organ
- Bu boşluğun dudakları çevreleyen bölümü
- Kapların veya içi boş şeylerin açık tarafı
- Bir akarsuyun denize veya göle döküldüğü yer, munsap
- Koy, körfez, liman vb. yerlerin açık tarafı
- Çıkış yeri
- Birkaç yolun birbirine kavuştuğu yer, kavşak
- Kesici aletlerin keskin tarafı
- Üslup, ifade biçimi
- Uç, kenar
- Aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve anlamca farklılıklar gösterebilen, belli yerleşim bölgelerine veya sınıflara özgü olan konuşma dili
- Bir bölge ezgilerinde görülen özelliklerin tümü
- Yeni doğurmuş memelilerin ilk sütü
AĞIZ KELİMESİ CÜMLE İÇERİSİNDE DOĞRU KULLANIM ÖRNEKLERİ
- Küçük bir ağız.
- Ağızları kopmuş bir çay takımının arasına gizlenmiş, koyu renkli bir cildi oradan alarak bana uzattı.
- Çay ağzı.
- Körfezin ağzı.
- Şimdi tünelin ağzında değilim artık.
- Ertesi günü bazı gazeteler bu haberin bir noktasını yarı resmî bir ağızla tekzip ettiler.
- Topun ağzında. Uçurumun ağzında.
- Anlaşılmaz, garip köylü ağızlarıyla konuşuluyordu.
AĞIZ KELİMESİ KULLANILAN ATASÖZÜ VE DEYİMLER
- ağız (veya ağzını) açmak
- ağız (veya ağzını) büzmek
- ağız açtırmamak
- ağız aramak (veya yoklamak)
- ağız burun birbirine karışmak
- ağızda dağılmak
- ağızdan burun yakın, kardeşten karın yakın
- ağızda sakız gibi çiğnemek
- ağız değiştirmek
- ağız dil vermemek
- ağız eğmemek
- ağız etmek
- ağız kullanmak
- ağız satmak
- ağız tamburası çalmak
- ağız yapmak
- ağız yaymak
- ağız yer, yüz utanır
- ağza (veya ağızlara) düşmek
- ağza alınmaz (veya alınmayacak)
- ağza almamak
- ağza tat, boğaza feryat
- ağzı (veya ağzı dili) kurumak
- ağzı burnu yerinde
- ağzı çirişçi çanağı
- ağzı çirişçi çanağına dönmek
- ağzı dili bağlanmak
- ağzı dili tutulmak
- ağzı dolu dolu konuşmak
- ağzı eğri, gözü şaşı ensesinden belli olur
- ağzı kilitlenmek
- ağzı köpürmek
- ağzı kulaklarına varmak
- ağzı kurusun
- ağzı laf (veya lakırtı) yapmak
- ağzına ... koymamak
- ağzına almak
- ağzına atmak
- ağzına bakakalmak
- ağzına baktırmak
- ağzına biber sürerim (veya çalarım)
- ağzına bir kemik atmak
- ağzına bir lokma koymamak
- ağzına bir parmak bal çalmak
- ağzına bir zeytin verir, altına (veya ardına) tulum tutar
- ağzına burnuna bulaştırmak
- ağzına düşmek
- ağzına etmek
- ağzına geldiği gibi
- ağzına geleni söylemek
- ağzına gem vurmak
- ağzına kadar
- ağzına kilit takmak (veya vurmak)
- ağzına kira istemek
- ağzına layık
- ağzına sağlık
- ağzına sakız olmak
- ağzına sıçmak
- ağzına sürmemek
- ağzına takılmak
- ağzına taş almak
- ağzına tıkmak
- ağzına tükürmek
- ağzına verilmesini beklemek (veya istemek)
- ağzına volta almak
- ağzına vur, lokmasını al
- ağzına yakışmamak
- ağzına yüzüne bulaştırmak
- ağzında bakla ıslanmamak
- ağzında büyümek
- ağzında çalkalanmak
- ağzında gevelemek
- ağzından
- ağzından (söz veya lakırtı) dirhemle çıkmak
- ağzından baklayı çıkarmak
- ağzından bal damlamak (veya akmak)
- ağzından burnundan getirmek
- ağzından çıkanı (veya çıkan sözü) kulağı duymamak (veya işitmemek)
- ağzından çıkmak
- ağzından çıt çıkmamak
- ağzından dökülmek
- ağzından düşmemek (veya düşürmemek)
- ağzından girip burnundan çıkmak
- ağzından hayır çıkmazsa bari şer söyleme
- ağzından inci saçmak
- ağzından kaçırmak
- ağzından kapmak
- ağzından lakırtı (veya laf) almak (veya çekmek)
- ağzından lokmasını almak
- ağzından söz (veya laf veya lakırtı) eksik etmemek
- ağzından yel alsın!
