2015 ÖSYS'de tıp ve hukuk fakültelerine girişte getirilen taban başarı sırası barajına benzer bir uygulama, 2016 ÖSYS'de mühendislik fakültelerine de geldi. 2016 ÖSYS'de ormancılık, ziraat ve su ürünleri programları dışındaki mühendislik programlarını tercih edebilmek için MF 4 puan türünde ilk 240 bin içinde olmak gerekecek.
YÖK gibi düzenleyici kurumların, sistemdeki tüm oyuncuları etkileyecek kararları alırken, hem sistemin dinamiklerini, hem de sistemin etkilediği diğer mekanizmaları dikkate alması gerekir. Son bir yılda alınan kararlar düşünüldüğünde YÖK'ün tüm bu dinamikleri hassasiyetle irdelediği anlaşılıyor. Çok iyi biliyorum, geçen sene tıp ve hukukla ilgili baraj kararı alınırken, bunu mühendislik dekanları da istedi. Ancak YÖK doğru bir kararla önce tıp ve hukuka uyguladı. Sonuçlar iyi olunca, bu yıl da aynı sistem mühendisliğe getirildi. Bu sırada mimarlıkla da ilgili çalışmalar sürüyor. Eğitim fakülteleriyle ilgili baraj şimdilik yok.
Bazı işkollarında mesleki yetkinlik çok önemlidir. Hiç kimse yetkin olmayan bir doktora gitmek istemez. Ya da mahkemede hâkimin iradesinin sorgulanmasına neden olacak bir güvensizlik kabul edilemez. YÖK'ün getirdiği barajı bu anlamda olumlu buluyorum. Girişe bir baraj konulması geçici bir çözüm. Baraj, belki girdi kalitesini kontrol altına alabiliyor; ancak çıktının kalitesini garantileyemiyor. Bence, mesleki yeterlilik sınavları getirilmeli. ABD'de yetkin mühendis olabilmek için sınav var. Aday son sınıfta ya da mezun olduktan sonra bu sınava giriyor. Sonra 5-6 sene deneyim için çalıştırılıyor. Ardından ikinci aşama sınavını da başarırsa yetkin mühendis olabiliyor. İlerleyen dönemlerde de her yıl meslek odalarından, üniversitelerden 10-15 kredi eğitim alması isteniyor ki, kendini geliştirebilsin.
Bizde de buna benzer bir sistem devreye sokulmalı.
Bizde, birçok ülkenin aksine mesleki yeterlilik sınavı yok. Bu mezuniyet sonrası sorunlara yol açıyor. Doğru olan, çıktı kontrolü için de bir sistemin olmasıdır. Ancak bu kanun gerektiriyor. Aldığım bilgilere göre, YÖK bazı programlarda mesleki yeterlilik hakkı verecek sınavlar üzerinde yasa taslağı çalışması başlatmış. Tabii ki bu konuda son sözü meclis söyleyecek.
YÖK geçen yıl tıp ve hukukla ilgili kararı geç aldığından KKTC üniversiteleri için uygulamayı bir yıl ertelemişti. Bu ertelemeye KKTC akademi camiası tepki göstermişti. Mühendislikte daha erken karar alındığı için, bu sefer KKTC üniversiteleri de dâhil edildi. Yani tıp, hukuk ve mühendislikteki başarı sıralaması barajı bu yıl Kıbrıs üniversitelerini de kapsıyor. Kısacası, YÖK'ün attığı adımlar doğrudur. Bence, bu doğru adımların yanı sıra, üniversiteye girişte gençlerin lisede yaptıkları projeleri, yetenekleri, sosyal sorumluluk çalışmaları ve ilgileri dikkate alınmalıdır.
