Amerika'da zaten uzun süredir devam eden Afganistan kötümserliği artık had safhada. Afganistan Amerikan basını ve halkın gözünde bundan 50 yıl önce saplanılan Vietnam bataklığı gibi bir yer. Öyle ki, artık birçok Amerikalı yorumcunun Afganistan için kullandıkları yeni isim Vietnamistan.
Hükümetlere ait gizli belgeleri kamuoyuna sızdırmasıyla tanınan WikiLeaks adlı İnternet sitesinin 2004-2009 yıllarına arasındaki dönemi kapsayan 90 bini aşkın Afganistan Askeri belgesini internet'te yayınlaması bu kötümserliği daha da arttırdı. Çoğu Pentagon ve CİA tarafından hazırlanmış ve Afganistan'da "yüksek öneme sahip" hedeflere yönelik çok gizli operasyonlardan sıradan istihbarat bilgilerine kadar on binlerce bilginin artık kamuoyu tarafından biliniyor olması tabii ki Obama hükümeti açısından moral bozucu bir skandal.
Ancak bu belgeler sayesinde bir kez daha kesinleşen öylesine önemli bir konu var ki, artık bu savaşın asla kazanılamayacağı kamuoyunda apaçık belli oldu: Pakistan istihbarat servisinin Taliban'a verdiği destek.
Pakistan dost mu, düşman mı?
Eğer dış politikada Obama'yı gece uyanık tutan bir konu varsa o da Pakistan. Nedeni basit: Pakistan'ın elinde nükleer silahlar. Pakistan'da eğer bir gün İslami bir rejim şu veya bu şekilde iktidara gelirse ABD'nin en çok korktuğu şey, yani "elinde nükleer güç olan İslamcı devlet" kâbusu, bir anda gerçek olacak. ABD İran konusunda zaten tam da bu nedenle bu kadar çabalıyor. Bir gün Pakistan gibi bir durumla karşı karşıya kalmamak için.
Wikileaks sayesinde ortaya çıkan en önemli bilgi Pakistan istihbaratı içindeki İslamcı generallerin "Vietnamistan'da" Taliban'a lojistik ve askeri destek veriyor olması. Yani Pakistan içinde o kadar ciddi bir İslamcı hareket var ki, Pakistan resmi istihbaratı bile Afganistan'daki Taliban ile beraber hareket ediyor. Bu ABD açısından iki anlama geliyor. Birincisi Afganistan'da durumun ümitsizliği. Sözüm ona ABD ile ittifak içinde olan, her yıl milyarlarca dolar askeri ve ekonomik destek alan Pakistan'ın Afganistan'da ikili oynaması Obama yönetimini "Vietnamistan" konusunda çaresiz kılıyor.
ABD kamuoyu açısından ümitsizlik bir yana panik yaratan ikinci mesele Pakistan'daki durum. Eğer Taliban'a yakın İslamcı bir general, Pakistan'da yönetime el koyarsa ne olur? Pakistan'daki nükleer silahların Taliban gibi bir İslamcı gücün eline geçtiğini düşünün. Bir sonraki aşama ne olur? Taliban bu silahları ne yapar?
Taliban bunları muhtemelen kullanmayacaktır. Ama ya bu silahlar veya nükleer teknoloji, El Kaide veya Laşkar-ı Taiba gibi Hindistan'ı hedef alacak bir terörist örgütün eline geçerse ne olur?
Böyle bir durumda Hindistan ne yapar?
Diyelim Keşmir nedeniyle Hindistan ve Pakistan arasında nükleer bir savaş çıktı. Milyonlarca insanın ölümüne sebep olacak böyle bir savaşta ABD nasıl hareket eder? Pakistan ve Vietnamistan meselesinin neden Obama'yı gece uyanık tuttuğunu şimdi daha iyi anlaşılıyor.
Obama göreve gelirken Afganistan için "meşru ve gerekli" bir savaş, Irak için "yanlış ve lüzumsuz" bir macera ifadelerini kullandı. Amerikan halkı genel olarak aynı kanıdaydı. Ne de olsa 11 Eylül saldırısı, El Kaide, Taliban ve Afganistan arasında bir nedensellik zinciri vardı. O nedenle ABD'nin Afganistan savaşı meşru ve gerekli bir savaştı.
Ama Washington açısından Afganistan savaşını aynı derecede meşru kılan başka bir konu Pakistan'ın korunmasıydı. Zira Taliban bir şekilde Afganistan'ı ele geçirirse bu Pakistan'daki Taliban için de önemli bir başarı olacaktı.
Şimdi artık Taliban'ın zaten Pakistan resmi devleti tarafından korunan ve desteklenen bir güç olduğu ortaya çıkıyor. Peki, o zaman neden Amerikan askerleri Afganistan'da savaşıyor? ABD halkı bu savaşa Vietnamistan demesin de ne desin?
