Türk medyasının kadın cinayetleri hakkında yaptığı haberler 'sorumlu' olmaktan ziyade 'sorunlu'bir nitelik gösteriyor.
Özgecan Aslan cinayetinin ardından yükselen duyarlılık meyvelerini vermeye başladı. Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Önlem Konferansı çerçevesinde bir araya gelen sivil toplum kuruluşları derli toplu bir Kadın Cinayetlerini Haberleştirme Kılavuzu hazırladı.
Kılavuza göre kadın cinayetlerini haberleştirirken dikkat edilmesi gereken bazı ilkeler şunlar:
Bu cinayetler herhangi bir 3. sayfa haberi, hatta herhangi bir cinayet olarak değil, 'kadın cinayeti' olarak tanımlanmalı ve ön plana çıkarılmalı.
Haberi verirken duygusallaştırma, dramlaştırma öğelerinden, cinselliğe dair imalardan, magazinel yaklaşımlardan, cinayet pornografisinden kaçınılmalı.
Kadın cinayeti haberleri söylentilere, yakıştırmalara dayandırılmamalı. Benzer şekilde adli tıp raporu gibi belgelere ya da sadece failin ifadelerine de dayanmamalı. Haber kaynakları çeşitlendirilmeli ve gerçek fail bulunmaya çalışılmalı.
'Öldürülen kişi, cinayeti hak etmiş mi' diye sorduran detayları, öldürülen kadının özel hayatına dair ayrıntıları teşhir etmek yerine öldürme eylemini gerçekleştiren, normal gören, hatta savunan zihniyeti teşhir etmek için çaba sarf etmeli. Odak noktamız bu olmalı, çünkü hiçbir şart yahut durumun bir insana bir başkasını öldürme hakkı vermediğini aklınızdan çıkarmamalıyız.
Cinnet, aşk, kıskançlık, öfke, işsizlik, iflas gibi kavramları haberin içerisine serpiştirerek doğrudan ya da dolaylı olarak faili anlamak, hatta aklamak anlamına gelecek yaklaşımlardan kaçınılmalı.
Gazeteciler cinayet hadisesi sıcaklığını kaybettikten sonra da yargı süreçlerini sonuna kadar izlemeli, konunun gündemde kalmasını sağlamalı.
Haberlerde cinsiyetçi kavramlar, kadınları aşağılayan, dışlayan ifadeler ve klişeler kesinlikle kullanılmamalı.
Sanırım bugün hangi gazeteci ile konuşsanız bu maddelerin altına imza atar. Fakat sıra uygulamaya geldiğinde bu konuda halen çok ciddi hatalar yapılıyor.
Engelleyici, kadın haklarını savunucu ve adil olmak şöyle dursun kimi zaman mazeret üretici, normalleştirici, hatta özendirici haber içeriklerine ve dillerine rastlıyoruz.
Umarım bu ilkeler güzel bir teorik çalışma olmaktan çıkıp bir gazetecilik pratiğine, tarzına dönüşür.