Kelimelere ilgisi olan ve araştırmayı seven kişiler tarafından ki kelimesinin anlamı inceleniyor. Gerek TDK sözlüğünde gerekse arama motorlarında merak edilen bu kelimenin anlamı ve kökeni, dil ve edebiyat meraklılarınca araştırılıyor. Peki ki kelimesinin TDK’ya göre doğru anlamı nedir, ki kelimesinin kökeni ne, ki kelimesinin kaç anlamı var? İşte örnek cümleler ile birlikte ki kelimesine dair merak edilenler…
Kİ NE DEMEK, NEDİR? TDK'YE GÖRE ANLAMI
Ki kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir.
Ki kelimesi Farsça kökenlidir.
TDK'ye göre, ki kelimesi anlamı şu şekildedir:
- Anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz
- Özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz
- "Öyle, o kadar, o denli" vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan bir söz
- İkinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz
- İki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz
- Yakınma, kınama vb. duyguları anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz
- Bir soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz
- Bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: Belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi
Kİ KELİMESİ CÜMLE İÇERİSİNDE DOĞRU KULLANIM ÖRNEKLERİ
- Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?
- Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş. Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.
- Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu.
- O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!
- Acaba gelmez mi ki? Bunu bana bırakırlar mı ki? Acaba ceza verirler mi ki?
Kİ KELİMESİNİ İÇEREN BİRLEŞİK KELİMELER
hâlbuki, vakta ki, kaldı ki
