Üretim yapıp hem iç pazarda satan hem ihracat yapan bütün şirketler öyle ya da böyle Çin'den ithalat yapıyor.
Mavi Jeans Genel Müdürü Nurettin Kantarelli'ye sordum. Satışlarının sadece yüzde 5'ini ithal ürünler oluşturuyormuş. Bu oran bazı şirketlerde yüzde 50'ye kadar çıkabiliyor. Diyeceğim o ki, Uzakdoğu'dan az ya da çok ithalat yapan herkes sıkıntıda. Çünkü takip edenler bilecek ki ocak itibariyle Çin'e uygulanan kotalar kalktı ama Türkiye kendini bu ülkeye karşı koruyan ilk ülke ünvanını alarak Çin'den ithalata 43 kategoride hemen kota koydu. O gün tarih 9 Ocak'ı gösteriyordu. Bugün ayın 27'si. Gümrüklerde tek bir işlem yapılmıyor. Antrepolarda biriken mallar hem şirketlerin gereksiz yere maliyetini yükseltiyor hem de daha kötüsü sezon için getirilen mallar, tüketiciyle değil, depolarla buluşuyor. Yani kış için ithal edilen konfeksiyon ürünleri şirketlerin ellinde kaldı kalacak.
Kantarelli diyor ki, tabii ki düşük fiyatlı muhtemelen kalitesiz, suistimal edilen işlemlere karşı alınan önlemlere kimsenin itirazı olamaz. Ama uygulamada ciddi sıkıntı var. Düşünün 2004'te yola çıkmış ve 2004 yılında ithalat rejimine göre ithal edilmesi gereken ürünler bile belgeleri tam olsa da bekletiliyor! Yani ürünlerin satış şansı kayboluyor.
İşin bir ilginç yanı da koyulan kotalar. Yine örneği Kantarelli'den alıyorum. 21'inci kategoride çeşitli anoraklar, rüzgarlıklar ve montlar var. Getirilen kota 3 milyon 300 bin adet. Ama her başvuru 15 bin adetle sınırlı tutulmuş. Kantarelli, "Yani ben 15 bin montu ithal edeceğim. Sonra bir daha başvuracağım. Doğal olarak o arada kotalar dolacak ve ortada kalacağım. İşte bu da kota ticaretini başlatacak. Geçmiş dönemde olmuştu. Şirketler kotaları birbirlerine para karşılığı satmışlardı" diyerek uyarıda bulunuyor.
Öğrendiğim kadarıyla Birleşmiş Markalar Derneği, Tescilli Markalar Derneği, Alışveriş Merkezi ve Perakendeciler Derneği bir araya gelip, Ankara'ya uyarı üstüne uyarı yapıyor. Duyduğum kadarıyla Çin heyeti de Ankara'ya gelmiş, görüşüyor ancak henüz bir arpa boyu yol alınabilmiş değil.
