Obama zorda

ABD seçimlerine bir yıl kala Amerika'da siyaset oldukça hareketli. Emek (labor) gününün hemen arifesinde açıklanan ağustos ayı işsizlik rakamları Başkan Obama'nın canını fena halde sıkmış durumda. Eğer rakamlar bu seyirde giderse ve başkanın işsizliği önleme planları tutmazsa Obama'nın ikinci defa seçilme şansı ciddi oranda azalacak.
Ekonomik göstergelerin olumsuz seyri ve ülke içindeki umutsuzluk Obama üzerindeki baskıyı gün geçtikçe arttırıyor. "Umut!" (hope) ve "evet, yapabiliriz!" (yes, we can) sloganları ile göreve gelen Obama, bugünlerde hiç kimseye umut veremiyor. İlk dönem başkanlık sürecinin son yılına girerken Obama'yı hem liberaller hem de Cumhuriyetçiler ağır şekilde eleştiriyor. Kamu harcamalarını yeterince kısmadığı ve bütçe açığını kapatacak önlemler alamadığı için Cumhuriyetçilerden, böyle bir ekonomik krizde güçlü sosyal politikalar üretemediği için liberallerden gelen eleştiriler başkanı yıpratıyor.
İşsizlik büyük problem
Ağustos ayı rakamlarına göre ABD'de işsizlik oranı %9.1 olarak açıklandı. Rakamlar medyada "ABD ağustos ayında sıfır istihdam yarattı" manşetleri ile yer aldı. İşsizlik ile alakalı ekonomik veriler İrene kasırgasından sonra Amerikan televizyonlarının en önemli gündemi haline geldi. Cumhuriyetçi Partiden başkan adayı olmayı düşünen bütün adayların kampanyalarında işsizlik en öncelikli konu durumunda. Başkan Obama'nın işsizlikle mücadele planları ise sürekli Kongreye takılıyor. Ara seçimleri kaybeden Başkan Obama bunun bedelini ağır bir şekilde ödüyor. Kongredeki çoğunluğu ele geçiren Cumhuriyetçiler, başkanın projelerini aksatacak siyasi hamleler yapıyor.

Dev Bütçeli Ulaştırma Yasası
Önümüzdeki günlerde Cumhuriyetçi kongre üyeleri ile Obama Amerika'yı yoğun bir altyapı yenileme sürecine sokacak dev bütçeli "ulaştırma yasası" ile ilgili olarak karşı karşıya gelecek. Obama'nın seçim öncesi işini kolaylaştıracak en önemli yasalardan biri olan "Ulaştırma yasası"nın eylül ayının sonuna kadar görüşülüp oylanması gerekiyor.
Bu yasa ülke içindeki yol ve köprüler başta olmak üzere tüm altyapı sorunlarının çözümüne Amerikan Devletinin ayıracağı bütçeyi ifade ediyor. Başkan Obama 2011 yılının başında 6 yıl için 556 milyar dolarlık bir bütçe talebinde bulunmuştu. Fakat Cumhuriyetçilerin kontrolündeki kongre bu rakamı altı yıl için 230 milyar dolara indirdi. Dolayısıyla Obama'nın hareket kabiliyeti kilitlenmiş oldu. Demokratların kontrolündeki Senato, en azından iki yılı kurtaralım diyerek iki yıllık altyapı ve ulaştırma bütçesini 109 milyar dolar olarak önerdi. Şu ana kadar taraflar arasında bir uzlaşma sağlanamadı. Obama'nın planının yasalaşması ve bütçelendirilmesi için hem Kongrede hem de Senatoda onaylanması gerekiyor.
Yasa geçmezse Obama'nın sonu olur
Kongrede İşleri yokuşa süren Cumhuriyetçiler, Obama'nın seçim öncesi popülist davranacağını düşünerek bütçede uzlaşmayı geciktiriyor. Yasada uzlaşma geciktikçe Obama'nın kredisi de tükeniyor.
Özel teşebbüsün istihdam üretemediği bu yavaş ekonomide, Başkan Obama "ulaştırma yasası"yla hem ülkenin büyüyen ve eskimiş altyapı sorununu çözmeyi hem de 1 milyon kişiye istihdam üretmeyi planlıyor. Yasanın bu ay içinde geçmemesi durumunda bütün altyapı çalışmaları duracak ve hâlihazırda bu işlerde çalışan yüz binlerce Amerikalı işsiz kalacak. Amerikan siyaset kulislerinde Obama'nın bu yasa için her türlü tavizi vereceği konuşuluyor. Başkan "bu mesele ne Demokratların ne de Cumhuriyetçilerin meselesidir; bu mesele Amerika'nın meselesidir, gelin uzlaşalım" dese de Cumhuriyetçileri ikna etmek hiç de kolay olmayacak. Amerika'nın iç sorunlarının birikmişliği nedeniyle önümüzdeki aylar Obama için oldukça zorlu geçecek.
Peki ya Uluslararası İlişkiler?

ABD Başkanının ülke içinde fena halde sıkışmış olmasının ABD'nin uluslararası gelişmelerdeki tutumuna etkisi nasıl olacak?
Doğrusu bu durum heyecan verici bir tartışma ve analiz konusu.
Akıllara iki soru geliyor.
İlk soru şu; ABD içinde Başkan Obama'yı bu şekilde sıkıştırarak uluslararası ilişkileri Obama'dan bağımsız tasarlamak isteyen birileri mi var?
Yoksa gerçekten de ABD topyekun bir sıkışmışlık içinde uluslararası pozisyonunu güçlendirecek enerjiden artık yoksun mu?
Bu sorulara cevap aramaya önümüzdeki haftalarda devam edeceğiz.
serdar.karagoz@sabah.com.tr
@serdarkaragoz