Evet, beklenen oldu. Temsilciler Meclisi artık Cumhuriyetçilerin elinde.
Demokratlar korktuklarından daha da kötü bir sonuç aldılar. Toplam 64 sandalye kaybettiler. Cumhuriyetçiler 1938'de 80 yeni sandalye kazanma başarısı göstermelerinden bu yana en önemli seçim zaferini elde etmiş oldular. Senato'da ise Cumhuriyetçiler 6 sandalyeyi Demokratlardan almayı başardılar. Sayıları böylece 47 oldu.
Bu seçimler üzerine Amerika'da çok yazılıp çizildi. Ortak kanı ekonomideki kötü gidiş nedeniyle halkın Obama'yı cezalandırdığı yönünde. Özellikle yüzde 10 seviyesine yakın işsizlik oranı ciddi bir başarısızlık olarak görüldü. 2008 Başkanlık seçimlerinde Obama'ya oy veren bağımsız seçmenler bu sefer Obama'ya bir ders verdi. Bu durumda sormak gerekiyor: Obama nerede hata yaptı?
Ama bence Obama'yı suçlamadan önce, ABD'de seçimlerle ilgili temel bir konuyu hatırlatmak gerekiyor. ABD'de, özellikle ara seçimlerde, halkın yarısından azı oy kullanıyor. Bu sefer de durum değişmedi. Seçimlere katılım oranı sadece yüzde 40'ta kaldı. Başkanlık seçimlerinde bu oran yüzde 55-60 seviyesine çıkıyor. Bu düşük katılım birkaç nedene bağlı. Birincisi halkın fazla politize olmaması. Bu özellikle ılımlı orta sınıf için geçerli. Ilımlı çoğunluğun gözünde Demokrat veya Cumhuriyetçi parti arasında ciddi fark yok. Ekonomideki gidişe bakıyorlar ve siyasetin ciddi bir faktör olmadığını düşünüyorlar. Dar gelirli kesim ise oy kullanacak vakit bulamıyor. Zira ABD'de seçimler hep salı günleri yapılıyor ve seçimler için resmi tatil olmuyor. Durum böyle olunca fabrika işçisi veya işinden ayrılma lüksüne sahip olmayan dar gelirli kesim sandık başına gidecek ve de sırada bekleyecek zamana sahip değil. Kanımca bu durum seçime katılım oranını ciddi olarak düşürüyor.
Ilımlı orta sınıf ve dar gelirli kesim oy vermeyince siyasi arena sesi daha yüksek çıkan lobilere ve siyasi gündem belirlemek isteyen "Çay Partisi" cemaati gibi radikal grupların eline geçiyor. Özellikle bu "Çay Partisi" cemaati son derece ilginç bir toplumsal oluşum. Ana gündemleri ekonomi. Sağlık sigortası gibi hizmetler nedeniyle, devletin gittikçe büyümesi ve borç içinde olması en büyük dertleri. Obama'yı tehlikeli bir sosyalist olarak görüyorlar. Böyle popülist oluşumlar iyi organize olunca sandıkta etkili oluyorlar. Nitekim Cumhuriyetçi partinin siyasi zaferinde Çay Partisi ciddi rol oynadı.
Şimdi "Obama nerede hata yaptı" sorumuza geri dönelim. Bence Obama en büyük hatayı yeterince "enkaz devraldık" edebiyatı yapmayarak yaptı. Kendisini suçlayanların gözünde sanki ekonomik sorunlar hep onun döneminde başlamış gibi bir hava oluştu. Oysa sorunların çoğu bir önceki yönetimin, yani Bush yönetiminin, yaptığı hatalardan kaynaklanıyordu. Mesela bütçe açığı Bush döneminde düşük vergi-yüksek harcama nedeniyle zaten çok artmıştı. Amerika iki cephede birden savaş halindeyken, Bush son derece sorumsuz davranarak hem vergileri düşürdü hem de sosyal harcamaları artırdı. Finans sektöründeki çöküşü tetikleyen mortgage krizi gibi yapısal sorunlar gene Bush döneminde başladı. Oysa halkın gözünde bütün sorunlar Obama ile başlamış gibi bir hava var. Obama'nın bu konuda daha etkili bir iletişim stratejisi izlemesi gerekirdi.
Şimdi Obama için yeni bir dönem başlıyor. Temsilciler Meclisi şimdi Cumhuriyetçilerin elinde ve bu nedenle artık sadece şikâyet etmek yerine siyasi sorumluluğu paylaşmaları gerekiyor. Bu Obama açısından ciddi bir fırsat. Eğer bütçe ve vergi konularında Cumhuriyetçi çoğunluk sistemi paralize etmek ve işleri yokuşa sürmek isterse, Obama durumu halka daha iyi anlatarak ekonomik krizi yaratmış oranların şimdi tekrar görevde olduklarını açıkça vurgulamalı. Aksi takdirde 2012 Başkanlık seçimlerinde kaybedecek olan gene kendisi olacaktır.
