Suriye’de rölantiye geçiş...

Suriye'de Esed rejiminin devrilmesi beklenildiğinden uzun oldu, bir gece ansızın kendi rızasıyla gitmese daha da uzun olacağa benziyor. Esed birgün devrilecek ama nasıl?
İşte bu Washington kulislerinde şu günlerde en fazla sorulan soruların başında geliyor. Bugüne kadar Esed'e yapılan çağrılar, verilen sert mesajlar ve yaptırımların ne zaman sonuca götüreceği ise bir muamma. Washington tek ve ya da çok taraflı herhangi bir askeri müdahaleyi yüksek sesle konuşmamakla birlikte şu sıralar, başta Türkiye olmak üzere bölge ülkelerinin, BM Güvenlik Konseyi üyesi Çin ve Rusya'nın nabzını yokluyor.
Kulislerde ise ABD yönetiminin Esed rejimine uluslararası baskı ve daha fazla yaptırım çağrısında bulunurken aslında bütünlük arz eden bir stratejisinin olmadığı görüşleri hakim.
Öte yandan bu konuda en somut adımları atan hatta bu konuda öncülük eden Türkiye'nin etrafında dönen tartışmalar da Türkiye'nin sınırda olası bir tampon bölge oluşturulmasına rıza verip vermeyeceğine, bundan sonra atacağı adımların neler olabileceği üzerinden yürütülüyor.
Geçtiğimiz hafta Brookings Enstitüsünde yapılan bir toplantıda da işte tam da bu noktalar ön plana çıktı. Konuşmacılardan, Suriye Ulusal Konseyi üyesi Dr. Murhaf Jouejati, Suriye ekonomisinin yaptırımlar sonrasında adeta "olağanüstü hal" sinyalleri verdiğini belirterek ekonomik yaptırımların yanında uygulamaya konabilecek yeni yaptırımların eninde sonunda Esed rejiminin sonunu getireceğini aktardı. Suriye Ulusal Konseyi'nin "Özgür Suriye Ordusu" ile yakın bir koordinasyon içerisinde olduğunu ve bu temasın artarak devam etttiğini belirtti. Türkiye sınırında bir tampon bölgesi kurulması ya da Fransa'nın önerdiği insani koridorun oluşturulmasının ötesinde Suriye halkına yönelik şiddetin sona erdirilmesi için önünde sonunda bir müdahaleyi gerekli kıldığını düşünen Jouejati, Türkiye'nin Suriye halkının içinde bulunduğu durumdan kurtarılmasına yönelik çabalarının çok önemli olduğunu da sık sık vurguladı.
Konuşmasında Suriye konusunda Türkiye ve ABD'nin aldığı pozisyona ilişkin önemli tespitlerde bulunan Ömer Taşpınar ise ABD'nin görünürde Suriye'ye yönelik bütünlük arz eden bir stratejisinin bulunmadığını, diğer yandan Amerikalı yetkililerin ise her fırsatta "bu konuda Türkiye ne yapacak" sorusunu sorduklarını aktardı.
Washington'un Arap Ligi ve Türkiye'nin desteği ile Suriye'de bir mucize yaratılabileceği düşüncesinde olduğunu kaydeden Taşpınar, oysa Türkiye'nin bu konuda Amerikan politikalarını izleyen bir ülke olarak algılanmak istemediğini vurguladı. Türkiye'nin Suriye'deki gelişmelere reel-politik açıdan yaklaştığını, Ankara'nın da aslında ABD ve BM'nin staratejisini, Çin, Rusya'nın ne yönde tavır alacağını görmek istediğini söyledi.

Son haftalarda ABD Dışişleri Bakanlığı ve yönetimin diğer birimlerinde yapılan basın toplantılarından da edindiğimiz izlenime göre Washington şu günlerde, Suriye konusunda arabayı rölanti devrinde çalıştırıyor. Zira, Esed'in nasıl uzaklaştırılacağı ya da uzaklaştırılsa bile sonrasında neler olabileceği konusunda önünü görmek istiyor. Amerikan dış politikasında bir içe, güvenli limanlara geri dönüş eğilimi gözlendiği şu dönemde, Suriye'de ortaya çıkabilecek tatsız riskleri almaktan kaçınılıyor. İşte bu ahvalde Türkiye ABD'nin, ABD de Türkiye'nin gelecek hamlelerinin ne yönde olacağını görmek için nabız yoklamaya devam edecektir.
ABD Savunma Bakanı Leon Panetta'nın bugünlerdeki Türkiye temaslarına daha yakın açıdan bakabildiğimiz ölçüde de rölantiye alınan arabanın sinyallerini daha net görme fırsatımız olacak.
nuroerbay@gmail.com
@nurozkanerbay