- ağzında yaş kalmamak
- ağzını açacağına gözünü aç
- ağzını açıp gözünü yummak
- ağzını aramak (veya yoklamak)
- ağzını bağlamak
- ağzını bıçak açmamak
- ağzını bırakıp kıçıyla (veya bir tarafıyla) gülmek
- ağzını bozmak
- ağzını burnunu çarşamba pazarına (veya çanağına) çevirmek
- ağzını burnunu dağıtmak (veya kırmak veya parçalamak)
- ağzını dilini bağlamak
- ağzını havaya (veya poyraza) açmak
- ağzını hayra aç!
- ağzını kapamak
- ağzını kapamak (veya kilitlemek)
- ağzını kiraya vermek
- ağzını koklamak
- ağzını kullanmak (veya satmak)
- ağzını mühürlemek
- ağzının içine bakmak
- ağzının içine baktırmak
- ağzının içine girmek
- ağzının içi yangın yerine dönmek
- ağzının kâhyası olmak
- ağzının kaşığı (veya kalıbı veya lokması) olmamak
- ağzının kokusunu çekmek
- ağzının mührü ile
- ağzının payını (veya ölçüsünü) almak
- ağzının payını (veya ölçüsünü veya kayarını) vermek
- ağzının perhizi yok
- ağzının suyu akmak
- ağzının tadını bilmek
- ağzını öpeyim (veya seveyim)
- ağzını sıkı (veya pek) tutmak
- ağzını tıkamak
- ağzını toplamak
- ağzını tutmak
- ağzı olan konuşuyor
- ağzı oynamak
- ağzı sulanmak
- ağzı süt kokmak
- ağzı teneke kaplı
- ağzı torba değil ki büzesin
- ağzı var dili yok
- ağzı varmamak
- ağzı yanmak
- ağzıyla içmesini bilmek
- ağzıyla kuş tutsa...
AĞIZ KELİMESİNİ İÇEREN BİRLEŞİK KELİMELER
ağız ağıza, ağız alışkanlığı, ağız bağı, ağız birliği, ağız dalaşı, ağız değişikliği, ağız dolusu, ağız kalabalığı, ağız kavafı, ağız kavgası, ağız kokusu, ağız kuşağı, ağız nişanı, ağızotu, ağız şakası, ağız tadı, ağız tatsızlığı, ağız tüfeği, ağız tütünü, ağız ünlüsü, ağız ünsüzü, ağzı açık, ağzı bir, ağzı bozuk, ağzı büyük, ağzı gevşek, ağzı havada, ağzı kalabalık, ağzı kara, ağzı kenetli, ağzı kilitli, ağzı kulaklarında, ağzı pek, ağzı pis, ağzı sıkı, açıkağız, bayramlık ağız, çatal ağız, sarıağız, yarım ağız, aslanağzı, dört yol ağzı, düşman ağzı, esnaf ağzı, halk ağzı, kapı ağzı, kaynana ağzı, kol ağzı, kurtağzı, külhanbeyi ağzı, küllük ağzı, mide ağzı, şoför ağzı, taşra ağzı, tavşanağzı, tezgâhtar ağzı, yanardağ ağzı, yavruağzı, yol ağzı, ilk ağızda, yüreği ağzında
